Управление процессами

Ҳисоблаш оқимлари

• Кўп масалаликдан ташқари яна кўп оқимлилик (multihreading) – бир нечта оқим мавжуд
• Ип, оқим, арқон (thread) – енгил жараён,
• lightweight process (LWP) – параллел дастурлаш механизми
• Ҳар бир оқим командалар счетчиги, процессор регистри ва стекка эга. У дастур қисми (бўлими)нинг қўшни оқимлари, маълумотлар қисми ва ОТ ресурслари (очиқ файллари) билан ажралиб туради.
• Битта дастурда ташкил қилинган оқимлар тўплами, битта анъанавий оғир вазнли жараённи ташкил этади (heavyweight).
• Жараён ичида ҳеч бўлмаганда битта оқим бўлиши шарт. Оқимлар орасидаги боғланишни дастурнинг ўзи ОТ функцияларига мурожаат қилмасдан бажаради, шунинг учун ҳам у тез ишлайди.

– Мисол: Word дастурида бир нечта ҳужжатларни таҳрирлаш + ёрдамчи (помощник) = бир нечта оқимли битта жараён.

• Замонавий юқори даражали дастурлаш тиллари ва ОТ оқимларни яратиш ва боғлаш воситалари қаторига киритилади.

HyperThreading

• HyperThreading – Intel Pentium 4 технологияси
• Битта физик процессорда иккита оқимни бажариш
• Битта шинада иккита виртуал процессор

– Кейинги ривожланиши: кўп ядроли процессорлар (бир нечта физик процессорлар)

Жараёнларнинг ўзаро ҳамкорлиги

• Ресурсларга бир вақтда мурожаат қилиш муаммо туғдириши мумкин, масалан, ўнта талаба учун битта маърузалар конспекти
• Ресурсга мурожаат қилган дастур, уни бошқа жараёнлар фойдаланиши учун блоклаб қўяди.
• Ресурслардан кутишларсиз фойдаланиш учта босқичдан иборат:
• – сўров
• – фойдаланиш
• – бўшатиш

Жараёнларни блоклаш (тўхтатиб қўйиш)

• Ўзаро тўхтатиш муаммослари
• – deadlock
• – тиқлинч (қисқич – «осилиб қолмоқ»)
• – тупик ҳолати (қулфланиш)
• Кутиш ҳолатидаги жараёнлардан бири чақирилган ҳолат натижасини камида иккита жараён кутиб турган бўлиши мумкин.

1-мисол

• Қисқа кўприк устидаги тиқилинч
• Ҳар бир машина бошқаси ўтиб кетишини кутиб туришга мажбур