Ушбу маърузалар матни таълим сощаси «Кимёвий технология ва биотехнология» йыналишларида бакалаврлар тайёрлаш учун «Органик, но



Download 2,29 Mb.
bet7/49
Sana24.02.2022
Hajmi2,29 Mb.
#222969
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   49
Bog'liq
OMKT ma'ruz a

Парафинларни изомерлаш. Изопарафинларнинг нормал парафинларга нисбатан саноатда аҳамиятлироқ, чунки тармоқланган занжирли органик углеводородлар турли хил органик синтез учун хомашё ҳисобланади. Учламчи ва тўртламчи углеводородлар бензинни октанлар сонини оширувчи восита сифатида қўлланилади. Изомерланиш қайтар процессдир. Биз қуйидаги бутанни изомерланиш жараёнини кўрамиз.

бутан - CH3–CH2–CH2–CH3  CH3–CH(CH3)–CH3 - изобутанга полимерланади.


CH3–CH2–CH2–CH2–CH3  CH3–CH(CH3)–CH2–CH3  CH3–C(CH3)2–CH3


пентан изопентан неопентан

Ушбу жараёнлар ҳароратга боғлиқ равишда турлича ўзгариши мумкин. Изопарафинларнинг миқдорини ўзгариши мувозанат системада ҳароратга боғлиқлиги қуйидаги чизмада ифодаланган.



Щарорат, С




Чизма. 1. Бутан ва пентан изомерланишини мувозанат системада ҳароратга боғлиқлиги.
изобутан (1), изопентан (2), неопентан (3).

Чизмадан кўриниб турибдики, изобутанинг мавжуд бўлиш жараёни паст ҳароратда содир бўлади. Худди шунингдек, неопентанда ҳам ҳароратнинг пасайиши билан асосий массанинг ортиб бориши кузатилган. Изопентан эса 200С атрофида максимум даражада ҳосил бўлиш эҳтимоллиги мавжуд. Ҳароратнинг кўтарилиб бориши билан реакция унуми пасайиб боради, парафинлар изомерияси алюминий хлор, платина, алюминийсиликат, цеолитларда юқори унум билан содир бўлади. Бу жараён ион механизми бўйича карбокатион ҳосил бўлиши орқали содир бўлади. Бунда дастлабки крекинг натижасида ҳосил бўладиган олефинлар карбокатион ҳосил бўлишини бошлаб беради.


RCHCH2  H–O–M 


Изомерланишни тўла содир бўлиши учун AlCl3 катализаторига қўшимча равишда сокатализатор – HCl қўшилиши лозим. Шундагина ҳамкорликдаги таъсир туфайли жараён ривожланади:
RCHCH2HCl  AlCl 
карбокатион
Ниҳоят, карбокатион изомеризацияни бошлаб беради.


Изомерланиш жараёни хомашёларни ҳар бир реакторга кириб чиқиши натижасида ўртача 50-60% изомерланиш содир бўлса, жараён якунида реакция унуми 90% дан кам бўлмайди.
Нафтенли углеводородларда циклнинг кенгайиши ёки ён занжирларнинг изомерланиш ҳисобига жараён содир бўлади.



Download 2,29 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   49




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish