Urganch Davlat Universitetining Maxsus sirtqi ‘Mexnat’yo’nalishi 181-guruh talabasi Ruzmetova Zamira Masharipovnaning Texnika mexanika fanidan oraliq nazorat topshiriqlari

Urganch Davlat Universitetining
Maxsus sirtqi ‘Mexnat’yo’nalishi 181-guruh talabasi
Ruzmetova Zamira Masharipovnaning

Texnika mexanika fanidan oraliq nazorat topshiriqlari
Вариант – 26
Мавзу: Шиша пишириш технологияси. Шишалардан маҳсулот олиш. Шишаларнинг классификатцияси ва ишлатилиши.

1. 
   Мавзу бўйича матн тайёрлаш (5-6 варақ атрофида)
   
2. 
   Мавзуга доир слайд тайёрлаш (20-30 слайд рангли расмлар билан бойитилган холда)
   
3. 
   Мавзуга доир 10 та тест тузиш (тест 4 та жавобли бўлиши керак)
   
4. 
   Мавзуга доир таянч тушунчалар ёритилсин (камида 10 та)
   

Фойдаланиладиган адабиётлар:
Асосий
1.И.Носиров. Материалшунослик.
2.В.А.Мирбобоев. Конструкцион материаллар технологияси


Қўшимча
1.С.А.Расулов. В.А.Грачев Қуймакорлик металлургияси
2.К.В.Усманов. Метал кесиш асослари.

1.Mavzu bo’yicha matn tayyorlash .

Shisha ishlab chiqarish

Shisha. Oddiy oyna yoki boshqa shishalarni kremniy (IV)-oksid (kvars, qum holida) va kalsiy karbonatni (ohaktosh, marmar holida) natriy karbonat (soda holida) bilan suyuqlantirib olinadi:

CaC03+Si02=CaSi03+C02

Na^CO^+SiO^Na^SiO^+CO,

Hosil bo‘lgan shisha - kalsiy va natriy silikatlaming kremniy (IV)-oksid bilan qotishmasidir. Bunday shishaning kimyoviy tarkibini taxminan N a 2 О • С a О • 6S i О 2 formula bilan ifodalash mumkin. Suyuqlantirilgan shisha sovutilganda darrov qotmasdan asta quyuqlashadi, qovushoqligi ortadi. Bu esa unga har qanday shakl berish imkonini yaratadi. Sovib borayotgan yarim quyuq massadan deraza oynalari, tola, naychalar, puflash yoki presslash orqali buyumlar tayyorlash mumkin. Shishaning xossalari uning tarkibiga bog‘liq. Shisha tayyorlash uchun shixta tarkibiga natriy karbonat o‘miga kaliy karbonat (potash) olinsa, kimyoviy idishlar tayyorlash uchun pishiq, qiyin suyuq 1 anuvchi shisha, potash va qo‘rg‘oshin (Il)-oksid olinsa - xrustal - nurni kuchli sindiruvchi, og‘ir shisha olish mumkin.
Rangli shishalar turli moddalar qo‘shib olinadi. Kobalt (Il)-oksid shishaga ko‘k rang, xrom (Ill)-oksid yashil rang, temir (Il)-oksid to‘q yashil rang, mis (I)- oksid qizil rang beradi. Oltin qo‘shilsa faqat qizil numi o‘tkazuvchi rubin shishasim olish mumkin.
Shisha tolalardan issiqlik va elektroizolatsiyalovchi xususiyatli gazlamalar, kislotaga chidamli materiallar tayyorlanadi.