Uskuna issiqlik balansini tashkil etuvchilarni hisoblash

Иссиқлик тенглиги ва миқдорини аниқлаш.
Иссиқликни йўқолишларини аниқлаш буғ ва иссиқ сув ишлаб чиқарувчи қозонларда ҳосил қилинган иссиқлик миқдори фойдали ишга ва иссиқликн йўқолишига сарф бўлади. Қозонга кираётган иссиқлик миқдори ҳосил қилинган миқдори дейилади ва билан белгиланади.
Бундан чиқиб қозонни иссиқлик босими қуйидаги кўринишни олади.
кж/кгёки кж/м³
бу ерда: фойдали иссиқлик миқдори.
тутун газлар билан иссиқликни йўқолиши.
реакцияларни тўлиқ бормаслиги натижасида иссиқликни йўқолиши.
механик равишда иссиқликни йўқолиши.
иссиқликни қозон атрофига йўқолиши.
шлан билан иссиқликни йўқолиши.
Иссиқликни йўқолиши ҳосил қилинган иссиқлик миқдорига нисбатан фойиз ҳисобида қуйидагича аниқланади.

Хар бир иссиқликни йўқолишини аниқлаймиз.

1. 
   
   

бу ерда: V⁰.

2. 
   қатламли ўтхоналарда камерали ўтхоналарда
   
3. 
   қаттиқ ёқилғи ёқилганда газ ва мазут ёқилганда
   
4. 
   буғ қозонларида сув қизитувчи қозонларда
   
5. 
   қаттиқ ёқилғи ёқилганда газ ва мазут ёқилганда
   

3-Мавзу: Chiqib ketayotgan tutun, ximiyaviy va mexanik to’la yonmaslik xamda tashqi muxitga yo’qotilayotgan issiqlik miqdorini aniqlash.

Issiqlik balansida yukotilayotgan issiqlikning eng katta miqdori q₂ ga to’g’ri keladi.

Past bosimli, kichik quvvatali uskunalarda chiqib ketayotgan tutun bilan yo’qotilayotgan issiqlik 10-15% etadi
kJ/kg yoki kJ/m³

bu erda: I_ch.k. –chiqib ketayotgan tutun entalpiyasi

I_s.x. -sovus havo entalpiyasi
q_u -mexanik to’la yonmaslik natijasida yukotilayotgan issiqlik miqdori.
Yuqorida keltirilgan tenglamadan ma’lum bqlishicha bu yo’qotilayotgan issiqlik miqdori chikib ketayotgan tutun va sovuk havoning entalpiyalari farqidan iboratdir. Agar chiqib ketayotgan tutun harorati qancha yuqori bo’lsa yo’qotilayotgan issiqlik miqdori xam shuncha katta bqladi, chiqayotgan tutun xaroratini pasaytirish uchun uskunadan keyin havo qizdirgichlar va suv ekonomayzerlari qrnatiladi.
Issiqlik ishlab chiqarish uskunalari loyixalashtirilayotganda chiqib ketayotgan tutun harorati kqp faktorlarga asoslanib qabul qilinadi. Bu faktorlar yoqilg’i turi va uning qiymati, yoqish uslubi, shudringlanish harorati, uskuna quvvatidir. Zamonaviy uskunalarda bu xarorat 120-150⁰S ga teng.
Chikayotgan tutun haroratidan tashqari bu kattalik uning xajmiga xam bog’liqdir. Havoni ortikchalik koeffistienti kancha katta bo’lsa va sovuq havo sqrilishi ko’p bo’lsa tutun xajmi shuncha kqp bqladi va chiqib ketayotgan tutun bilan yo’qotilayotgan issiqlik miqdori xam ortadi.