Universiteti raximboyev izzat soatboyevich


Magistrlik  dissertatsiyasining  tuzilishi



Download 0,61 Mb.
Pdf ko'rish
bet10/42
Sana31.12.2021
Hajmi0,61 Mb.
#229111
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   42
Bog'liq
kkk

        Magistrlik  dissertatsiyasining  tuzilishi:  Kirish,  har  biri  bir  nechta 

paragraflardan  iborat  3  bob,  har  bir  bob  xulosasi,  umumiy  xulosa  foydalanilgan 

adabiyotlar ro`yxati,ilovalardan iborat va hajmi ..... bet. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



 

I-BOB: O`ZBEKISTONNING XALQARO YUNESKO TASHKILOTIGA 



A`ZO BO`LISHI 

I.1.  YUNESKO xalqaro tashkilotining shakllanishi. 

         YUNESKO  tashkiloti  xususida  gap  ketganda,  avvalo  Birlashgan  Millatlar 

Tashkilotiga  to`xtalib  o`tish  joiz  hisoblanadi.  Ushbu  tashkilot  to`g`risida 

O`zbekiston  Respublikasi  Birinchi  Prezidenti  Islom  Karimov  BMT  Bosh 

Assambleyasining  48-sessiyasidagi  nutqida  ―  Birlashgan  Millatlar  Tashkiloti 

barcha  elatlarning,  mintaqalarning  eng  muhim  muammolarini  muhokama  qilish 

va yechish uchun tuzilgan noyob tashkilotdir

2

deb, takidlagan edi. 



         Bu  tashkilotning  tashkil  etilishining  asosiy  bosqichlari  1941-1945-yillarga 

to`g`ri keladi. BMT ning tashkil topishi, tuzilishi, maqsadlari, vazifalari va uning 

O`zbekiston  bilan  o`zaro  munosabatlarini  G.  Hakimov  ―  O`zbekiston  va 

Birlashgan  Millatlar  Tashkiloti  nomli  risolasida  BMT  ning  ixtisoslashgan 

tashkilotlariga,  xususan,  YUNESKO  ga  to`xtalib  o`tadi  va  umumiy  masalalarga 

etiborini  qaratadi.  Shu  tariqa  xalqaro  maydonda  BMT  tuzumi  shakllandi.  BMT 

ning  ixtisoslashgan  muassasalari  doimiy  ishlovchi  xalqaro  tashkilorlar  bo`lib, 

ularni  tuzish  to`g`risidagi,  ta`sis  hujjatlari  doirasida  cheklangan  muddatda 

ishlaydi  va  ular  iqtisodiy,  ijtimoiy  va  madaniy  gumanitar  mazmundagi 

muassasalarga bo`linadi. 

          BMT  Nizomining  57,  59,  63  va  70-moddalarida  BMT  ning  asosiy  

yo`nalishlari  va  xalqaro  tashkilotlarida  va  Nizomiga  asosan  tashkilot  bilan 

bog`liq  taraflari  keltirib  o`tilgan.  Hozirgi  kunda  BMT  ning  ixtisoslashgan 

muassasalari  doimiy  ishlovchi  xalqaro  tashkilotlar  uyushgan.  Bunday 

tashkilotlarga  quyidagilar  kiradi:  Xalqaro  Mehnat  tashkiloti,  Xalqaro  elektr 

aloqasi ittifoqi, Butunjahon sog`liqni saqlash tashkiloti, Butunjahon meterologiya 

tashkiloti,  Butunjahon  intellektual  mulk  tashkiloti  va  ilm-fan,  madaniyat 

masalalari bo`yicha tashkilot – YUNESKO hisoblanadi. BMT ning fan, ta`lim va 

madaniyat  sohasida  ixtisoslashgan  tashkiloti  –  YUNESKO  (United  Nations 

 

2



Islom Karimov./ BMT Bosh Assambleyasining 48-sessiyasidagi nutqi./ Xalq so`zi. 1993-

yil. № 27(49) 

  



 

Educational Scientific and Cultural Organization) ning tashkil topishida quyidagi 



xalqaro tashkilotlar unga o`tmishdosh bo`lgan: 

1. 


Intellektual hamkorlik bo`yicha xalqaro qo`mita 

- Jeneva 1922-1946-yillar; 

2. 

Intellektual hamkorlik bo`yicha xalqaro institut 



    - 

Parij, 1925-1946-yillar. 

3. 

      


Xalqaro ta`lim byurosi Jeneva, 1925-1968-yillar. 

          YUNESKO  –  Fransiya  hukumati  tomonidan  tashkil  etilib,  1921-yilda 

Millatlar Ligasi doirasida tashkil etilgan Intellektual hamkorlik bo`yicha xalqaro 

qo`mitasining  va  1926-yili  Millarlar  Ligasi  ixtiyoriga  o`tkazilgan  xalqaro 

intellektual hamkorlik institutining tabiiy davomi hisoblanadi. Qo`mita yigirmata 

a`zoga ega bo`lib, ular intellektual hamkorlikka oid xalqaro masalalarni o`rganish 

bilan  shug`ullanar  edi.  Intellektual  hamkorlik  bo`yicha  xalqaro  institut  esa 

Millatlar Ligasining Maslahat organi bo`lib, uning vazifasi intellektual hamkorlik 

qo`mitasiga  ekspertlar  majlislarini  tayyorlash  va  o`tkazish,  maorif,  fan  va 

madaniyat masalalari bo`yicha tadqiqot o`tkazishdan iborat edi. 

      1942-yil  noyabrda  Londonda  ittifoqchi  davlatlarning  ta`lim  sohasidagi 

hamkorlik 

masalalari 

bo`yicha 

konferensiyasi 

boshlandi. 

1945-yil                    



5-dekabrgacha davom etdi. Ushbu konferensiya davomida BMT doirasida maorif 

va  madaniyat  masalalari  bo`yicha  tashkilot  tuzish  to`g`risida  takliflar  kiritilgan 

edi.  BMT  ning  ixtisoslashgan  muassasi  sifatida  YUNESKO  ni  tashkil  etish 

to`g`risida urushdan keyin Londonda 44 davlat vakillaridan iborat konferensiyada 

kelishib  olindi va uning nizomi qabul qilindi. 1945-yil 16-noyabrda YUNESKO 

ning  Nizomi  imzolandi  va  tayyorgarlik  komissiyasi  tuzildi.  Bu  komissiyaga 

konferensiyadagi barcha a`zo davlatlarning vakillari kirgan. Uning birinchi bosh 

direktori bo`lib angliyalik professor biolog Djulian Xonksli tayinlandi. 

          Tayorgarlik komissiyasiga quyidagi vazifalar yuklatilgan edi: 

*  Tashkilot  bosh  konferensiyasining  1-sessiyasi  muddatini  belgilash, 




 

konferensiya  kun  tartibini,  tashkilotini  va  dasturiy  ishlariga  va  byudjetiga  oid 



tavsiyalarni  tayyorlash,  ta`lim,  fan  va  madaniyat  sohasida  urush  vaqtida  zarar 

ko`rgan hududlarga zaruriy yordam bo`yicha kerakli choralarni ko`rish.

3

 

          YUNESKO  bosh  konferensiyasining  birinchi  sessiyasi  1946-yil  19-



noyabrda  Parijda  bo`lib  o`tdi.  1946-yil  14-dekabrda  BMT  ning  Bosh 

Assambleyasi  BMT  bilan  YUNESKO  o`rtasidagi  kelishuvni  tasdiqladi  va  u 

ta`lim,  fan,  madaniyat  sohasida  ixtisoslashgan  muassasa  sifatida  BMT  tizimiga 

kirdi.


4

  YUNESKO  tashkil  topgan  paytda  uning  28  a`zosi  bor  edi,  2004-yilga 

kelib,  uning  a`zolari  186  ta  ga  yetdi.

10

  YUNESKO  ning  bosh  vazifasi  adolat, 



qonunchilik  va  inson  huquqlarini  hurmat  qilishni  ta`minlash  yo`lida  xalqlarning 

keng hamkorligini rivojlantirishga asoslanib, insonlar ongida tinchlik g`oyalari va 

umuminsoniy  qadriyatlarini  singdirish  hisoblanadi.  Tashkilotning  vakolatiga 

ta`luqli  bo`lgan  masalalarni,  faoliyatini  asosiy  yo`nalishlardan  kelib  chiqqan 

holda  quyidagi  tamoyillarga  bo`lish  mumkin:  Birinchidan,  inson  huquqlari 

himoya qilish va tinchlikni  o`rnatish; Ikkinchidan, bilimlarni tarqatish, axborot 

almashish, odamlar va xalqlar o`rtasida aloqalar o`rnatish; Uchinchidan, inson va 

jamiyatni  rivojlantirish;  To`rtinchidan,  inson  va  tabiat  o`rtasida  uyg`unlik  va 

barqarorlik. Endi YUNESKO ga davlatlarning a`zo bo`lishlarini o`rganib chiqsak 

va tadbiq etsak. Yaponiya – 1953-yil, Germaniya Federativ Respublikasi – 1953-

yil,  Ispaniya-  1953-yil,  SSSR-  1954-yil,  (YUNESKO  ning  tashkil  topishida 

ishtirok  etmagan)  Ukraina  –  1954-yil,  Belarussiya  –  1954-yil,  Xitoy  Xalq 

Respublikasi  –  1971-yil,  Germaniya  Demokratik  Respublikasi  –  1971-yil  va  

hokazo… YUNESKO ning asosiy a`zolaridan tashqari uning 4 ta assotsatsiyaviy 

a`zolari (o`zining mustaqil tashqi siyosatini olib boradigan subyektlari bo`lib, ular 

Aruba, Britaniya Virjiniya oroli, Makao, Niderlandiya Antillari) mavjuddir. 

       Shunday qilib, YUNESKO a`zolarini ikki turga bo`lish mumkin: 

 1-YUNESKO  ga  a`zo  davlatlar;  2-YUNESKO  ning  assotsatsiyaviy  a`zolari. 

 

3

 G.Hakimov“O`zbekiston va Birlashgan Millatlar Tashkiloti” T:G`.G`ulom nomidagi”Adabiyot va san`ati.2001.12-bet 



 

4

 ЮНЕСКО и Узбекистан/] и форматсионниеъ бюлетен. Париж 1996.]-5 



 


10 

 

YUNESKO  nizomiga  muvofiq  har  bir  mamlakatda  YUNESKO  ishlari  bo`yicha 



milliy  komissiya  mavjud.  Ushbu  institut  BMT  tizimidagi  boshqa  ixtisoslashgan 

tashkilotlarda  mavjud  emas.  Milliy  komissiya  vazifasi  YUNESKO  vakolatiga 

aloqasi  bor  bo`lgan  va  ushbu  tashkilot  dasturlarini  u  yoki  bu  drajada  bajarishda 

ishtirok  etish  xohishini  bildirgan  mamlakat  ichidagi  tashkilotlar  va  muassasalar 

faoliyatini muvofiqlashtirishdir. Unga quyidagi to`rtta funksiya yuklangan: 

 

Hukumatga maslahatlar berish va jamoatchilikni xabardor qilish; 

 

A`zo  davlatlarning  YUNESKO  bilan  aloqalarini  har  tomonlama 

rivojlantirish; 

 

YUNESKO  dasturlarini  ishlab  chiqishda  va  amalga  oshirishda  ishtirok 

etish; 

 

O`z  tadbirlarini  (Ko`rgazmalar,  konferensiyalar  va  boshqalar)  amalga 

oshirish. 

 

    YUNESKO xalqaro tashkilot sifatida o`zining tashkiliy tuzilmasiga ega. Uning 



asosiy  rahbar  organlari  Bosh  konferensiya,  Ijroiya  qo`mitasi  va  Kotibiyat 

hisoblanadi. Ushbu organlar YUNESKO faoliyatida rahbarlikni amalga oshiradi. 

YUNESKO organlari xususida fikr yuritilganda, uning inson huquqlarini himoya 

qilish  bilan  shug`illanuvchi  mexanizm  to`g`risida  ham  alohida  to`xtalib  o`tish 

maqsadga  muvofiqdir.  YUNESKO  vakolat  doirasida  inson  huquqlarini  amalga 

oshirish  bilan  bog`liq  holatlar,  masalalarga  tegishli  xabarlarni  o`rganib  chiqish 

kiradi.  Huquqni  muhofaza  qilish  qo`mita  faoliyatida  markaziy  o`rinni  egallaydi. 

Qo`mita  hozirgi  inson  huquqlari  bilan  shug`illanuvchi  xalqaro  tashkilotlar 

tizimida o`zining o`rnini topgan. 

        Tashkilot  faoliyatini  o`rganar  ekanmiz,  u  hozirgi  kunda  quyidagi  asosiy 

yo`nalishlarda olib borilmoqda. 

 




Download 0,61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   42




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish