Urganch davlat universiteti хаyot faoliyati хavfsizligi 3-ma’ruza. Ishlab chiqarish sanitariyasi va gigienasi, me’yorlari

Mikroiqlimning inson organizmiga ta’siri.

Inson organizmi havo haroratining juda katta o‘zgarishiga moslasha oladi. Chunki odam organizmida uzluksiz ravishda issiqlik paydo bo‘ladi va u tashqariga ajralib chiqib turadi.

Odam organizmidan issiqlik tashqariga uch xil yo‘l bilan chiqadi: konveksiya, nur tarqatish va terlash.

Normal mikroiqlimda (20oC atrofida) organizmdan

• 
  konveksiya yo‘li bilan 30%,
  
• 
  nur tarqatish yo‘li bilan 45%,
  
• 
  terlash yo‘li bilan esa 25% atrofida issiqlik ajralib chiqadi.
  

Yuqori harorat yurak va qon tomir tizimiga juda katta ta’sir ko‘rsatadi. Tomir urushi tezlashadi va organizm harorati ko‘tarilishiga sababchi bo‘ladi. Bu esa organizm issiqlik almashuvining buzilishidan darak beradi. Qon bosimi pasayadi, qonning kimyoviy tarkibi o‘zgaradi. Issiq havo ta’sirida organizmdan suyuqliklar bilan bir qatorda juda ko‘plab gazlar ham ajralib chiqadi. Organizmning suv tuzi balansi buzilishi natijasida kishilar tomir tortish kasalligiga uchrashlari mumkin.

Yuqori harorat yurak va qon tomir tizimiga juda katta ta’sir ko‘rsatadi. Tomir urushi tezlashadi va organizm harorati ko‘tarilishiga sababchi bo‘ladi. Bu esa organizm issiqlik almashuvining buzilishidan darak beradi. Qon bosimi pasayadi, qonning kimyoviy tarkibi o‘zgaradi. Issiq havo ta’sirida organizmdan suyuqliklar bilan bir qatorda juda ko‘plab gazlar ham ajralib chiqadi. Organizmning suv tuzi balansi buzilishi natijasida kishilar tomir tortish kasalligiga uchrashlari mumkin.

Yuqori harorat ovqatlanish a’zolariga va vitamin almashuviga ham yomon ta’sir qiladi. Juda issiq muhitda uzoq muddat ishlashi natijasida ular organizmi qizib ketishi, ya’ni issiq urushi mumkin.

Oftob urushi issiqlik nurlarining to‘g‘ridan-to‘g‘ri boshga ta’sir qilishidan va bosh miyaning 40-42 gradusgacha isishida paydo bo‘ladi. Bunda tana harorati normal holda qolishi yoki salgina ko‘tarilishi mumkin. Ba’zida oftob-issiq urishining aralash formalari uchraydi.

Sovuq havoning organizmga ta’siri natijasida organizmlarning har xil bakteriyalarga bo‘lgan qarshiligi susayadi. Natijada kishilar gripp, nafas olish yo‘llarini shamollashi, o‘pka shamollashi, nerv va bosh miyaning shamollashi kasali bilan kasallanadilar. Bu kasalliklar shamollash kasalligi deb ataladi.