Beauveria avlodiga mansub zamburug‘lardan preparatlar olish
ularning
B.bassiana vuill (60 dan ortiq turdagi xasharotlarni nobud qiladi) va
B.tenella Del (10 dan ortiq turdagi xasharotlarni nobud qiladi) turlari asosida sanoat
miqyosidapreparatlarni ishlab chiqarishga asoslangan.
Hozirgi paytda
B. bassiana (Bals) Vuil ni gafolitseti konidiosporasini
tashkilqiluvchi zamburug‘li entomopatogen preparat-boverin ishlab chiqarish keng
yilgaqiyilgan.
Tayyor holdagi bu preparat oq yoki kremsimon kirinishidagi poroshok bilib,
1 gr preparatda 1,5 dan 6 mlrd. gacha konidiosporalar mavjud. Sporalar bilan bir
qatordaboverin faolligi zamburug‘da sintez qilinadigan toksin- boveritsin bilan
hambelgilanadi.
Bu
preparatni
qillash
dexqonchilikda
qillaniladigan
kimyoviypreparatlarni 90% gacha qisqartirishga imkon beradi. SHu bilan birga
preparatinsonlar, issiq qonli hayvonlar uchun zararsizdir.
Boverinni sanoat asosida olish uchun ishlab chiqarish shtammini ham suyuq
ozuqada, ham qattiq oziqa muhitida istirish mumkin. Konidiosporalar ishlab
chiqarishda texnologik-iqtisodiy kirsatkichlar suyuqoziqada istirish bilan qattiq
oziqa yuzasida istirish usullarida deyarli ixshash biladi.Biroq, konidiosporalarni
suyuq oziqa fazasida istirish orqali olish oddiy ish emas,buning iziga xos texnik
noqulayliklari mavjud.
B. bassiana Vuill zamburug‘ini suyuqlik usuli orqali istirilganda ular
vegetativekipayib, havo konidiosporalardan farq qiluvchi gonidiya (blastospora,
silindraspora) deb nomlanuvchi gifali tana hosil qiladi. Hashoratlarga ta’siri
yuzasidan gonidiyalar, konidiyalardan qolishmaydi, ammoishlab chiqarish
sharoitida gonidiyalar asosida yuqori faollikka ega preparatlar olishimkoni yiq,
chunki ular konidiylarga nisbatan quritish bosqichidagi yuqori haroratga o’ta
darajada sezgir va chidamsizdir. Ananaviy yuqori haroratda purkab quritgich
moslamalarda boverin ishlab chiqarishda preparatlar quritilganda 90%gonidiospora
va 20−50% konidiospora nobud biladi. SHuning uchun quritilgandansing sporalar
yashovchanligi va ularning virulentligiga kira boverin ishlab chiqarishda e’tibor
konidiospora miqdorini maksimal darajada olishga yo`naltirilgan.