Усмонхон алимов

«...Эй Раббим! Мени 
(улар)
 гўдаклик чоғимда тар
­
биялаганларидек, Сен ҳам уларга раҳм қилгин!» 
(Исро, 24)
.
www.muslim.uz

---

 
Усмонхон Алимов

125
Қариндошлар ҳақи
Қариндошлар бир­бирларига насаб ва насл билан боғ­
ланадиган кишилардир. Улар қуйидагилар: оталар, она
­
лар, болалар, буви ва бувалар, ака­укалар, опа­син гил­
лар, амакилар, аммалар, аканинг болалари, опанинг бо
­
лалари, тоғалар ва холалар, аммалар, сўнгра уларга яқин 
бўлган қариндошлар.
Шариатимиз уларни икки сабабга кўра “раҳм” қарин­
дошлар деб атайди. Биринчиси: “Раҳм” Аллоҳнинг 
роҳман сифатидан олинган. Абдураҳмон ибн Афвдан 
(розияллоҳу анҳу) ривоят қилинади. Расулуллоҳ (сол лал­
лоҳу алайҳи ва саллам): «Аллоҳ таоло: “Мен Аллоҳ, Мен 
роҳман... раҳмни (бачадон) яратдим ва унга исмим дан 
исм бердим, ким унга боғланса, уни (исмимга) боғ лайман, 
ким ундан узилса, Мен (исмимдан) уни кесаман”, деди», 
дейдилар.
Маълумки, “раҳм” – раҳмат, меҳрибонлик, муло йим­
лик, ҳалимлик каби сифатларнинг йиғиндисидир. Шу
­
нинг учун ҳам насаб жиҳатидан яқин бўлган ки шиларга 
меҳрибон бўлиш, силаи раҳм қилиш вожибдир.
Иккинчиси: “Қаробат” – яқинлик, қариндошлик ало­
қаларини боғ лашдан келиб чиққан. Пайғамбаримиз 
(соллаллоҳу алайҳи ва саллам) фақат қариндошликни 
боғлашга чақириб, кесилишдан эса қайтарганлар. Шуб­
ҳа сиз, бу кўрсатмалар туғишганлар ўртасида қон дош лик, 
биро дарликни мустаҳкамлашга ўргатади, ўзаро меҳр­
му ҳаб бат туйғуларини орттириб, инсонийлик фазилат
­
ларини юқори поғоналарга кўтаради. Жамият аъзола
­
рида қон­қариндошлик, атрофидагиларга ҳавас ва меҳр 
билан қараш болаликданоқ шаклланиши ва у қалбларга 
чуқур илдиз отиши зарур. Токи бола улғай га нида қарин­
дошларга силаи раҳм қиладиган, бошларига мусибат ет
­
ганида далда берадиган бўлсин. Шундагина биз тар бияда 
чиройли мақсадга эришган бўламиз.
www.muslim.uz

---

126
Оилада фарзанд тарбияси
Қуръони каримда қариндошларга силаи раҳм қи лиш га 
буюрилган оятлар кўп. Масалан:
ﭯ ﭮ ﭭ ﭬ ﭫ ﭪ ﭩﭨ ﭧ ﭦ ﭥ ﭤ ﭣ