Ustida ishlash. Bir

Umumiy xulosalar
―O`quvchilarga xos tipik imloviy xatolarni bartaraf qilish texnologiyalari‖ yozish jarayonida quyidagi xulosalarga keldik:

1. 
   Respublikamizda umumiy o`rta ta’lim maktablari uchun Davlat ta`lim standartlari ishlab chiqilganligi munosabati bilan yozma ishlarga bo`lgan talablar ham ortmoqda.
   
2. 
   Har bir o`quvchi ijodiy ishni yozishdan oldin mavzuni to`liq o`zlashtirgan va mustaqil tahlil qila oladigan bo`lishi kerak. Tanlangan mavzuni dalillar asosida, manbalar bilan boyitgan holda ijodiy yondashib bayon etishi kerak.
   
3. 
   Dars jarayonida amalga oshiriladigan yozma mashg’ulotlarning aksariyati ko`chirib yozish, savollarga javob yozish, tayanch so`zlar asosida matn yaratishdir.
   
4. 
   Yozma mashg’ulotlar o`quvchilarning yoshi va bilim darajasiga qarab soddadan murakkabga tomon berilishi kerak.
   
5. 
   O`quvchilarning egallashi lozim bo`lgan ko`nikmalaridan biri grammatik atamaga asoslanib, grammatik vositani va qoidani, grammatik vositaga asoslanib, grammatik atama va qoidani eslay olish, unga amal qilib tuzatishdir.
   
6. 
   O`quvchilarning yozma ishlarida quyidagi xatoliklar uchraydi:
   

1. 
   bayon va insholar uchun to`g’ri epigraf tanlay olmaslik;
   
2. 
   bayon va inshoga reja tuzish malakasining etarli emasligi. Reja tuzishda izchillikning yo`qligi;
   
3. 
   reja bandlarining yoritilmasligi, reja asosida mavzuni izchil yorita olmaslik (to`g’ri kelgan fikrni yozib mavzuga amal qilmaslik) ;
   
4. 
   bo`g’in ko`chirish qoidalarini bilmaslik;
   
5. 
   qo`shimchalar imlosi (-ning o`rnida -ni, -da o`rnida –ga, - ni ishlatilishi h.k);
   
6. 
   qo`shma, juft, takroriy so`zlar imlosini bilmaslik;
   
7. 
   ishora xatolariga yo`l qo`yish (vergul, nuqtali vergul, ikki nuqta, ko`p nuqta, undov, qo`shtirnoq, tire);
   

1. 
   xat boshiga rioya qilmaslik (matnni qismga bo`la olmaslik);
   
2. 
   ma`nodosh, shakldosh va paronim so`zlarni o`rinli qo`llay bilmaslik (bog’lanmaydigan so`zni bog’lash);
   
3. 
   badiiy tasvir vositalaridan o`rinli foydalana olmaslik, jumlada gap bo`laklari tartibiga amal qilmaslik, matniy xato (bir so`zni takror –takror qo`llash) , mavzuni yoritish ko`nikmasi, bayon va insho mavzusi bilan matnning nomutanosibligi (mavzudan chetga chiqish), badiiy izchillikning etishmasligi (ma`lumot matni bo`lishi), fikrlarning asoslanmasligi, so`z va so`z birikmalari, fikrlarning bir-biriga bog’lanmasligi;
   
4. 
   ishning xulosalanmasligi.
   

7. 
   Yozma ishdagi o`quvchi yo`l qo`ygan yuqoridagidek xatolarni tuzatish uchun imlo qoidalarini tez-tez esga tushirish.
   
8. 
   Yo`l qo`yilgan xatoni topish uchun qaerdan qidirish kerak, ya`ni til sathlarining qaysi qismidan topishni o`rgatish.
   
9. 
   Har bir darsda sinf taxtasida mashq bajarish, tahlil qilish, o`quvchining yozuvda yo`l qo`yadigan har bir xatosini doimiy ravishda hisobga olib borish, uning o`z vaqtida tahlilini o`tkazish.
   
10. 
    Mantiqiylikka rioya qilishga, ijodiy va mustaqil fikrlay olishga o`rgatish.
    

11. 
    Xatolar ustida ishlash uchun alohida daftarlar yuritish, unda xatolarni qaysi til hodisasiga muvofiq tuzatilishini qayd etish.