Usı jerde tuwılıp kamalǵa kelgen alımlar, siyasatshılar hám mámleket basshıların sanap ótkenimizde biz óz ana jerimiz hám Watanımız benen maqtanamız hám ózimizde ana jerge degen ishki súyispenshilik sezimlerin sezemiz

1.1. Jer huqıqı pániniń predmeti hám usılı
“Jer” sózi balalıq jıllardan hár birimiz ushın bir qansha mánilerdi ańlatadı. “Jer” degende insaniyat hám barlıq tiri organizmler ómir súriwshi joybaretanı túsinemiz. Mámleket qúdireti hám onıń menen baylanıslı Watan tuyǵısı, Ózbekstan Respublikasınıń jer qorı hám mámleket aymaǵı, shegaraları belgilengen geografiyalıq karta yaki globusqa názer salǵanımızda kóz aldımızda payda boladı.

Usı jerde tuwılıp kamalǵa kelgen alımlar, siyasatshılar hám mámleket basshıların sanap ótkenimizde biz óz ana jerimiz hám Watanımız benen maqtanamız hám ózimizde ana jerge degen ishki súyispenshilik sezimlerin sezemiz. Bunnan basqa “jer” sózinde tábiyiy ob’ekt túsinigi (jer ústi topıraq qatlamları, jer astı qazılma baylıqları hám elimizdiń jer qornıń pútkil aymaǵı) payda boladı.

Jer hám oǵan baylanıslı qatnasıqlar hár bir mámlekettiń siyasiy-ekonomikalıq hám siyasiy waqıyalarınıń orayında turıwshı úlken másele bolıp esajoybarıwı jerdiń siyasiy, ekonomikalıq, siyasiy hám huqıqıy áhmiyetinen kelip shıǵadı. Sol sebepli jańadan payda bolıp atırǵan jámiyet óziniń ekonomikalıq rawajlanıwın dáslep jerge bolǵan yaǵnıy jer qatnasıǵın ornatıwdan baslanatuǵını bizge tariyxıy dereklerden málim.

Ózbekstan Respublikası Oliy Májilisiniń 1991-jıl 31-avgustta qabıl etilgen "Mámleket ǵáresizligi haqqındaǵı bayanatında: "Ózbekstan Respublikasınıń basqa mámleketlerge aymaqlıq dawası bolmay, óz aymaǵınan hám onıń tábiyiy baylıqlarınan paydalanıw huqıqına iye", - dep, yamasa "Ózbekstan Respublikası Mámleketiniń ǵárezsizligi tiykarı haqqında"ǵı 1991-jıl 31-avgusttaǵı Nızamında "Respublika aymaǵında jer, jer astı baylıqları, suw hám toǵaylar, ósimlik hám haywanat dúńyası tábiyiy hám basqa resurslar, Respublikanıń ruwxıy baylıqları Ózbekstan Respublikasnıń milliy baylıǵı hám múlki esaplanadı".

Demek, siyasiy hákimiyatqa iyelik qılǵan siyasiy kúshler jer hám onıń baylıqlarına bolǵan óz hákimligin ornata almasa olar qolǵa kirgizgen bul hákimiyat tamırsız terek mısalında boladı, sol sebepli mámleket jerdi materiallıq baylıq tiykarı sıpatında qabıl etip, óz milliy nızamları menen quramına aladı.

Jer hám onıń baylıqları milliy yurisdikciya tásirine alınǵanlıǵı jerge bolǵan huqıqlıq qatnasıqlar payda bolıwın talap etedi. Jerdiń átirapında payda bolǵan hám payda bolıwı múmkin bolǵan qatnasıqlardıń kópshilik bólegin jer huqıqı tártipke saladı.

Jer huqıqınıń úsh sıpatlama túsinigi bar: