Usulda qazib olishning qulayliklari va kamchiliklari

Foydali  qazilma  boyliklariga

  xо‘jalik,  qurilish,  sanoat  va  ilmiy  maqsadlar 

uchun  qazib  olinadigan  va  xom  ashyo  holida  yoki  qayta  ishlangandan  sо‘ng 

ishlatiladigan  barcha  turdagi  tog‘  jinslari  kiradi.  Foydali  qazilmalar  qurilish  va 

sanoatning  asosi  hisoblanib,  mamlakat  iqtisodiyotida  katta  о‘rin  egallaydi.  Uni 

xom-ashyo  sifatida  qazib  olish  va  qayta  ishlash  miqyosi  esa  davlatning  ishlab 

chiqarish saviyasini, boyligi va iqtisodiy rivojlanishini belgilaydi. 

Foydali qazilmalarni ochiq  usul bilan qazib olishda qoplovchi  va о‘z  ichiga 

oluvchi tog‘ jinslari ham qazib olinadi. Foydali qazilmalar va qoplovchi hamda о‘z 

ichiga oluvchi tog‘ jinslari birgalikda 

kon massasi

 tushunchasi bilan birlashtiriladi. 

Tog‘  jinslarini  foydali  qazilmalarga  va  qoplovchi  jinslarga  ajratish  bu  nisbiy 

tushunchadir.  Qazib  oluvchi  va  qayta  ishlovchi  texnikalarning  rivojlanishi  bilan 

---

kо‘pgina qoplovchi tog‘ jinslaridan foydali qazilmalar kabi foydalana boshlandi va 

bularning soni yildan-yilga oshib bormoqda. 

Har xil tog‘ jinslarini qazib olishda va turli-tuman qazilmalar, chuqurliklarni 

kovlash  maqsadida  yer  ustida  turib  olib  boriladigan  ishlar  yig‘indisiga