Қурилиш қоришмалари технологияси

• ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ
• ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ
• ТОШКЕНТ АРХИТЕКТУРА ҚУРИЛИШ ИНСТИТУТИ
• доцент Рахимов Ш.Т.
• “Қурилиш материаллари, буюмлари ва конструкциялари технологияси” кафедраси
• Қурилиш қоришмалари технологияси
• Тошкент-2022

• 13 МАВЗУ. Қўшимчалар. Қоришмаларнинг технологик хусусиятлари. Қурилиш қоришмаларнинг ҳаракатчанлиги ва бикрлиги

Қўшимчалар

• Қўшимчалар
• Қоришмалар ва қуруқ қурилиш қоришмалар ишлаб чиқаришда боғловчи моддалар, тўлдирувчилардан ташқари қўшимча моддалар ҳам кенг қўлланилади, улар қўшимчалар дейилади. Ишлаб – чиқариш босқичларида қўшимчалар сарфланувчи энергия миқдорини камайтиради, қимматбаҳо компонентлар сарфини, материал хажмини камайтиради, материал хусусиятини яхшилайди, структура хосил бўлиши ва қотиш жараёнларини тезлатади ёки секинлаштиради. Материаллар эксплуатацияси даврида аввало қўшилган қўшимчалар материал структрасини мустахкамлайди, унинг ҳаёт даврини оширади.
• Қўшимчаларнинг асосий функционал вазифаси – бу аралашмадаги бир ёки бир неча компонентлар билан реакцияга киришишидир, шу билан улар тўлдирувчилардан фарқ қилади. Реакция натижасида аралашмада аввал учрамаган янги бирикмалар пайдо бўлади. Тўлдирувчи каби кимёвий таркибига эга, кукунсимон қўшимчалар кўп тарқалган.
• Қўшимчалар сарфи боғловчи ёки қуруқ қоришма массасининг бир фоизини юздан бир қисмидан 1 – 2% гачачегарада ўзгариши мумкин.
• Ишлаб чиқариш шароити ва аҳамиятига кўра, қўшимчалар сув билан бирга, ёки қуруқ кукун (қуруқ қоришма) кўринишида қўшилади. Қўшимча аниқ талабларга жавоб бериши керак – донали таркибига ва қуруқ қўшимчалар қўшиши вақтида аралаштириши давомийлигига кўра, аралашмаларда яхши тақсимланиши керак. Сувда эрувчан қўшимчаларни қўллаганда, эритиш суви билан шаклли қоришмаларга қўшиш – энг яхши тақсимотни беради. Бундан ташқари, уларга токсиклик, ёнғин, портлаш ва кимёвий хавфсизлик бўйича махсус талаблар мавжуд.