Universiteti geografiya kafedrasi 5610200-Mexmonxona

Osnovnыe stranы obespechivayuщie turistskie potoki R.Uz

№	Stranы	2001 g.	2002 g.	2003 g.	2004 g.
1	Yaponiya	6139	1797	709	1794
2	Angliya	3789	2820	492	674

¹Ушбу књрсаткич 1950 йилда 25,3, 1960 йилда 71,2, 1965 да -113,9 ва 1970 йилда 169,0 млн кишига тенг бњлган
(Мироненко,Твердохлебов, 1981, б.29)

3	Germaniya	9815	7057	1328	2287
4	SSHA	9577	4976	1613	3197
5	Italiya	1422	493	570	825
6	Frantsiya	3418	2075	871	1336
7	Iran	5408	4341	3446	3988
8	Yujnaya Koreya	4197	2249	350	281
9	Turtsiya	6401	9401	4140	5303
10	Indiya	3271	1094	458	353
11	Izrail	4303	1835	379	581

Osnovnыe stranы obespechivayuщie turistskie potoki R.Uz

№	Stranы	2001 g.	2002 g.	2003 g.	2004 g.
1	Yaponiya	6139	1797	709	1794
2	Angliya	3789	2820	492	674
3	Germaniya	9815	7057	1328	2287
4	SSHA	9577	4976	1613	3197
5	Italiya	1422	493	570	825
6	Frantsiya	3418	2075	871	1336
7	Iran	5408	4341	3446	3988
8	Yujnaya Koreya	4197	2249	350	281
9	Turtsiya	6401	9401	4140	5303
10	Indiya	3271	1094	458	353
11	Izrail	4303	1835	379	581

Okazaniya turistskix uslug, kolichestvo turistov i doxodov po NK «Uzbekturizm»

Godы	Kolichestva turistov tыs. chelovek	Poluchennыe daxodы ot turizma po NK «Uzbekturizm» tыs. dollarov
1993	92,0	5000
1994	60,9	7364
1995	92,0	8000
1996	173,8	14493
1997	252,9	18836
1998	272,0	20980
1999	274,0	25525
2000	278,0	27295
2001	231,4	22215
2002	196,7	21546
2003	230,4	23581
2004	262,7	28020
2005	241,9	28134
2006	273,2	42801
2007	343,5	51133,4
2008	370,1	62812,7

Okazaniya turistskix uslug, kolichestvo turistov i doxodov po NK «Uzbekturizm»

Godы	Kolichestva turistov tыs. chelovek	Poluchennыe daxodы ot turizma po NK «Uzbekturizm» tыs. dollarov
1993	92,0	5000
1994	60,9	7364
1995	92,0	8000

1996	173,8	14493
1997	252,9	18836
1998	272,0	20980
1999	274,0	25525
2000	278,0	27295
2001	231,4	22215
2002	196,7	21546
2003	230,4	23581
2004	262,7	28020
2005	241,9	28134
2006	273,2	42801
2007	343,5	51133,4
2008	370,1	62812,7

Okazanie turistskie uslugi inostrannыx turistov po NK «Uzbekturizm

Pokazateli	2000	2001	2002	2003	2004	2005	2006	2007	2008	1995
Kolichestva pribыvshix inostrannыx turistov (tыs. chelovek)	278,0	231,0	196,7	230,4	262,8	241,9	273,2	343,5	370,1	92,0
Protsent s otnoshenie za predыduщix godov	101,4	83,1	85,1	171,3	114,0	90,4	112,9	125,7	107,7	151,1

Okazanie turistskie uslugi inostrannыx turistov po NK «Uzbekturizm

Pokazateli	2000	2001	2002	2003	2004	2005	2006	2007	2008	1995
Kolichestva pribыvshix inostrannыx turistov (tыs. chelovek)	278,0	231,0	196,7	230,4	262,8	241,9	273,2	343,5	370,1	92,0
Protsent s otnoshenie za predыduщix godov	101,4	83,1	85,1	171,3	114,0	90,4	112,9	125,7	107,7	151,1

O’zbekistonni turistik rayonlashtirish.

Boshqa geografik fanlar kabi turizm geografiyasida ham rayonlashtirish katta ahamiyatga ega. Biroq, ta‘kidlash lozimki, turistik va umuman rekreatsion rayonlashtirishning nazariy va metodik muammolari uzil-kesil yechilmagan. Ayniqsa ushbu rayonlarning klassifikatsiyasi va tiplari, ularning hududiy rekreatsion (turistik) tizim yoki majmualar bilan munosabati to‘g‘risida yagona kelishilgan nuqtai nazarlar yo‘q. Aynan na shu masalani V.A.Kotlyarov (1978), N.S.Mironenko, I.I.Pirojnik, I.T.Tverdoxlebov (1989) va boshqa olimlar ham e‘tirof etishadi.
Ma‘lumki, iqtisodiy geografiyada rayonlar eng avvalo ikki shaklda ajratiladi: integral (oraliq) va sohaviy (tarmoq) rayonlar. SHuningdek, rayonlashtiriladigan ob‘ekt hududiy uzluksiz yoki diskret, ya‘ni areal ko‘rinishda bo‘ladi. Ikkinchi shakldagi rayonlashtiriladigan hodisa yoki voqelik hududning ayrim joylarida mavjud bo‘ladi, xolos (Coliev, Qarshiboeva,
1999). Masalan, turistik rayonlashtirishda tabiiy landshaftlarni jozibaligi (attraktivnost‘) hisobga olinganda, turli rayonlar – cho‘l, tog‘, voha va boshqa landshaft rayonlari ajratiladi va ular butun mamlakatni qoplab oladi. Ayni vaqtda ijtimoiy-madaniy nuqtai nazardan turistik rayonlashtirishda belgilangan rayonlar areal (azonal) ko‘rinishda bo‘ladi. CHunki, arxeologik yodgorliklar, arxitektura va shaharsozlik ob‘ektlari, qadamjo va boshqa turistik elementlar hududning faqat ayrim joylarida uchraydi. Binobarin, ana shunday ijtimoiy-iqtisodiy va tarixiy- madaniy ob‘ektlarni turistik jihatdan rayonlashtirish ancha qiyinChiliklar tug‘diradi (Gladskiy, CHistobaev, 2000).
Turistik rayonlashtirish sohaviy yoki tarmoq rayonlar turkumiga kiradi. Bunday rayonlar ham hududiy mehnat taqsimoti va hududiy ixtisoslashuv asosida vujudga keladi. Rayon shakllantiruvchi omillar sifatida tabiat manzaralari (peyzaj, landshaft), ijtimoiy-iqtisodiy, madaniy-tarixiy ob‘ektlar va turistik infratuzilma xizmat qiladi.
Ayrim olimlar fikricha, (masalan, Mironenko, Pirojnik, Tverdoxlebov, 1989) hududiy turistik tizim yoki majmualar turistik rayonlarga nisbatan tor tushunchadir. Biz ham aynan shu fikr tarafdorimiz. Zero, HTM-lar, yuqorida ta‘kidlaganimizdek, turistik rayonlarning ichida shakllanadi va ularning quyi pog‘onalariga mos keladi.
Turistik rayonlarga ham integral rayonlar kabi ma‘muriy iqtisodiy birliklar doirasida ko‘rish ma‘qulroq. CHunki, bunday miqyosda statistika masalasi, boshqaruv muammolari osonroq o‘z yechimini topadi. Xuddi shu fikrni Ye.A.Kotlyarov (1978, b.58), I.I.Pirojnik (1985, b.152) ham ma‘qullashgan. Binobarin, biz ushbu metodologik asoslarga tayangan holda hamda O‘zbekistonni mavjud iqtisodiy rayonlar to‘rini e‘tiborga olib, mamlakatimizdagi turistik faoliyatni quyidagi tartibda ko‘rishni lozim topdi:

1. 
   Toshkent turistik rayoni (Toshkent viloyati)
   
2. 
   Mirzacho‘l turistik rayoni (Sirdaryo va Jizzax viloyatlari)
   
3. 
   Farg‘ona turistik rayoni (Namangan, Andijon, Farg‘ona viloyatlari)
   
4. 
   Zarafshon turistik rayoni (Samarqand, Buxoro, Navoiy, viloyatlari)
   
5. 
   Janubiy turistik rayoni (Surxondaryo va Qashqadaryo viloyatlari)
   
6. 
   Quyi Amudaryo turistik rayoni (Xorazm viloyati, Qaraqalpog‘iston Respublikasi)