Управление процессами

2-мисол

• Чорраҳадаги тиқилинч
• Ҳар бир машина бошқаси ўтиб кетишини кутиб туришга мажбур

3-мисол

• Оч қолган философлар
• 3 та философ стол атрофига ўтирди, ҳар бирининг олдида тарелка ва иккита таёқча
• – Овқат ейиш учун 2 та таёқча керак
• – Ҳар бири биттадан олиши мумкин ва иккинчиси бўшагунча кутиб туришга мажбур
• – Ёки битта философ 2 тасини олади, қолганлари эса кутиб туради
• Оч қолиш жараёни

Ўзаро тўсилган (блокланган) жараёнларга мисол

• – 2 та жараён юкланган
• – Ҳар бир жараён битта ресурсни банд қилади
• – ҳар бир жараён иккинчи ресурснинг бўшашини кутади
• Узлуксиз кутиш ҳолати

Монитор

• Параллел жараёнларнинг ўзаро ўхшаш муаммолари билан ОТ таркибидаги дастур – монитор шуғулланади.
• Монитор жараёнларнинг хавфсиз бажарилиши ва дастур каналининг ишини таъминлаб беради.
• – Фақат битта канал бир вақт моментида фаол бўлиши мумкин

Қайта тиклаш

• ОТ компьютернинг «осилиб қолиш» ҳолатидан чиқиш ва оддий ишчи ҳолатини қайта тиклаш воситаларига эга бўлиши шарт
• Қайта тиклаш усуллари:

– откат

• жараёнлардан бири бошланғич ҳолатга қайтиши орқали

– бажарилаётган вазифани тўхтатиш

• бир қанча жараёнлардан бирининг вазифасини бартараф этиш орқали
• шундай жараённи танлаш керакки, у бажараётган вазифа бартараф этилганда йўқотишлар минимал бўлиши керак

Жараённи (тўхтатиш) ўчириш

• UNIX да
• – ps – юкланган жараёнлар рўйхатини кўриш
• – kill – жараённинг идентификатори бўйича уни ўчириш
• Windows да
• – [Ctrl+Alt+Del] ва «осилиб қолган» жараёнларни ўчириш
• – Reset – компьютерни қайта юклаш.

Хабарлар канали

• Канал хабарлар навбатини (кетма-кетликда) узатади
• – файлга ёзиш
• – файлдан ўқиш

Хабарлар навбати

Мустақил ишлаш учун топшириқ

Windows диспетчеридан топшириқлар:

• – процессорнинг юкланиш фоизи
• – жараёнлар, иловалар ва оқимлар рўйхати
• – битта жараёнда нечта оқим бор
• – фойдаланувчи ва тизимли жараёнларни тўхтатиш
• – жараён устунлигини ўзгартириш
• – қандай устунликлар мумкин

Мустақил ишлаш учун топшириқ

• OLE технологияси
• DDE технологияси

– MS Word ҳужжатга MS Excel объектини қўйиш мисолида бажаринг

Жараёнлар ҳақида маълумотлар