Umurtqalilar zoologiyasi

chilar va tovushqonsimonlarda o'mrov suyaklari yaxshi rivoj- 
langan. Datslabki sutemizuvchilarda esa korakoid suyagi ham 
rivojlangan bo'ladi. 
Oldingi oyoqlar skeleti yelka, bilak va oyoq kafti bo'lim- 
laridan iborat. Yelka bo'limdagi 
yelka suyagi 
uning proksi- 

---

www.ziyouz.com kutubxonasi 
mal (yuqori) uchida kurakning bo‘g‘in yuzasi bilan qo'shiladigan 
yumaloq boshchasi bor. U distal (pastki) uchidagi bloksimon 
o ‘simta orqali bilak bo'limi bilan qo'shiladi. Bilak bo'limi 
tirsak 
va 
bilak 
suyaklaridan tashkil topgan. Oyoq kafti uchta 
kenja bo'lim: 
bilaguzuk, kaft 
va 
barmoq falangalaridan 
vujudga kelgan. 
Chanoq kamari juft 
nomsiz suyakdan 
iborat. Nomsiz suyak 
embrion rivojlanishi davrida uchta tipik elementlaming — 
yonbosh, quymich 
va 
qov 
suyaklarining qo'shilishidan hosil 
bo'ladi (114-rasm). 
114-rasm. Tulkining chanoq kamari 
(pastki tomondan ko'rinishi): 
1
-nomsiz suyakning yonbosh bo‘limi, 2-nomsiz 
suyakning quymich bo‘limi, 3-nomsiz suyakning qov 
bo‘limi, 4-quymich kosasi. 
Bu suyaklarning birikkan joyida son su- 
yagining chanoqqa qo'shilishi uchun 
quy- 
mich kosa 
bor. Sutemizuvchilarning 
chanog'i berk bo'ladi, chunki quymich 
suyagi bilan qov suyaklari o'zaro o'rta 
chiziq bo'ylab qo'shilib ketadi. 
Keyingi oyoq ham oldingi oyoq singari 
uchta: 
son, boldir 
va 
oyoq kafti 
bo'limlaridan tashkil topgan (115-rasm).