Усмонхон алимов

 . ِب َسَّنلا َنِم ُمُر ْحَي اَم ِةَعا َضَّرلا َنِم ُمُر ْحَي :ملسو هيلع للها ىلص يبنلا لاق
)ملسم هاور(
Расулуллоҳ
 
(соллаллоҳу алайҳи ва саллам):
 
“Насаб жи­
ҳатидан (никоҳи) тақиқлангани эмизиш жиҳатидан ҳам 
тақиқланади”,
 
дедилар (
Имом Муслим ривояти
).
Демак, насаб жиҳатидан никоҳи манъ этилган – она, 
қиз, сингил, хола, амма, аканинг қизи, опанинг қизи қа­
риндошлар каби, эмизган томондаги – она, қиз, сингил, 
хо ла, амма, аканинг қизи, опанинг қизлари ҳам худди шун
­
дай қариндош ҳисобланиб, никоҳланиши манъ этилади.
Эркак маҳрам никоҳланиши таъқиқланган аёлнинг, 
яъни маҳрамининг кўп ҳолларда очиқ бўладиган аъзола
­
ри: бош, бўйин, кафт, оёқ кафти ва шунга ўхшаш жойла
­
рига қараши жоиз. Аммо кўпинча ёпиқ бўладиган аъзо
­
ларига қараши жоиз эмас. Аллоҳ таоло бу ҳақда шундай 
баён қилади:
ﮭ ﮬ ﮫ ﮪ ﮩ ﮨ ﮧ ﮦ ﮥ ﮤ
ﯙ ﯘ ﯗ ﯖ ﯕ ﯔ ﯓ ﮱ ﮰ ﮯ ﮮ
ﯛ ﯚ
«
...Улар зеб-зийнатларини эрлари ё отала ри, ё эрла
­
рининг оталари, ё ўғиллари, ё эрларининг ўғиллари, ё 
www.muslim.uz

---

338
Оилада фарзанд тарбияси
ўзларининг оға-инилари, ё оға-ини ла ри нинг ўғиллари, 
ё опа-сингилларининг ўғил лари…дан бошқа киши
­
ларга кўрсатмасинлар» 
(Нур, 31).
Оятдаги арабча “буъул”, яъни “жуфт” сўзи истисно қи­
линди, чунки эр­хотин бир­бирининг зийнатини кўриши 
жоиз. Бунинг батафсил баёнини кейин келтирамиз.
Абу Довуд ривоят қилади: Саҳла бинти Суҳайл: “Эй 
Аллоҳнинг Расули, биз Солимни ёш бола сифатида кў­
рардик. У мен ва Абу Ҳузайфа билан бир уйда ётиб қо­
ларди. У мени ҳижобсиз (беркитиш лозим бўлган жой­
ларни беркитмаган) ҳолда кўрарди. Шу маънода оят нозил 
бўлди, бунга нима дейсиз?” деб сўради. Пайғамбаримиз 
(соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Уни беш марта эмиз
­
гин”, дедилар.
Солим эмизилганидан сўнг ўз фарзанди ўрнига ўтди. 
Бу ҳадис Солимнинг кўп ҳолда очиқ бўладиган бош, бў­
йин ва кафтга қараши мумкинлигига далилдир.
Шариат никоҳи ман этилган кишиларнинг берки­
тилган аъзоларига назар қилишни жоиз ҳисобламай­
ди. Чунки бу тоифадаги маҳрамларнинг беркитилган 
аъзоларига қарашга ҳеч бир эҳтиёж йўқ. Шунинг учун 
ҳам эркак одоби ва аёл иффати билан мувофиқ бўл­
майдиган бундай ҳолатдан сақланиш лозим. Бу билан 
баъзи фитналарнинг олди олинади. Афсус, ҳаётда ай
­
рим оилаларда ушбу ўзаро маҳрамлик одоблари доира­
сидан четга чиқиш оқибатида хунук муносабатлар со
­
дир бўлмоқда.
Эркак киши ўз маҳрам аёлларини ҳаёсиз либосда кў­
риши ҳам мумкин эмас. Лекин авратдаги аъзоларяъни: 
“
, ҳатто у ўғли, қизи, акаси, синглиси, отаси бўлса­да, 
наза ри тушиши жоиз эмас. Борди­ю, ота ёки ака­укаси
­
ни ҳам момда чўмилтиришга тўғри келганида ҳам, аврат 
ҳисобланган аъзолари ёпиқ ҳолда бўлиши шарт. Аллоҳ 
таоло бу ҳақда аниқ ҳукмни баён қилган:
ﯺ ﯹ ﯸ ﯷ ﯶ ﯵ ﯴ ﯳ ﯲﯱ ﯰ ﯯ ﯮ ﯭ
www.muslim.uz

---