Ҳуқуқ кафедраси

Диннинг келиб чиқиши ҳақидаги назариялар:

1. 
   Диннинг тарихийлиги масаласига 2 хил жавоб берганлар:
   

1. 
   Марксистик таълимотга кўра, қандайдир муддатда инсоният динсиз яшаган ва жамиятнинг муайян босқичида, юқори полеолит даврида, бундан 20-40 минг йил илгари пайдо бўлган.
   
2. 
   Диннинг келиб чиқиши инсониятнинг пайдо бўлиши билан бевосита боғлиқ.
   

2. 
   Э. Тайлорнинг эволюцион назариясига кўра, “файласуфлик қилган ёввойи одам”га тақайди, шундан сўнг руҳлар, худолар, фаришталар пайдо бўлган.
   
3. 
   Биринчи ёлғончи биринчи нодонни учратганда дин пайдо бўлган. Ёмон ниятли инсонни топташ натижасида ибтидоий одам юзага келган.
   
4. 
   “Бир одам бошқаларни алдаш натижасида келиб чиққан” деган фикрлар танқидга учради.
   

Оламнинг диний тушунчаси

1. 
   “Олам манзараси”нинг фундаментал назариясига кўра, энг умумий тушунча деб қарайди:
   

1. 
   Ижтимоий онг (тушунча): ижтимоий борлиқ ва жамиятнинг моддий шарт-шароитлари ҳисобланади. Тирик ва нотирик табиат. Мифология ривожланди.
   
2. 
   Индивидуал онг ибтидоий онгнинг хусусиятига боғлиқ;
   

А) табиат – уруғ жамоаси, осмон, ер, сув, инсон ва ҳоказо, қон-қардошлик муносабатлари.
2. Демокритнинг атомистик таълимотига кўра:
1) Материя пайдо ҳам, йўқ ҳам бўлмайди.
2) Ҳеч нарса сабабсиз ва заруриятсиз содир бўлмайди.
3) Атом ва бўшлиқдан ташқари ҳеч нарса мавжуд эмас.
4) Сўзлар ҳарфлардан иборат бўлганидек, турли предметлар турли атомларнинг бирикишидан пайдо бўлганидек, турли предметлар турли атомларнинг бирикишидан пайдо бўлади.
5) Олам бепоён, табиий зарурият ва ҳаракатнинг давомийлиги мавжуд.
3. Ўрта асрда “Икки ҳақиқат” назарияси араб файласуфи Ибн Рушд худо ва дунёнинг абадийлиги, ҳар бир одам ўлимга маҳкумлиги ҳақида фикр юритади.
4. Афғонистон бўйича “Тинчлик жараёни, хавфсизлик соҳасида ҳамкорлик ва минтақавий шериклик” мавзуидаги Тошкент конференцияси (2018ийил 27 март)даги маърузасида ислом таълимотига доир уни ҳимоя қилиш билан боғлиқ бўлган ғоялар.
5. Ўзбекистон – АҚШ: янги уфқ ва марралар сари дадил қадамлар. Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг 2018 йил 15-17 майда АҚШ Президенти Дональд Трампнинг таклифига биноан Вашингтонда бўлиши ва унда кўтарилган (Афғониятондаги нотинчлик) ғоялар.
6. “Жаҳолатга қарши маърифат” концепцияси.
7. Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёев бошлаган ички ва ташқи сиёсатидаги ислоҳотлар “Маърифий ислом” ғоясини илгари суришга қаратилганлиги.

2.