Uslubiy majmua. Toshkent: tdtu, 202, 202 bet

2.
Ishning mazmuni:
  
Tebranma harakat qilayotgan dinimik tizim va tebranish jarayoni mohiyatini
tushunish. MATLAB Simulink 7.11.0 (R2010b) dasturida dinamik tizimni
boshlang‘ich shartlar asosida tuzilgan blok-modelini bilan tanishish. MATLAB
Simulink 7.11.0 (R2010b) dasturi bilan ishlashda amaliy ko‘nikmalar hosil qilish.
3.
Ish joyining jihozlanishi va uskunalari:
Kompyuterlar Pentum IV rusmdagi «MATLAB Simulink 7.11.0 (R2010b)» dasturi
yuklangan, Chiziqli tenglamalar sistemasi, Proektor BENQ MP 514, Skaner BENQ
SCANNER 5000, Printer Canon LBP 2900
3. Ishni bajarish tartibi:
· Ilovada keltirilgan dinamik tizimlarni tebranma harakat differensial
tenglamasini tuzish.
· Simulink bibliotekasida blok –modelini tuzish.
· Scope blogi yordamida tebranish fazalarini chikarish.
· Tuzilgan blok yordamida signal qiymatlari o‘zgartirish.
· Olingan natijalarni tahlili asosida xulosalar berish.
·  Laboratoriya mashg‘ulotini rasmiylashtirish.
Nazariy qism
Tebranma harakat qilayotgan m massali jisimni harakatlanish jaryonini
o‘rganamiz.

---

142
Jism rasmda ko‘rsatilgandek bikirliklari k bo‘lgan ikkita prujinaga osib
qo‘yilgan. Ushbu dinamik tizimga ixtiyoriy F(t) kuch ta'sir ko‘rsatmoqda. Bu kuch
ta'sirida dinamik tizim tebranma harakat qiladi va x masofaga siljiydi. Dastlab
prujinani umumiy bikrligini topamiz. Fizika kursidan ma'lumki umumiy bikirlik
paralell ulanganda
k
y
=k+k
Tizimning harakatlanishi quyidagicha bo‘ladi
mg+F
ky
=0
F
ky
=k
u
 x
0
=
+ x
k
x
m
y
&
&
 ёки
)
(
1
x
k
m
x
y
-
=
&
&
Ushbu tenglama dinamik modelning tebranma harakat differseial tenglamasi
hisoblanadi.
Dinamik tizimning blok-modeli Simulink dasturida quyidagicha amalga
oshiriladi: