Усмонхон алимов

 
Усмонхон Алимов

121
бор эди. Уни яхши кўрар эдим. Хотинимни отам Умар 
(розияллоҳу анҳу) ёмон кўрар эди. Менга: “Уни талоқ 
қил”, деди. Мен рад этдим. Отам Умар (розияллоҳу ан ҳу) 
мени Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) ҳузур­
ларига олиб борди ва бор гапни у кишига айтиб берди. 
Шунда Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) менга: 
“Унинг жавобини бергин”, дедилар».
Ота-онага оқ бўлиш – катта гуноҳ
Оқ бўлиш “бўйсунмаслик”, “қарши чиқиш”, “озор бе
­
риш”, “осий бўлиш” ва ҳақини адо қилмаслик деган 
маъноларни англатади. Ҳақини адо қилиш дегани ота­
она ғазабланганида, фарзанд унга тик қарамаслигидир. 
Гарчанд ўғил ҳақ­у, ота ноҳақ бўлганида ҳам. Ота­она
­
нинг фарзанддаги ҳақи улуғ, уларнинг айтган ларини қи­
лиш вожиб, бироқ улар амри Аллоҳнинг амрига теска
­
ри бўлмаслиги керак. Аллоҳга маъсият бўладиган ишда 
махлуққа, яъни ота­онага, каттаю кичикка итоат қилин­
майди. Айтайлик, ота фарзандига ичкилик олиб келиб 
бер, деб буюради. Аллоҳ ичкиликни ҳаром қил ган. Фар
­
занд чиройли муомала билан уни рад қилишга ҳақли. Ва 
шунга ўхшаш бошқа Аллоҳ қайтар ган нарсаларда ҳам ота­
нинг истагини бажармаса, фарзанд гуноҳкор бўлмайди.
Ота­онага оқ бўлиш фарзанднинг Аллоҳ қайтарган 
йўлларга кириб, эл­юрт олдида уларнинг юзини ер га 
қа ратиш, берган тузларига норози қилишдир. Қа риган 
чоғида едирмай, ичирмай, кийинтирмай, хўрлаб қў­
йиш дир. Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва сал лам) 
оқ бўлишдан огоҳлантирганлар ва унинг оқи батларини 
баён қилиб, охиратда савол­жавоби қаттиқ бўлишини 
айтганлар.
Имом Бухорий ва Имом Муслим Абу Бакрдан (рози­
яллоҳу анҳу) ривоят қилади: Расулуллоҳ (сол лал лоҳу 
алайҳи ва саллам): “Сиз лар га катта гуноҳ ларнинг энг 
кат таси хабарини берай ми?” дедилар.
www.muslim.uz

---

122
Оилада фарзанд тарбияси
Биз: “Ҳа, ё Аллоҳнинг расули”, дедик. Расу лул лоҳ (сол­
лаллоҳу алайҳи ва саллам): “Аллоҳга ширк кел тириш, ота­
онага оқ бўлиш, – ёнбошлаган ҳолда эди лар ўтириб олиб, 
– ёлғон сўзлаш ва ёлғон гувоҳлик бериш...” деб такрор­
такрор айтавердилар. Биз у ки шини: “Қани тўхтасалар 
эди!” дедик.
Имом Аҳмад ва Насоий, Баззоз ва Ҳоким Аб дул лоҳ 
ибн Амрдан (розияллоҳу анҳу) ривоят қила дилар: Расу­
луллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Уч тоифа ки­
шига Аллоҳ жаннатни ҳаром қилди: доимий ҳамр (ароқ) 
ичувчига, ота­онага оқ бўлган фарзандга ва ўз аҳлига 
ахлоқсизликни ўргатган даюсга”, дедилар.
Имом Бухорий ва Имом Муслим Абдуллоҳ ибн Амр
­
дан (розияллоҳу анҳу) ривоят қилади: Ра су лул лоҳ (сол­
лаллоҳу алайҳи ва саллам): “Катта гуноҳ лардан бири 
киши ўз отасини сўкмоғидир”, дедилар. Бир киши: “Эй 
Аллоҳнинг расули, киши ўз отасини ҳам сўкадими?” 
деди. Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Ҳа, бир 
киши иккинчи бир кишининг ота сини сўкади, шунда у бу 
кишининг отасини ёки онасини сўкади, у бунинг онаси
­
ни сўкади”, дедилар.
Ҳоким Абу Бакрдан (розияллоҳу анҳу) ривоят қилади: 
Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Ҳар қандай 
гу ноҳнинг (жазосини) Аллоҳ хоҳиши ила қиё матгача ке
­
чиктиради. Фақат ота­онага оқ бў лишнинг (жазосини) 
ўли шидан олдин, ҳаётлигида ўз эга сига беради”, дедилар. 
Яъни, ота-онага оқ бўлган ки ши бунинг жазосини то тирик 
экан, бу дунёдаёқ олади.
Имом Аҳмад Муоз ибн Жабалдан (розияллоҳу анҳу) 
ривоят қилади: «Менга Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва 
саллам) ўнта сўзни васият қилиб: “Аллоҳга ширк келтирма, 
агар ўлдирилсанг ҳам, куйдирилсанг ҳам, ота­онангга оқ 
бўлма, агар уйдан кетишингга буюрсалар ҳам...” дедилар».
Асбаҳоний Абу Аббосдан, у киши Авом ибн Ҳушабдан 
(розияллоҳу анҳу) ривоят қилади: “Бир қишлоққа кел
­
дим. Ёнида қабристон бор эди. Аср вақтидан сўнг қаб­
www.muslim.uz

---