Umurtqalilar zoologiyasi

59-rasm. Baqaning oldingi oyoq va yelka kamarining 
skeleti: 
1-yelka suyagi, 2-yeika s uyagining bos hi, 3-yelka oldi suyagi, 4-tirsak suyagi, 5- 
bilak suyagi, 6-tirsak o ‘sim tasi, 7-bilaguzuk, 8-kaft, 9-barmoq falangalari, 10-kurak, 11-
kurak usti togkayi, 12-korakoid, 13-yelka suyagining bos hc hasi birikadigan b o ‘g ‘im 
chuqurc has i, 14-prokorakoid tog‘ayi, 15 -o‘mrov, 16-to‘sh suyagi, 17-to‘sh oldi 
suyagi, I — reduksiyaga uchragan birinchi barmoq, II — V to ‘liq rivojlangan bar- 
moqlari. 
Suvda ham quruqlikda yashovchilar kurak suyagining prok- 
simal qismi xondral suyaklashgan, distal qismi esa tog'aydan 
iborat bo‘lib 
kurak usti tog'ayi
deb ataladi. Tog‘ay prokora- 
koid ustida qoplagich suyakdan iborat 
o'mrov 
suyagi joylash- 
gan. Korakoid usti tog‘ayi yelka kamarining ventral qismini 
tashkil etadi. Undan oldingi tomonga
to'sh oldi suyagi, 
keyingi tomoniga esa 
to'sh suyagi 
o'rnashgan. To‘sh oldi va 
to‘sh suyaklarining uchlari tog‘aydan tashkil topgan. Qovurg‘alar 
bo‘lmaganidan to‘sh suyagi o‘q skeletiga qo‘shilmagan, ko'krak 
qafasi yo‘q, shunga ko‘ra oldingi oyoqlar kamari to‘sh ele- 
mentlari bilan birgalikda muskullar orasida erkin yotadigan 
yoy hosil qilgan. Bu amfibiyalar uchun xosdir. 

---

www.ziyouz.com kutubxonasi 
Endi 
oldingi oyoqlar skeleti 
bilan tanishib chiqamiz. 
Ma’lumki, oldingi oyoqlar skeleti uch bo'lim: 1) 
yelka, 
2) 
bilak 
va 3) 
oyoq kaftlaridan 
tashkil topgan. Oyoqlarning 
bunday bo‘limlarga bo'linishi quruqlikda yashovchi umurtqa- 
li hayvonlar uchun xosdir. 
Yelka suyagi 
uzunchoq naysimon. Har ikkala uchi 
yo'g'onlashgan bo'lib, bu uchlar