Urdu tabiiy fanlar fakulteti biologiya yo‘nalishi 401-guruh talabasi abdullayeva dilafruzning o‘simliklarning fiziologik faol moddalari fanidan mustaqil ishi

Alkaloidlar faqat o’simliklarda uchraydigan geterotsiklik organik birikmalar bo’lib, tarkibida asos xossasiga ega bo’lgan azot atomi tutadi. Alkaloidlar fiziologik jihatdan uta aktiv birikmalar bo’lganligi sababli, odam va hayvonlar organizmiga kuchli ta’sir kursatadi ko’p alkaloidlar zaharli moddalardir.

• Alkaloidlar faqat o’simliklarda uchraydigan geterotsiklik organik birikmalar bo’lib, tarkibida asos xossasiga ega bo’lgan azot atomi tutadi. Alkaloidlar fiziologik jihatdan uta aktiv birikmalar bo’lganligi sababli, odam va hayvonlar organizmiga kuchli ta’sir kursatadi ko’p alkaloidlar zaharli moddalardir.
• Alkaloidlar (arabcha algali — ishqor demak) kislotalar bilan reaktsiyaga kirishib, tuz hosil qiladi.
• O’simliklarda alkaloidlar, asosan, malat, tartarat, sitrat va boshqa kislotalarning tuzlari sifatida uchraydi. Ko’pchilik alkaloidlar maxsus reaktivlar — fosfovalframat, fosfomolibdat, pikrinat, dubilg’ kislota va boshqalar yordamida chukmaga tushiriladi. Erkin holdagi alkaloidlar suvda erimaydi, ammo opganik erituvchilarda yaxshi eriydi.

Vitaminlar X1X – XX asrlarda kashf etilgan birikmalardir. Hozirgi vaqtda vitaminlarning 30 ga yaqin turi aniqlangan. Fiziologik jihatdan eng muhimlari qatoriga vitamin A, B2 (riboflavin), B1 (tiamin), B6 (piridoksin), B12, B15, S (askorbin kislotasi), D, E, K, R (rutin), PP (nikotin kislotasi), foliy, pantoten paraaminbenzoy kislotalari, inozit, xolin, biotin va boshqalar.

• Vitaminlar X1X – XX asrlarda kashf etilgan birikmalardir. Hozirgi vaqtda vitaminlarning 30 ga yaqin turi aniqlangan. Fiziologik jihatdan eng muhimlari qatoriga vitamin A, B2 (riboflavin), B1 (tiamin), B6 (piridoksin), B12, B15, S (askorbin kislotasi), D, E, K, R (rutin), PP (nikotin kislotasi), foliy, pantoten paraaminbenzoy kislotalari, inozit, xolin, biotin va boshqalar.

• Tаrjimа qilingаndа “Hаyot аminlаri” mа’nоsini bеrаdi, fiziоlоgik fаоl mоddаlаr bo’lib, оrgаnizmning nоrmаl fаоliyati uchun judа zаrurdir. Vitаminlаr Х1Х -ХХ аsrlаrdа kаshf etilgаn birikmаlаrdir. Hоzirgi vаqtdа vitаminlаrning 30 gа yaqin turi аniqlаngаn. Fiziоlоgik jihаtdаn eng muhimlаri qаtоrigа vitаmin А, B2 (ribоflаvin), B1 (tiаmin), B6 (piridоksin), B12, B15, C (аskоrbin kislоtаsi), D, Е, F, K, R (rutin), PP (nikоtin kislоtаsi), fоliy , pаntоtеn pаrааminbеnzоy kislоtаlаri, inоzit, хоlin, biоtin vа bоshqаlаr.