Усмонхон алимов

 
Усмонхон Алимов

289
бера сиз лар”, дейилди. Улар: “Беш фоиз фойда берамиз”, 
де йишди. “Бу фойдадан кўпроқ бера диганни топдик”, 
де йилди. Улар: “Бу фойдадан кўп роқ берадиганни бил­
маймиз”, дедилар. Уларга Ус мон (розияллоҳу ан ҳу): “Мен 
бир дирҳамга 700 ва ун дан кўпроқ бе рув чини топдим. 
Мен Аллоҳни топдим”, деди ва ушбу оятни ўқиди:
ﮇ ﮆ ﮅ ﮄ ﮃ ﮂ ﮁ ﮀ ﭿ ﭾ ﭽ
ﮕ ﮔ ﮓﮒ ﮑ ﮐ ﮏ ﮎﮍ ﮌ ﮋ ﮊ ﮉ ﮈ
ﮗ ﮖ
«Аллоҳ йўлида молларини эҳсон қилувчилар 
(са­
вобининг) 
мисоли гўё бир донга ўхшайдики, у ҳар 
бир бошоғида юзтадан дони бўлган еттита бошоқни 
ундириб чиқаради. Аллоҳ хоҳлаган кишиларга 
(са­
вобини)
янада кўпайтириб беради. Аллоҳ 
(карами) 
кенг ва билимдон зотдир» 
(Бақара, 261).
 
Сизлар гувоҳсизлар, эй савдогарлар! Карвон ва ун да ги 
буғдой ва ун, зайтун ва сариқ ёғ ҳаммасини Ма ди на фуқа­
ро (камбағал)ларига ҳиба қилдим ва, ал бат та, у мусулмон­
ларга садақадир”, деди ҳазрат Усмон 
(р.а).
Имом Бухорий “Адаб ал­Муфрад” китобида Ибн Умар­
дан (розияллоҳу анҳу) ривоят қилади: “Бир вақт лар кел
­
ди, бирон киши динор ва дирҳамча му сул мон биродари
­
дан ҳақлироқ бўлмади”.
Болаларимизни биродарлик, ўзаро меҳр­муҳаб бат ру­
ҳи да тарбиялаш бизга вожибдир.
3. Меҳрибонлик (раҳмат). 
У қалбдаги юмшоқлик, 
виждонда сезгирлик ва ақл да ўткирликдир. Меҳрибон 
қалб бошқаларга ачи нади, улар учун азобланади, улар
­
га раҳм қилади, ғам ва азият кўз ёшларини аритади 
(тўхтатади). Меҳри бон лик мўминга азият беришдан, 
жи ноятдан асрайди. Бундай фазилат эгаси барча ин­
сон ларга тинчлик ва яхшиликни тилайди. Расулуллоҳ 
(соллаллоҳу алайҳи ва саллам) инсонларнинг бир­
www.muslim.uz

---

290
Оилада фарзанд тарбияси
бирига меҳрибонлиги Ал лоҳнинг уларга бўлган меҳри­
бонлигидир, деб таърифлаганлар.
Имом Термизий, имом Абу Довуд ва имом Аҳмад риво
­
ят қиладилар. Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): 
“Меҳ ри бонларга Аллоҳ меҳрибон бўлади, (ерда) бош қа­
ларга меҳ ри бон бўлинглар, сизларга ҳам ос мондаги Зот 
меҳ ри бон бўлур”, дедилар.
Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) меҳ ри бон­
ликдан маҳрум бўлганларни бахтсиз киши деб таъриф
­
лаганлар.
Имом Термизий, имом Абу Довуд ва бошқалар ри во­
ят қилади. Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва сал лам): 
“Бахтсиз кишида меҳрибонлик бўлмайди” де ди лар. Мў­
мин фақат мўмин қардошига эмас, бошқаларга ҳам меҳ­
рибонлик кўрсатади.
Табароний ривоят қилади. Расулуллоҳ (соллаллоҳу алай­
ҳи ва саллам) саҳобийларига: “Бир­бирингизга меҳри бон 
бўлмагунча мўмин бўлмайсизлар”, дедилар. Ҳазрат Умар: 
“Ё Расулуллоҳ, барчамиз меҳри бон миз”, деди. Шунда у зот: 
“У бирингиз ўз дўстига қил ган меҳрибонлик эмас, балки 
халққа қилинган меҳри бон ликдир”, дедилар. Расулул лоҳ­
нинг (соллаллоҳу алай ҳи ва саллам) бу кўрсатмаларидан 
маълум бўла дики, меҳ рибонлик фақат мусулмонларга 
эмас, балки барча ин сонларга меҳрибон бўлиш экан. Ана 
шун дай меҳ рибонлик инсоннинг ҳақиқий мўминлигини 
кўр са тади. Агар бундай меҳрибонлиги бўлмаса, инсон ко­
мил ликка етишолмайди. Мўмин киши тақво қилади ва 
бировга озор беришдан тийилади.
Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) бир 
фоҳиша аёл итга сув бергани учун Аллоҳ гуноҳидан ўтиб, 
унга жаннат эшикларини очгани ва бошқа бир аёл му
­
шукни қамаб қўйиб, унга сув ва нон бермай ўлдиргани 
сабаб, раҳмсиз аёлни дўзахга маҳкум қилгани ҳақида 
сўзлаганлар.
Демак, инсон одамларга, ҳайвонот ва набототга ҳам 
меҳрибон бўлиши керак. Ҳазрат Умар (розияллоҳу анҳу) 
www.muslim.uz

---