4. Bog`cha yoshigacha bo`lgan davr (1 yoshdan 3 yoshgacha). Bu davrda tananing bo`yiga o`sishi, og`irligining ortishi biroz susayadi. So`z boyligi ortadi, o`zligini taniydi, taqlidchanligi ortadi, organ va tizimlar faoliyati takomillashadi. - 4. Bog`cha yoshigacha bo`lgan davr (1 yoshdan 3 yoshgacha). Bu davrda tananing bo`yiga o`sishi, og`irligining ortishi biroz susayadi. So`z boyligi ortadi, o`zligini taniydi, taqlidchanligi ortadi, organ va tizimlar faoliyati takomillashadi.
- 5. Bog`cha yoshi (3 yoshdan 7 yoshgacha). Bu davrda xotira, fikrlash tasavvur qilish protsesslari rivojlanadi, intizom paydo bo`ladi, miya po`stlog`i juda ko`p shartli bog`lanis hlar vujudga kela boshlaydi.
- 6. Kichik maktab yoshi (7 yoshdan 12 yoshgacha yoki 6 yoshdan 11 yoshga-cha). Skeletning suyaklashuvi davom etadi, tana proportsiyasi o`zgaradi, bosh miya katta yarim sharlari roli, jinsiy bezlarning gormonal ta'siri orta boradi.
- 7. O`rta maktab yoshi (12 yoshdan 15 yoshgacha). Bu davrda ikkilamchi jinsiy belgilar paydo bo`ladi, tormozlanish va qo`zg`alish protsesslari muvozanatlasha-di, umumlashtirish protsesslari ortadi.
- 8. Katta maktab va balog’at yoshi (13-14 yoshdan 18-19 yoshgacha qizlar, 15-16 yoshdan 19-20 yoshgacha o’g’il bolalar). Bu davrda ikkilamchi jinsiy belgilar rivojlanadi. Bolaning bo`yiga o`sishi va og`irligining ortishi tezlashadi. Barcha organ va sistemalarning funksiyasi takomillashadi. Bolaning ruhiy xolati o`zgaradi.
1965 yili Moskvada yosh davrlariga bag`ishlangan kengashda quyidagi yosh davrlari sxemasidan foydalanish qabul qilingan:
1. Yangi tug’ilgan davr
|
1-10 kun
|
2. Emizikli davr
|
10 kun-1 yoshgacha
|
3. Go’daklik davri
|
1-3 yosh
|
4. Birinchi bolalik davri
|
4-7 yosh
|
5. Ikkinchi bolalik davri (o’g’il bolalar)
|
8-12 yosh
|
6. Ikkinchi bolalik davri (qiz bolalar)
|
8-11 yosh
|
7. O’smirlik davri (o’g’il bolalar)
|
13-16 yosh
|
8. O’smirlik davri (qiz bolalar)
|
12-15 yosh
|
9. Navqironlik davri (qiz bolalar)
|
16-20 yosh
|
10. Navqironlik davri (o’g’il bolalar)
|
17-21 yosh
|
11. Yetuklik I davri (erkaklar)
|
22-35 yosh
|
12. Yetuklik I davri (ayollar)
|
21-35 yosh
|
13. Yetuklik (to’lishgan yosh) II davri (erkaklar)
|
36-60 yosh
|
14. Yetuklik (to’lishgan yosh) II davri (ayollar)
|
35-55 yosh
|
15. Keksalik yoshi (erkaklar)
|
61-74 yosh
|
16. Keksalik yoshi (ayollar)
|
56-74 yosh
|
17. Qarilik yoshi (ayollar va erkaklar)
|
75-90 yosh
|
18. Uzoq umr ko’ruvchilar
|
90 yosh va undan ortiq.
| Foydalangan adabiyotlar ro’yhati 1.Q.Sodiqov, S.Х. Aripov., R.A. Shaхmurova “yosh fiziologiyasi va gigienasi” toshkent. 2009 y. 2.Qodirov U.Z. Odam fiziologiyasi «abu ali ibn sino» nomidagi nashriyoti. T.1996 3. L.S. Klemesheva, M.S. Ergashev. Yoshga oid fiziologiya. 0 ‘quv qo'llanma. - Т.: 0 ‘qituvchi. 1991-y. 4. Q.Sodiqov. Kichik maktab yoshidagi bolalar anatomiyasl fiziologiyasi va gigiyenasi. -T,: bilim 2004-y. 5. . K.T. Almatov, L.S. Kmmeshova, A.T. Matchonov, sh.I. Allamuratov. Ulg'ayish fiziologiyasi –Toshkent 2009-y E’TIBORINGGIZ UCHUN RAHMAT!!!
Do'stlaringiz bilan baham: |