Uslubiy majmua

Mohiyat va hodisa o„rtasidagi dialektik aloqa quyidagilarda namoyon bo„ladi: 
a) mohiyat va hodisa bir-biri bilan uzviy bog‗liq. Hodisa o‗zida mujassamlashgan narsa, 
ya‘ni mohiyatsiz mavjud bo‗la olmaydi. Mohiyatda u yoki bu tarzda namoyon bo‗lmaydigan 
narsaning o‗zi yo‗q; 
b) mohiyat va hodisaning birligi ularning o‗zaro mosligi, ayniyligini anglatmaydi. 
Mohiyat doimo hodisa ortida yashirinib yotadi. Agar narsalarning namoyon bo‗lish shakli va 
mohiyati bevosita mos kelganida, fanga hojat qolmas edi; 
v) hodisa mohiyatga qaraganda faolroq va jo‗shqinroq, mohiyat esa barqarorroq va 
turg‗unroq - u barcha o‗zgarishlarda saqlanib qoladi. Ammo, hodisaga nisbatan barqarorroq 
bo‗lgan mohiyat mutlaqo o‗zgarishsiz qolmaydi; 
g) hodisa mohiyatga qaraganda boyroq. U ob‘ekt muhim aloqalarining ichki 
mazmunigina emas, balki bu ob‘ektning har qanday tasodifiy munosabatlari, alohida jihatlarini 
o‗zida mujassamlashtiradi. 

---

61 
Mohiyat va hodisa o‗zaro munosabatlarining bir-biri bilan ziddiyatli aloqasini qayd 
etuvchi o‗ziga xos shakli zohiriylikdir. U bizning sezgilarimiz narsalarning mohiyatini, aniqroq 
aytganda mohiyatning biron-bir jihatini bir yoqlama noaniq aks ettirishini anglatadi. Ilmiy 
bilishning maqsadi narsalar va hodisalarning zohiriylik ortida yashirinib yotgan mohiyatini 
yoritishdan iborat.