Ushbu amaliy mashg‘ulotni tayyorlash mobaynida 1- jadvalda keltirilgan adabiyotlardan foydalangan holda bajarildi

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI


MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
“MA’LUMOTLAR KOMUNIKATSIYASI”
fanidan

“Shina topologiyasi tuzilishi va tahlili’’

mavzusidagi


1-AMALIY MASHG’ULOT ISHI
Bajardi: DTF002-1 - guruh talabasi
Mahmudov Jayhun

Qabul qildi: Temirov Azizbek

Toshkent 2022

Mashg‘ultoning maqsadi: Shina topologiyasi tuzilishi va tahlili
Adabiyotlar tahlili. Ushbu amaliy mashg‘ulotni tayyorlash mobaynida 1- jadvalda keltirilgan adabiyotlardan foydalangan holda bajarildi.

Adabiyot	Topshiriqda foydalanilgan qismi uchun qisqa ta’rifi
[1]	Shina topologiyasi tuzilishi va tahlili haqida ma’lumotlar uchun foydalanildi.
[1] , [2]	Shina topologiyasi tuzilishi va tahlili haqida o’rganildi.
[3]	Shina topologiyasi tuzilishi va tahlili tuzilishi asosida Sisco Paket Tracer dasturida na’mumaviy tarmoq modeli tuzildi

Nazariy ma’lumot.
Tizim shinasi bu - belgilangan yo’nalish bo’yicha signallar uzatishga mo’ljallangan liniyalar to’plami. Tizim shinasining asosiy vazifasi protsessor hamda boshqa elektron kompyuterlar o’rtasida ma’lumot ayirboshlashdan iborat. Tizim shinalari orqali informatsiya uzatish, qurilmalar adresatsiyasi hamda maxsus xizmatchi signallar amalga oshiriladi. Ma’lumotlar shinasi bo’yicha protsessor va operativ xotira o’rtasida yoki protsessor va kiritish-chiqarish portlari o’rtasida informatsiya almashuvi ro’y beradi. Ma’lumotlar shinasining asosiy harakteristikasi burazryadlilik. Zamonaviy personal komnyuterlarda 64-razryadli ma’lumotlar shinasidan foydalaniladi. 64-razryadli shina orqali bir vaqtning o’zida 8 bayt ma’lumot uzatish mumkin
Kompyuter tizimlarida “yulduz” va “Halqa” topologiylari orqali protsessor xotiraning almashuvida ishtiroq etishi kerak bo’lgan yacheykasiga jo’natadi. Agar boshqaruv shinasining biror liniyasidan kiritish-chiqarish portiga ulanganlik to’g’risida signal uzatilgan bo’lsa, unda manzil shinasidagi manzil portning nomeri sifatida tushuntiriladi. Tarmoqlarni qurish asoslari kompyuter tarmoqlarining asosiy turlari “Shina”, “yulduz” va “Halqa” topologiyalari boshqaruv shinasi turli boshqaruv signallarini uzatishga mo’ljallangan liniyalardan iborat. Barcha zamonaviy kompyuterlar kombinatsiya qilingan tizim shinalariga ega, masalan, ISA (Industry Standard Architecture) - Standart Sanoat Me’morchiligi. Shinalarning biri birlamchi tizim (EISA, ISA), keyingisi esa ikkilamchi (PCI) tizim deyiladi. Tizim shinasining me’morchiligi protsessor turiga qarab aniqlanadi, albatta bunda mikrosxemalar guruxi va soni hamda periferik qurilmalarning razryadliligiga bog’liq. Pentiym platformalaridagi tizim shinalari protsessorning operativ xotira bilan 64-razryadli ma’lumotlar almashuvini ta’minlaydi, bunda ma’lumotlar adresatsiyasi 32-razryadli manzil orqali amalga oshiriladi. Periferik qurilmalar bilan birgalikda, ISA shinasi 16-razryadli ma’lumotlar kodi va 16-razryadli ma’lumotlar manzili kodini EISA shina esa 32-razryadli ma’lumotlar kodi hamda 32-razryadli manzilini kodini almashuvini ta’minlaydi. Ko’pincha turli me’morchilikdagi shinalarning imkoniyatlarini solishtirish maqsadida shinaning o’tkazuvchanlik qobiliyatidan foydalanshadi.
2-jadval. Sisco Paket Tracer dasturida Shina topologiyasi tuzilishi

















XULOSA
Ushbu laboratoriya ishini bajarish davomida men Shina topologiyasi tuzilishi
Va tahlili jumladan ushbu fan buyicha yangi bilimlarga ega boldim, Shina
topologiyasi tuzilishi Va uning tahlilini ko’rib chiqarkanman mening bu
fanga bo’lgan qiziqishim yanada ortdi.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
1.’’Kompyuter tizimlari va tarmoqlari’’ X.U.SARIMSAQOV
2. M.M.Musayev, A.A.Qahhorov, M.M.Karimov. Kompyuter tarmoqlarini yig‘ish. (Qayta ishlangan va to‘ldirilgan 3-nashri) Akademik litsey va kasb-hunar kollejlari uchun o‘quv qo‘llanma. T.: “Ilm Ziyo”, 2011.
3. A.A.Kaxxorov, Yu.SH.Avazov, U.Z.Ruziyev Kompyuter tizimlari va tarmoqlari. -T.: “Fan va texnologiya”, 2019.