|
2.6. Талабаларнинг ўқишини кўчириш, четлаштириш
ва ўқишга тиклаш механизми
Болонья декларациясида тушунарли, шаффоф ва таққосланувчан
даражалар тизимларидан дипломларга иловалар берган ҳолда фойдаланиш
(битирувчиларнинг ишга жойлашишини таъминлаш ва олий таълим
тизимининг рақобатбардошлигини кучайтириш); ECTS кредитлар тизими
қабул қилувчи таълим муассасалари томонидан тан олинганда уни олий
таълимнинг барча босқичларида талабалар мобиллигини оширувчи восита
сифатида қабул қилиш; мобилликни рағбатлантириш ва талабалар,
ўқитувчилар, таълим менежерлари, тадқиқотчилар ва ҳ.к. ларнинг эркин
ҳаракатланиши учун шароитлар яратиш кўзда тутилган.
Европа
таълим
муҳитининг
2010
йилгача
шаклланиши
битирувчиларнинг ишга жойлашиш қобилиятини ошириш, талабаларнинг
мобиллигини ошириш, олий таълимнинг рақобатбардошлигини кучайтириш
билан боғлиқ бир нечта вазифаларга қаратилган эди.
43
Болонья жараёнининг асосий ҳолатларидан бири талабаларнинг
мобиллигини таъминлаш ҳисобланади, бу эса мамлакат бўйлаб ва унинг
ташқарисида эркин ҳаракат қилиш имкониятини англатади. Шубҳасиз,
талабаларнинг мавжуд чизиқли таълимдаги мобиллик тизими имконсиз
даражада эскирди, шу сабабли у фуқароларнинг ҳуқуқларини таъминлаш
нуқтаи назаридан қайта кўриб чиқилмоқда. Шундан келиб чиққан ҳолда,
талабаларни кўчириш, четлаштириш ва тиклашнинг кредит таълим тизими
хусусиятларига мос келувчи янги механизми жуда зарур. Шу сабабли,
кўрсатилган масалаларни амалга оширишда кредит таълим тизими
қоидаларидан фойдаланиш тавсия қилинади.
1-қоида. Имтиҳон сессиялари натижалари бўйича академик қарзи бўлган
талабаларни четлаштириш лозим бўлмайди.
2-қоида. Талабалар олий ўқув юртларидан ўз хоҳишларига кўра, тиббий
кўрсатмалар асосида, Устав ва ички тартиб-қоидалар бузилиши билан боғлиқ
ҳолатларда четлаштирилиши мумкин. Четлаштирилган талабага белгиланган
шаклдаги академик маълумотнома (Transcript) тақдим этилади.
3-қоида. Талабани курсдан курсга ўтказиш унинг GPA кўрсаткичини
ҳисобга олган ҳолда амалга оширилиши лозим. Белгиланган ўтиш балини
тўплай олмаган талаба қайта ўқиш учун курсида қолдирилади. Шундай қилиб,
талаба битта курсда бир неча марта ўқиши мумкин.
4-қоида. Талаба қачон четлаштирилганлигидан қатъий назар тикланиш
ҳуқуқига эга. Бунда талаба камида битта семестрни тугатган бўлиши шарт.
Талабаларнинг четлаштириш вақтигача бўлган кредитлар миқдори олий ўқув
юрти томонидан тўлалигича ҳисобга олинади. Четлаштирилган талаба унинг
транскриптида
зарур
пререквизитлар
мавжуд
бўлганда
ҳоҳлаган
мутахассисликка ва ҳоҳлаган курсга тикланиши мумкин. Ушбу қоидага амал
қилиш, таълим соҳасида марказий ижро органи томонидан мазкур жараённи
марказлаштиришган тарзда бошқаришдан воз кечишга имкон беради, бу эса ўз
навбатида таълимни демократлаштиришга, олий ўқув юртларининг академик
эркинлигини кенгайтиришга ёрдам беради.
5-қоида. Талаба фақат пуллик тўлов асосида тикланиши ва ўқишни
давом эттириши мумкин.
6-қоида. Кредит таълим тизимига ўтиш шароитларида тиклаш жараёни
эртароқ, академик давр бошланишидан камида бир ой олдин бошланиши
мақсадга мувофиқ. Олий ўқув юрти раҳбарияти тиклаш ҳақидаги қарорини
ўқув машғулотлари бошланишидан 2-3 ҳафта олдин қабул қилиши шарт,
чунки талаба фанларга ёзилиш ва ўзининг шахсий ўқув режасини
шакллантириш имконига эга бўлиши лозим.
7-қоида. Ўқув режаларидаги фарқларни аниқлаш. Ўқув режаларидаги
фарқлар 5 та фандан ортмаслиги шарт, улардан 2-3 таси мажбурий фан бўлиши
мумкин. Олий ўқув юрти танлов бўйича фанлар фарқини аниқлашда
мустақилликка эга. Ўқув режаларидаги фарқларни топшириш муддатини
камида бир ой (ёзги семестрни ҳам ҳисобга олганда) қилиб белгилаш лозим,
44
бу давр мобайнида талаба фарқ бўйича фанларга ёзилиши, уларнинг
дастурларини ўзлаштириши ва якуний назорат топшириши зарур.
Агар талаба белгиланган муддатда ўқув режалардаги фарқларини
йўқотмаган бўлса, бу ҳолат кейинчалик академик қарз сифатида ҳисобга
олиниши ва курсдан курсга ўтказишда унинг GPA кўрсаткичига таъсир
қилиши мумкин.
8-қоида. Тиклаш тартиби:
1) талаба олий ўқув юрти ректори номига тиклаш ҳақида ариза беради,
бунда у ўзининг ўқишни давом эттириш истагини баён қилади. Аризага
ўтилган фанлар ҳақидаги ўрнатилган тартибдаги Транскрипт илова қилинади;
2) факультет декани тақдим этилган Транскриптдаги ахборотлар
асосида ўқиш курсини, ўқув режаларидаги фарқларни аниқлайди;
3) факультет декани визаси асосида РО кўрсатилган фарқни топшириш
муддатини белгилайди;
4) факультет декани, РО регистратори, ўқув ишлари проректори
визаларига мувофиқ олий ўқув юрти ректори талабани тиклаш ҳақида буйруқ
чиқаради.
9-қоида. Талабанинг ўқишини бир олий ўқув юртидан бошқасига
ўтказиш тартиби:
1) талаба олий ўқув юрти ректори номига ўқишини кўчириш ҳақида
ариза билан мурожаат қилади, бунда у ўқишини ўтказиш истагини баён
қилади; аризага тегишли факультет декани томонидан тасдиқланган рейтинг
дафтарчаси нусҳаси илова қилинади;
2) факультет декани ўқиш курси ва ўқув режаларидаги фарқни
аниқлайди;
3) факультет декани визаси асосида РО кўрсатилган фарқни топшириш
муддатини белгилайди;
4) факультет декани, РО регистратори, ўқув ишлари проректори
визаларига мувофиқ олий ўқув юрти ректори талабани тиклаш ҳақида буйруқ
чиқаради.
5) уч кун муддат ичида талаба олдин ўқиган олий ўқув юртига
талабанинг шахсий ҳужжатларига сўров юборилади;
6) талаба олдин ўқиган олий ўқув юрти ректори бошқа олий ўқув
юртидан сўров қабул қилинганидан кейин уч кун муддат ичида талабанинг
шахсий ҳужжатларини почта орқали жўнатиш учун шахсан жавобгар
ҳисобланади.
10-қоида. Олий ўқув юрти ичида ўқишни кўчириш.
Талабанинг бир олий ўқув юрти ичида бир таълим шаклидан бошқасига
ва бир йўналишдан бошқасига ўтказилиши пуллик тўлов асосида қуйидаги
тартибда амалга оширилади:
1) талаба ўқишини кўчириш ҳақида олий ўқув юрти ректори номига
ариза билан мурожаат қилади; аризага тегишли факультет декани томонидан
тасдиқланган рейтинг дафтарчасининг нусхаси илова қилинади;
45
2) факультет декани ўқиш курси ва ўқув режаларидаги фарқни
аниқлайди;
3) факультет декани визаси асосида РО кўрсатилган фарқни топшириш
муддатини белгилайди; кундузги ўқиш шаклидан сиртқи ўқиш шаклига
ўтказишда фарқларни топшириш муддати бир ойдан кўпроқ вақтга
белгиланиши ёки талабага кўрсатилган фарқларни кундузги таълимда
топшириш ҳуқуқи берилиши мумкин.
4) факультет декани, РО регистратори, ўқув ишлари проректори
визаларига мувофиқ олий ўқув юрти ректори талабани бир таълим шаклидан
бошқасига ёки бир йўналишдан бошқасига ўтказиш ҳақида буйруқ чиқаради.
Do'stlaringiz bilan baham: |
