Uo‘K: 4(100) (075) kbk: 63. (0) R-17 Rajabov, Ravshan Jahon tarixi

Xo‘jalik hujjatlari. Mesopotamiya tarixiga oid eng qadimgi 

hujjatlar (mil.avv. III ming yillik boshlari) Uruk va Jamdat-Nasr-

dan topilgan mingga yaqin loy taxtachalardir. Ular piktografik 

belgilar bilan yozilib, hali oxirigacha o‘qilmagan. Lagashdan 

mil.avv. III ming yillikka oid xo‘jalik hujjatlari topilgan. Ayniqsa, 

mil.avv. II ming yillikka oid ko‘pgina xo‘jalik hujjatlari mavjud. 

Ular davlat arxivlari, ibodatxona va xususiy arxivlarda saqlanib 

qolgan. Hozirgi Turkiya hududidagi Kultepadan mil.avv. II ming 

yillikka oid osur va amoriy savdogarlariga tegishli qarz, tilxat va 

sud qarorlari aks etgan 10.000 loy taxtachalardan iborat arxiv; 

mil.avv. II ming yillikka oid qadimgi Arrapxadan topilgan 4000 

loy  taxtacha;  mil.avv.  XII–XI  asrlarga  oid  Ashshur  shahri  ar-

xivi; mil.avv. I ming yillikga oid Nippur, Bobil, Borsippa, Ur va 

Uruk shaharlari kesishgan joylardan topilgan arxivlar qadimgi 

Mesopotamiya xo‘jalik hayoti to‘g‘risida muhim ma’lumot be-

radi. Ayniqsa, Nippurdagi savdo-tadbirkorlik bilan shug‘ullan-

gan «Murashu uyi»dan topilgan mil.avv. V asrga oid 700 hujjat 

diqqatga sazovordir.