Universiteti a. A. Pulatov voleybol nazariyasi va

Hakamlik amaliyoti.
Har bir hakam rolida hakamlik qilish ko‘nikmalari, 
imo-ishoralar va tartib-qoidalarni bilish hamda amalda qo‘llay olish qobiliyati 
baholanadi. 
Tashkiliy-uslubiy ko‘rsatmalar 
 
YUqori malakali voleybolchilar zahiralarini tayorlash jarayonining maqsadi 
yosh sportchilarni sport takomillashuvi bosqichiga (guruhlariga), keyinchalik 
yuqori razryadli jamoalarga o‘tish vaqtida nufuzli musobaqalarda va yuksak 
natijalar sportida yuqori natijalar ko‘rsatishga mos tayorgarlikka ega bo‘lish 
imkoniyatini yaratishdan iborat. 
YOsh voleybolchilar bilan ishlash mazmuni ko‘p yillik tayorgarlik davomida 
uch omilga asoslangan holda belgilanmog‘i lozim: voleybol o‘yinining xususiyati, 
malakali voleybolchilarga xos model talablar, yosh xususiyatlari va 9-19 yoshli 
voleybolchilar imkoniyatiga asoslanadi. 
Ko‘p yillik tayorgarlik jarayonida tanlov, o‘quv guruhlaridan nohaq 
chetlashtirish, tezkor natijaga erishishga qaratilgan zo‘rma-zo‘raki yuklamalar 
qo‘llash, “yulduzlik” kasali kabi salbiy oqibatlar oldini olishga yo‘naltirilgan 
tarbiyaviy ishlarni amalga oshirish muhim ahamiyat kasb etadi. 

---

314 
Voleybol bo‘yicha o‘tkaziladigan ixtisoslashtirilgan mashg‘ulotlar 9-10 
yoshdan boshlanadi. BO‘SM va BO‘OZSMlarda shug‘ullanishni tugatgan qizlar va 
yigitlar yuqori razryadli jamoalar tarkibidan joy oladi. 
Ko‘p yillik tayorgarlik davri bir necha bosqichlardan iborat bo‘ladi. Ularning 
nomlanishi avvalgi va keyingi jadvallarda o‘z ifodasini topgan. 
Jismoniy sifatlarni rivojlantirish, texnik-taktik harakatlarga o‘rgatish va ularni 
takomillashtirish jarayonlarida qator bosqichlarga amal qilish hamda na’munaviy 
uslublar, vositalar va prinsiplardan foydalanish tavsiya etiladi (11,12 jadvallar). 
 
24-jadval