Urganch davlat universiteti “turizm”yo’nalishi 1-kurs magistranti Karimova Shaxnozaning «ilmiy tadqiqot metodologiyasi» фанидан

Intuisiyaga xos xususiyatlar

Maxsus bilish fenomeni sifatida intuisiya kup ma’nolidir. Biz intuisiya deganda, intellektual intuisiyani (lot. Intellektus-akl, insonning fikrlash kobiliyati), narsalarning tub moxiyatiga kirib borish asosidagi bilish

jarayonini tushunamiz.

Intuisiyaga yana bir xususiyat bevositalik xosdir. Bevosita bilim deb mantikiy asoslashga muxtoj bulmagan bilim tushuniladi. Intuisiya shu ma’noda bevosita bilim xisoblanadiki, yangi fikrni ilgari surayotganda mavjud xissiy tajriba va nazariy fikrdan uni mantikiy zarur xolda keltirib chikarish shart emas. Agar intuisiyaning intellektual boglikligi va narsalarning moxiyatini aks ettirish bilan alokadorligi e’tiborga olinsa, kuyidagi ta’rifni asos sifatida kabul kilish mumkin: intuisiya xakikatga erishishda bilimni tugridan-tugri isbotlash yordamiga tayanmasdan kulga kiritish kobiliyatidir. Intuisiyaning namoyon

bœlishiga oid yukorida keltirilgan fikrlar ushbu ta’rifga mos keladi.

Shu bilan birga, ushbu fikrlar intuisiyaga xos bœlgan yana ikkita jixatni xam kursatadi:

kutilmaganlik va uylanganlik. Barcha keltirilgan misollarda muammoning yechilishi tusatdan, kutilmaganda, tasodifan sodir bulgan va ijod uchun odatiy bulmagan xol bulib tuyuladi.

Insonning intuitiv kobiliyatiga:

masalaning kutilmagan yechimi,

uni yechishning anglanmagan yœllari va usullari va 3)muayyan masalada xakikatga

erishishning bevositaligi xosdir.

Bu belgilar intuisiyani unga yakin

turgan psixik va mantikiy

jarayonlardan ajratib turadi. Lekin, bunday xollarda xam xilma- xil xodisalarga duch kelamiz. Turli kishilar va sharoitda intuisiya mazmuniga, natijaning xarakteriga, moxiyatning ichiga chukur kirib borish va sub’yekt uchun axamiyatligiga kœra (va xokazo) xilma-xil darajada namoyon bœlishi mumkin.