Устройство компьютера

OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
SHAROF RASHIDOV NOMIDAGI
SAMARQAND DAVLAT UNIVERSITETI
RAQAMLI TEXNOLOGIYALAR FAKULTETI 406-GURUH TALABASI
ERGASHEV JALOLIDDIN
INFORMATIKA O‘QITISH METODIKASI FANI
Mavzu: Kompyuter va uning tuzilishi

KALIT SO‘ZLAR

Kompyuterlar

Kompyuterning asosiy qurilmalari
Kompyuter qo‘shimcha qurilmalari
KOMPYUTERLAR
Kompyuterning o’tgan asrlardagi ko’rnishi
Kompyuterlarning hozirgi asrlardagi ko’rnishi
Bularning barchasi stol kompyuterlari
MONOBLOK STOL KOMPYUTERLARI
Monoblok kompyuterlarda tizimli blok bo’lmaydi Tzimli blokdagi barcha qurilmalar ekranning orqa qismida joylashtirilgan.
Zamonaviy kompyuter
Ko’tarib yurishga mo’ljallangan kompyuterlar
NoteBook kompyuterlarning ko’rinishi
UltraBook kompyuterlarning ko’rinishi
Bularning ekranida sensor mavjud bo’lib
Qo’lbilan boshqarish mumkin

Kompyuter

Bu bir nechta qurilmalardan iborat murakkab hisoblash mashinasi.

Asosiy
Qo‘shimcha
Asosiy tushunchalar
Ushbu qurilma quyidagilardan iborat :

Kompyuterning asosiy qurilmalari

Monitor

Tizimli blok

Klaviatura

Sichqoncha

Kompyuter ishlashi uchun ushbu 4 ta qurilma bo‘lishi shart, shuning uchun ular asosiy qurilmar deb nomlanadi

Monitor

Monitor - bu grafik yoki matn ma’lumotlarini aks ettirish uchun ishlatiladigan kompyuter qurilmasi. Ya’ni, barcha matnli hujjatlar, rasmlar va videofayllar monitor ekranida aks etadi va biz ularni ko‘ra olamiz.

Monitorlarning bir necha

turlari mavjud:

Suyuq kristalli
Elektron nurli trubkali

Ushbu qurilma ma’lumot kiritish uchun mo‘ljallangan tugmalar (tugmalar) to‘plamidan tashkil topgan

Klaviatura
FUNKSIONAL TUGMALAR
RAQAMLAR
MATN KIRITUVCHI TUGMALAR
BOSHQARUVCHI VA HARAKATLANTIRUVCHI TUGMALAR
Klaviatura qanday tashkil etilgan?
Klaviatura, odatda, quyidagicha tashkil etilgan bo'ladi:
Sichqoncha

Uning yordamida kompyuterni boshqarish hamda dasturlar bilan ishlash juda ham qulay

Sichqoncha harakatining natijasi monitorda kursor ko‘rinishida namoyon bo‘ladi va kursor sichqoncha harakatini aynan takrorlaydi.
Sichqonchada 2 ta – chap va o‘ng tugmachalar mavjud. Ular yordamida foydalanuvchi turli amallarni bajaradi.
Sichqonchaning old qismi o‘rtasidan o‘rin olgan g‘ildirakcha foydalanuvchiga sahifani yuqoriga yoki pastga siljitishiga yordam beradi.

Shaxsiy kompyuterning asosiy funktsional tarkibiy qismlari joylashgan blok

Tizimli blokda:
ASOSIY PLATA joylashgan va unda

• MARKAZIY PROTSESSOR
• RAM, ROM
• VIDEO ADAPTER
• OVOZ KARTASI
• KONTROLLER
• QATTIQ DISK o‘rnatilgan.

Shuningdek, u HDD, CD-ROM disklari uchun quvvat manbai.
Aynan tizimli blokiga kompyuterning boshqa qo’shimcha qurilmalari ulanadi
Tizimli blok

Asosiy Plata

Asosiy plataga markaziy protsessor, grafik karta, ovoz kartasi, qattiq disk, RAM ulangan bo’ladi.

Operativ xotira

XOTIRA - ma’lumotlar va buyruqlarni vaqtincha saqlash uchun mo‘ljallangan. Operativ xotira ko‘rsatmalar va ma’lumotlarni to‘g‘ridan-to‘g‘ri protsessorga uzatadi.
Operativ xotira megabaytlarda o‘lchanadi va xotira modullari bilan ifodalanadi
(RAM, ОЗУ) – operativ (tezkor) xotira qurilmasi
Ya’ni, biz kompyuterga kiritadigan har qanday ma’lumot, albatta, markaziy protsessor orqali o‘tadi
Markaziy protsessor - ma’lumotni raqamli ko’rinishda qayta ishlaydi, arifmetik mantiqiy amallarni bajaradi va kompyuterdagi barcha qurilmalarni boshqarish uchun mas’ul bo‘lgan chip.
Markaziy protsessor

Video adapter

Ovoz kartasi
Video adapter (shuningdek, grafik karta, video karta deb nomlanadi) - kompyuter xotirasida tasvirni monitor uchun video signalga o‘zgartiradigan qurilma.
Ovoz kartasi (musiqa kartasi deb ham ataladi) - kompyuterda ovoz bilan ishlashga imkon beradi. Hozirgi vaqtda ovoz kartalari asosiy plataga o‘rnatilgan yoki alohida ulangan bo‘lishi mumkin

Qattiq disk

Qattiq disk (HDD) - bu kompyuterda ma’lumotlarni saqlash uchun asosiy joy.
Barcha filmlar, o‘yinlar, fotosuratlar va hujjatlar qattiq diskda saqlanadi.

CDvaDVD-ROM

CD-rom va DVD-rom bu CD va DVD disklariga ma’lumot o‘qish va yozish uchun mo’ljallangan maxsus qurilma.

Ma’lumot kiritish uchun qo‘shimcha qurilmalar

Mikrofon

Skaner
Grafik planshet

Ma’lumotlarni chiqarish uchun qo‘shimcha qurilmalar

Kolonkalar

Printer
Quloqchin
3D printer
Audio ovozlarini ijro etish qurilmasi
Kompyuterdagi matnli va grafikli ma’lumotlarni qog’ozga chop etish qurilmasi
Audio ovozlarini ijro etish qurilmasi
grafikli ma’lumotlarni hayotiy haykal ko’rinishida chop etish qurilmasi

Kompyuterni boshqaruvchi qo‘shimcha qurilmalar

Joystiklar
USHBU QURILMALAR KO’P HOLLARDA O’YINLAR UCHUN ISHLATILADI
ETIBORINGIZ UCHUN RAXMAT