Ҳуқуқ кафедраси

4. Нурчилар фирқаси. Асосчиси Бадиуззамон Саид Нурсий (1873-1960), Туркиянинг Битлис вилояти Андол шаҳри Нурс қишлоғида курд миллатига мансуб оилада туғилган. Туркияда дунёвий давлат ўрнига ислом давлатини тузиш ғоясини илгари сурган Нурчилар мустақиллик йилларида (1991-1998) Ўзбекистонга ҳам кириб келган. “Турк лицейлари” ўқитувчилари бу оқим (туркиялик) тарафдорлари эди. Буларга 2000 йил январида чек қўйилди.

5. 
   Шунингдек, панисломизм, пантуркизм, панэронизм, пансоветизм каби оқимлар ҳам мавжуд.
   

9 .3.7-Чизма
Исломдаги асосий йўналишлар бир-биридан фарқланувчи 5 турга бўлинади:

1. 
   Исломда 3 асосий йўналиш вужудга келган:
   

1. 
   Суннийлик.
   
2. 
   Шиалик (араб. гуруҳ, тарафдорлар).
   
3. 
   Хорижийлар (араб. ажралиб чиққан, исёнчи) – исломдаги илк радикал оқим тарафдорлари, ўрта асрларда кўп фирқаларга ажралиб чиққан, кейинчалик йўқолиб кетган, фақат ибодийлар (абодий) фирқаси сақланиб қолган.
   

2. 
   И сломдаги фирқалар, моҳиятан ақидавий таълимот ва маросимчилик масалаларида оз ёки кўп даражада бир-биридан фарқ қиладиган диний гуруҳлар. Исломда фирқаларнинг энг кўпи шиаликдан ажралиб чиққан. Булар:
   

9.3.8-Чизма


3. Мазҳаблар, шариат мазҳаблари ҳам исломдаги ажралишнинг алоҳида шаклидан иборат.
Шунингдек илоҳият оқимлари мавжуд бўлиб, улар ислом илоҳиётининг шаклланиш босқичида илоҳиятга доир айрим масалалар бўйича ихтилофлар туфайли вужудга келган. Булардан:

1. 
   Жабарийлар.
   
2. 
   Қадарийлар.
   
3. 
   Сифатийлар.
   
4. 
   Муржиъийлар.
   
5. 
   Муътазилийлар.
   

Ортодоксал (ҳақиқатга асосланган) илоҳиёт таълимоти бўлган Калом шаклланиб ҳукмрон роль ўйнагач, илоҳиёт оқимларининг барчаси йўқолиб кетган.

9.4. Ўзбекистон алломаларининг ислом таълимоти ва дунёвий фанларни ривожлантиришдаги тарихий хизматлари