ЎҚув адабиёти овқатланиш

5 БОБ


ТУРЛИ АҲОЛИ ГУРУҲЛАРИНИНГ ОВҚАТЛАНИШИ

1. Турли аҳоли гуруҳлари овқатланиши ҳолатини баҳолаш

Инсон овқатланиши сифатини таҳлил қилишдаги интеграл кўрсаткич инсон яшаш муҳити омилларининг таъсири ҳисобга олинган ҳақиқий овқатланиш ва саломатлик ҳолатининг ўзаро таъсирини акс эттирувчи овқатланиш ҳолати (5.1-расм)дир. Овқатланиш ҳолати инсон ҳаёти сифатининг гигиеник мезонидир ва уни баҳолаш шифокорга мажмуавий профилактиканинг индивидуал дастурларини ишлаб чиқишга имкон беради.
Овқатланиш ҳолатини ўрганиш ва таҳлил қилиш қуйидагича баҳолаш бўйича амалга оширилади: 1) ҳақиқий овқатланиш; 2) саломатлик ҳолати; 3) экологик статус.
Ҳақиқий овқатланиш ўзига озиқ-овқатлар тўплами – овқатланишда ишлатиладиган озуқа маҳсулотлари рўйхатини; нутриентли таркиб – овқатланиш рациони билан бирга тушаётган озуқа моддаларининг миқдорий характеристикасини; овқатланиш тартиби ва овқат танаввул қилиш шароитларини қамраб олади.







5.1-расм. Овқатланиш ҳолатини таҳлил қилиш ва коррекциялаш босқичлари.

Овқатланиш ҳолати билан боғлиқ бўлган саломатлик ҳолати овқат статуси кўрсаткичлари ва алиментар-боғлиқ касалланишлар тузилмаси кўрсаткичлари бўйича баҳоланади.

Экологик статус экологик хавф манбалари, йўллари ва организмга ёт таъсир механизмлари ҳақидаги маълумотлардан фойдаланган ҳолда таҳлил қилинади.
Ҳақиқий овқатланиш – овқатланиш ҳолатини бошқаришнинг асосий бўғинидир. Уни коррекциялаш орқали шифокор яшаш муҳитининг майян шароитларида организмнинг озуқа моддалари ва қувватга бўлган ҳақиқий эҳтиёжларига мос равишда рационнинг миқдорий ва сифат характеристикаларини келтириши мумкин. Овқатланиш ҳолатини баҳолашда
ҳақиқий овқатланишни ўрганиш ҳар доим текширувларнинг биринчи босқичи бўлиб, кейинги таҳлил учун материал олиш ва овқатланишни коррекциялаш учун имкон яратади.
Ҳақиқий овқатланишни ўрганишнинг барча усулларини иккита: ижтимоий-иқтисодий ва ижтимоий-гигиеник гуруҳларга бўлиш қабул қилинган (5.1-жадвал).
5.1-жадвал