Ус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш вазирлиги


Хомиладор аёлларга даволаш-профилактика ёрдамини



Download 0,55 Mb.
bet30/136
Sana23.02.2022
Hajmi0,55 Mb.
#173972
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   136
Bog'liq
Жамоат-саломатлиги-ва-соғлиқни-сақлашни-ташкил-этиш-

Хомиладор аёлларга даволаш-профилактика ёрдамини
ташкил этиш
Туғруқни муваффаккиятли якунлаш оналар ва гудакларнинг касалланишларини олдини олиш кўп жихатдан аёллар консультациясининг фаолиятига, айникса, хомиладор аёлларни диспансеризация қилиш, уз Вактида аниқлаш, руйхатга олиш, хомиладорлик даврида фаол мунтазам ва сифати кузатиб боришга боғлиқ.
Бу уз навбатида декрет таътилларни аниқлашда, чакалоклар орасидаги барвакт ўлим холларини, колаверса хомиладорлар, оналар, чакалоклар ўлимини камайишига олиб келади.
Хомиладорлик даврида барвакт аёллар консультациясига мурожат этиш аёллар орасида тулаконли текширишлар ўтказиш имкониятини беради. Агар хомиладор аёллар маслаҳатхонага хомиланинг 28-хафталик даврида мурожат этса, аёлларда тулаконли текширишлар ўтказишни 2 баробар камайишига олиб келади.
Хозирга даврда аёллар консультациясида хомиладор аёлларни барвакт руйхатга олиш (хомиладорликнинг 3-ойигача) яхши йулга куйилган. Ушбу кўрсаткич шахарларда қишлоқка нисбатан бир мунча юкори.
Хомиладор аёллар консультациясига биринчи бор мурожаат килганда унга шахсий карта (ш 111/х) тулдирилади. Ушбу картада барча текширув маълумотлари кайд этилиб борилади.
Хомиладор аёлларни диспасеризация килинишини бош принципига уларга дифференциялашган холда тиббий хизмат курсатиш, яъни она ва хомиланинг саломатлиги, хомиладорликнинг кечиши, хомиланинг ривожланишини кузатиш ҳамда уларга уз вактида даволаш ва профилактика ёрдамини курсатиш киради.
Аёллар консултациясида юкоридаги вазифаларини амалга ошириш учун врач акушер-гинекологлар билан бир каторда врач терапевтлар ва бошқа мутахассисларнинг фаол иштироки талаб этилади.
Хомиладор аёлларни биринчи клиник кузатиш уларда перинатал патологияларнинг мавжудлигига караб - риск гуруҳларига ажратиш ва хар бир хомиладор аёлга алохида соғломлаштириш чора-тадбирлар ишлаб чикишдан бошланади.
Хомиладор аёллар саломатлик холатига караб 3 гуруҳга булинади.

  1. Соғлом аёллар ва гинекологик касалликлари булмаган, хомиладорлик асоратсиз кечаётган аёл.

  2. Амалий соғлом, аммо ижтимоий гигиеник жихатдан риск омилларга эга, хомиладорлик асоратсиз кечаётган аёл.

  3. Бемор аёл - хомиладор аёл, экстрагенитал ва генитал касалликларга чалинган.

Хомиладорлик нормал кечаётган ва амалий жихатдан соғлом аёллар хомиладорлик даврида 14-15 марта врач акушер-гинеколог кузатувидан утади: хомиладорликнинг I-яримида ойига 1 марта, II-яримида - 2 марта, 32-хафтасидан бошлаб ойига 3-4 марта кузатилади.
Хомиладор аёлнинг хар бир мурожаатида у мунтазам равишда текширувдан утказилиб, қуйидаги хаётий муҳим тестлар аниқланади:

  • кўрик: терининг ва шиллик каватларнинг ранги, оёкларда, кориннинг олдини девор қисмида, кулда, юзда шишнинг мавжудлиги. Веналарда варикоз кенгайиш бор-йуклиги аниқланади, узок Вакт оёкда тик турадиган аёлларга, оёк учун махсус машклар бажариш тавсия этилади;

  • гипертензияни утказиб юбормаслик учун иккала кулда ҳам кон босими улчанади;

  • тортиб куриш: хомиладорликнинг охирига бориб, аёлнинг тана вазни 10-12 кг ошиши аниқланган. Агар тана вазни ундан ошиб кетса, гестознинг бошлангич белгиси – аёл танасидаошикча суюклик тупланган деб хисобланади.

  • бачадон тубининг баландлигини (ВДМ) ва корин айланасини аниқлаш, хомиладорликнинг (битта хомилада) 24 хафтасида нормада бачадон тубининг сантиметрлардаги баландлиги хомиланинг гестацион даврига мос келади.

  • коринни пальпация қилиш оркали бачадоннинг кузгалувчанлиги, тонуси, хомиланинг холати ва ётиши аниқланади.

  • хомиланинг харакати (кимирлаши): кўпинча 16-18 хафтадан (биринчи туғишда 20 хафтадан) аёллар хомиланинг кимирлаётганлигини сезишади.

  • хомила юрагининг уриши - стетоскоп билан хомила юрагининг уриши 24-26 хафтадан бошлаб, «Мальин» типли доплер узи аппаратида эса бирмунча олдин эшитиш мумкин.

Хомиладорлик даврида аёл 2 марта врач терапевт куригидан утади (биринчи бор кўрикка келганда ва 30 хафтадан сўнг). Врач-терапевт хомиладор аёлни биринчи кўрикдан утказганда унинг организмини барча аъзоларини куздан кечиради, хомилани саклаб колиш-колмаслик масаласини хал килади, бирор касаллик аниқланганда уни врач акушер-гинеколог билан бирга кузатади.
Иккинчи кўрикнинг асосий вазифаси ички аъзолардаги хомиладорлик билан боғлиқ бўлган ёки мустақил касалликларни аниқлаш, касалликларни даволаш учун ҳамда туғруқни кабул қилиш учун туғруқхонани танлаш киради. Хомиладор аёлларни шу даврда врач-стоматолог, лозим бўлса бошқа мутахассислар ҳам текширувдан ўтказиши лозим.
Хозирги даврда акушерлик-гинекология ва неонатологияда хавф омилларни аниқлаш ва бундай омилга эга бўлган хомиладор аёллар аниқланган пайтдан уларнинг саломатлик холати чукур урганилиб, хомиладор аёл ва хомилани узвий кузатиш усуллари ишлаб чикилган бўлиб, уларни туғруқкача бўлган даврда соғломлаштириш учун даволаш-профилактика ишлари олиб борилади, керак бўлса хомилани саклаб колиш ёки колмаслик масаласи хал этилади. Бундай аёлларда хомилани саклаб колиш масаласи хал этилганда, уни индивидуал холда кузатиш ва тегишли чора-тадбирлар ўтказиш режаси тузилиб, ушбу режа ш-111/к га кайд этилади.
Хомиладорликни асоратсиз кечиши ва туғруқни окибати кўп холларда аёлларни туғруқка рухий - физиологик жихатдан тайёрлашга профилактик тадбирлар ўтказишга боғлиқ бунинг учун эса (6 марта ультрафиолет нурни кабул қилиш, комплекс даволаш гимнастика машкларини бажариш ва 4 марта психопрофилактик машғулотларни ўтказиш).
Асоратлари ёки экстрагенитал касалликлари бор хомиладорларни туғруқкача стационарга ёткизилади. Хар бир хомиладорликда ёткизиш муддатини акушер-гинеколог индивидуал холда аниқлайди.
Одатда туғруқ бошланишидан 10-12 кун олдин хомиладорлар туғруқка тайёрлаш бўлимига ёткизилади.
Аёллар консультацияси врач акушер – гинекологи хомиладорликнинг 30 хафтасидан бошлаб 126 кунга касаллик варакаси бериши оркали хомиладорлик таътили белгиланади. Агарда туғруқ ёки туғруқдан кейинги даврда аёлда хар хил асоратлар кузатилса ёки экстрагенитал касаллик бўлганда туғруқдан кейин таътил туғруқ комплекси врачлари ва бош врачи томонидан кушимча чузиб берилади.
Аёллар консультацияси хомиладор аёлнинг биринчи ташриф буюрган кунидан бошлаб санитария – маорифи ишлари олиб борилади. «Ёш оналар мактаби» ташкил этилади. Унинг асосий максади:

  • ёш эру-хотинда узига бўлган ишончини шакллантириш;

  • аёлда бахтли, соғлом хомиладорлик ва оналик туйгусини шакллантириш;

  • икки ёшни боланинг туғилишига тайёрлаш, аёлга туғруқ давридаги стрессларга узини тутиш бўйича маслаҳатлар бериш;

  • туғруқдан кейин аёл уз саломатлигини тезда тиклаб олиши учун ота-оналарда соғлом турмуш тарзини шакллантириш;

  • туғруқдан кейин кукракни парваришлаш, болани кукрак сути билан бокиш усуллари билан таништириш;

  • чакалокни тўғри парвариш қилиш;

  • кўп абортлар, кўп туғишларнинг хавфли эканлигини, туғруқлар ораси 3-4 йилни ташкил этиши лозимлигини, хомиладорликдан сакланиш йўлларини ургатиш.

Туғруқдан кейин ҳам аёлларни консультацияда кузатиш давом эттирилади. Бунда аёл туғруқхонадан чиккан куннинг 3 суткасига ва бир хафтадан сўнг келади, бунинг учун аёлни хомиладорлик даврида ҳамда туғруқхонада огохлантириш лозим.
Иккинчи марта туғруқдан 4-5 хафта утгандан сўнг, яъни декрет таътил тугаш арафасида текширувдан ўтказилади. Аёллар консультациясида туғруқ хакида ва барча текширишлар хакидаги маълумот туғруқкача тулдирилган ш-111/к га тўлиқ кайд этилади.

Download 0,55 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   136




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish