Университети кимё – технология факультети


АЙРИМ ТРОПОЛОН АЛКАЛОИДЛАРИНИНГ СУВДА ЭРУВЧАН



Download 56,03 Mb.
Pdf ko'rish
bet86/291
Sana18.03.2022
Hajmi56,03 Mb.
#500503
1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   ...   291
Bog'liq
Сборник общий с титулом 2021 279-bet

АЙРИМ ТРОПОЛОН АЛКАЛОИДЛАРИНИНГ СУВДА ЭРУВЧАН 
ҲОСИЛАЛАРИ 
a
Маулянов С.А., 
a
Хамидова Г.Р., 
b
Аликулов Р.В., 
c
Рахманбердиев Г.Р.
a
Ўзбекистон Миллий университети
b
Термез Давлат университети, 
c
Тошкент кимё-технология институти 
Амалий 
тиббиётда 
хавфли 
ўсмали 
касалликларни 
(саратон 
касаллигини) даволаш учун цитостатик таъсирга эга бўлган баъзи ўсимлик 
манбалари ва алкалоидлар қўлланилади: савринжон ажойиб (
Colchicum 
Speciosum Stev.
), лолагулдошлар оилалари (
Liliaceae
)– колхицин ва колхамин; 
пушти бўригул (
Vinca Rosca, L.
)– винкристин ва винбластин; қалқонсимон 


134
подофил илдиз поя ва илдизларидан (
Podophyllum 
peltatum

– 
подофиллотоксин ва бошқалар. Охирги пайтларда колхицин ва колхамин 
ҳосилалари асосида дори воситалар яратиш тадқиқотчилар эътиборини жалб 
қилиб келмоқда. 
Бундан ташқари юқори молекулали бирикмаларга қуйи молекуляр 
бирикмаларни “киритиш” билан уларнинг сувда эрувчанлиги, таъсир 
доирасини кенгайтириш ва заҳарлилигини камайтиришга эришиш мумкин. 
Шу жиҳатдан 
трополон алкалоидлари ҳосилалари ва 
уларнинг
целлюлозанинг сувда эрийдиган эфири – сувда эрийдиган ацетилцеллюлоза 
(СЭАЦ) билан бирикмалари, юмшоқ дори шакллари (пленка) асосида 
саратонга қарши препарат олиш мақсадга мувофиқ ҳисобланади.
 
Бунинг учун даставвал сувда эрийдиган оксидланган ацетилцеллюлоза 
(СЭОАЦ) эритмасига трополон алкалоидлари ҳосилаларидан эквимоляр 
миқдорда солиб 40
о
С 2-3 соат давомида магнитли аралаштиргичда 
аралаштириб турилди ва маҳсулот ацетонда чўктириб олинди. Эквимоляр 
миқдор сувда эрийдиган оксидланган ацетилцеллюлозадаги альдегид 
гурухлар миқдорига нисбатан ҳисоблаб чиқарилди. Бу ерда СЭОАЦ 
таркибидаги альдегид гурухлар сони 1000 та полимер звеносида 100 альдегид 
гурухи борлиги ва шу 100 та альдегид гурухи учун керак бўладиган асосий 
таъсир этувчи модда олиниши эътиборга олинди.
СЭАЦ билан бирикмаси олинадиган колхицин ва пропаргил спирти 
билан олинган янги хосила:
H
3
CO
H
3
CO
OCH
3
NHCOCH
3
O
OCH
3
+
HC
C
CH
2
OH
CuCl

gidroxinon
paraform, dioksan
H
3
CO
H
3
CO
OCH
3
N
O
OCH
3
COCH
3
CH
2
C C CH
2
OH
+
H
2
O


135
Бундан ташқари юқорида айтилганидек алкалоидлар ҳосилаларининг 
СЭАЦ билан механик аралашмаси пленкаларини олиш амалга оширилди ва 
бу жараён жуда оддий бўлиб қуйидагича амалга оширилади:
СЭАЦ билан алкалоидлар ҳосилалари аралашмасининг эритмаси
стабил ҳолга келтирилади ва эритма Шотта воронкаси орқали фильтрлаб 
олиниб горизонталь юзаси текис бўлган ҳолда “петри” чашкаларига 
қуйилади ва хона ҳароратида 2-3 кун давомида қуритилади.
Олинган бирикмаларнинг биологик фаолликларини ўрганишнинг 
дастлабки натижалари бу моддаларни сичқонларга 100, 160, 200, 250, 400 
мг/кг 
дозаларда 
перораль 
берилганда 
ҳайвонларнинг 
ўлими 
кузатилмаганлигини ва юқори дозаларда уларнинг нафас олиш харакатлари 
ва тезлиги (частота) ошганлиги лекин бу ҳолат 20 минут давомида 
тикланганлигини кўрсатди. Ҳозирги вақтда изланишлар давом этмоқда. 

Download 56,03 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   ...   291




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish