Universiteti jizzax filiali

shaxsiy sug’urta, mulk sug’urtasi va javobgarlikni sug’urtalash. Biznes sohasida moddiy qadriyatlar, mulk va yuk, depozitlar, tijorat tavakkalchiliklari va boshqalar sug’urta obyekti vazifasini bajaradi.

Tavakkalchiliklar, ularni baholash va bashorat qilish bilan bog’liq masalalar biznes-rejani tayyorlashda ham, kelgusida uni amalga oshirishda ham muhim ahamiyat kasb etadi. Gap shundaki, investorlar, bankirlar va boshqa kreditorlar odatda korxona yoki tadbirkor oldida ishlab chiqarishni tashkil etishda qanday muammolar vujudga kelishi va ular bunday vaziyatlardan qay tariqa chiqib ketishini bilishni istaydilar. Buni baholash odatda muayyan faoliyat turiga yoki bugungi til bilan aytganda mo’ljallanayotgan biznes-loyihaning miqyosiga bog’liq bo’ladi.

Sug’urtalash majburiy tarzda ikki tomonning – sug’urtachi va sug’urtalanuvchining ishtirok etishi, shuningdek, belgilangan sug’urta badalini nazarda tutishi sababli sug’urtalanuvchi, bizning holatda korxona yoki tadbirkor tomonidan, bu ishning barcha jihatlarini chuqur o’ylab ko’rish lozim bo’lib, bu badallar asosida kelgusida umumiy sug’urta jamg’armasi shakllanadi. Xususan, quyidagilarni amalga oshirish zarur:

• vujudga kelishi mumkin bo’lgan barcha tavakkalchiliklarni aniqlash;

  
  

• har bir tavakkalchilikning vujudga kelish ehtimolini aniqlash;

  
  

• ular natijasida etkazilishi mumkin bo’lgan zarar miqdorini hisoblash;

  
  

• ularni vujudga kelish ehtimoli bo’yicha ajratish;

  
  

• yo’l qo’yish mumkin bo’lgan tavakkalchilik darajasini belgilash va vujudga kelish ehtimoli ushbu chegaradan past bo’lgan barcha tavakkalchiliklarni bir chetga surib qo’yish.

  
  

Xulosa
Biznes-reja – korxonaning muhim hujjati bo’lib, uni tayyorlash ko’p vaqt va xodimlarning ishtirokini talab qiladi. Shu sababli biznes-rejani ishlab chiqish jarayoni korxona rahbariyati tomonidan ma’lum ma’noda boshqarilishni talab qiladi.

Biznes-rejani ishlab chiqarishga rahbarlik qilish mos ravishda javobgarlik va mas’uliyatni ham anglatadi. Bajarilgan hisob-kitoblar, ko’rsatkichlar va biznes-reja tarkibining ishonchliligi uchun asosan korxona rahbari javobgar hisoblanadi.

Biznes-rejani tayyorlashni samarali boshqarishdan uni tayyorlash uchun eng kam vaqt sarflanishi dalolat beradi. Eng optimal variant – rejadagi yangi yil boshiga biznes-rejaning tayyor bo’lishidir.

Biznes-rejaning resurslar bilan ta’minlanganligi ushbu hujjatning muhim bir talabi va shu bilan bir paytda uning hayotiyligini aks ettiruvchi ko’rsatkich hamdir. Bu erda rejadagi davr uchun mahsulot ishlab chiqarishda qachon, qancha va qanday resurslar talab qilinishi va ularni qoplash manbalarini aniqlash kabi masalalar hal etilishi lozim.

Korxona bozor subyekti sifatida hozirgi sharoitlarda istasa-istamasa biznes va tadbirkorlik bilan bog’liq bo’ladi. Bozor talabi korxona faoliyatini o’lchab turuvchi o’ziga xos «barometr» vazifasini bajaradi. Bu esa korxonani o’z biznesini sug’urtalash, ayniqsa, tijorat, moliyaviy va boshqa bir qator tavakkalchiliklarning oldini olishni talab qiladi.
Foydalanilgan adabiyotlar

Bozor iqtisodiyoti va biznes asoslari: O`quv qo`llanma A.E.Ishmuxamedov va boshq.-T.: TDIU, 2006.

Zаynutdinоv SH.N., Kаdirхоdjаеvа N.R. Bоzоr nаzаriyasi. Dаrslik – T.: TDIU, 2007y. 329 bеt

I. A. Karimov «Iqtisodiyotni erkinlashtirish va isloxatlarni chuqurlashtirish eng muhim vazifa «Хalq so`zi» 24 yanvar 2000yil.

Maxmudov E.Х. Biznes-planirovanie: Uchebnoe posobie G`E.Х. Maxmudov, M.Yu. Isakov. - T.: TDIU, 2004.-160 c. 5 ekz.

Бизнес-планирование: Учебник / Под ред. В.М.Попова, С.И. Ляпунова. - М.:Финансы и статистика, 2003.-672c. 1 экз.

Maxmudov E.Х. Korxona iqtisodiyoti: O`quv qo`llanma. - T.: TDIU, 2004.-208 c. 1 ekz.

Bozor iqtisodiyoti va biznes asoslari: O`quv qo`llanma /A.E.Ishmuxamedov va boshk.-T.: TDIU, 2004.-160 c. 1 ekz.

Круглова Н.Ю. Основы бизнеса. учебник для вузов Издательство: РДЛ, 2005. Foydalingan adabiyotlar