Umumtexnika fanlari

qiladigan  inson  avvalo  o’zi  xar  tomonlama  barkamol  bo’lmog’i  Shart»,  - 

degan edilar. Zamon talablari Shuki, professor va o’qituvchilar o’zlarida mavjud 

bo’lgan  bilim  va  saviya  bilan  cheklanib  qolmasdan,  xorijiy  mamlakatlar 

tajribasini  qunt  bilan  o’rganib,  mag’zini  chaqib,  undan  keyin  o’z  talabalariga 

saboq berishlari zarur. 

Pedagogik  faoliyat  samarasi  o’qituvchining  pedagogik  qobiliyati  qay  darajada 

Shakllanganligiga  ham  bog’liqdir.  Qobiliyat  faoliyat  jarayonida  paydo  bo’ladi 

va  rivojlanadi.  Bilish  qobiliyati,  tuShuntira  olish  qobiliyati,  kuzatuvchanlik 

qobiliyati,  nutq  qobiliyati,  obro’  orttira  olish  qobiliyati,  muomala  qila  bilish 

qobiliyati kabi qobiliyatning turlari xar bir pedagogda bo’lishi talab etiladi. 

Pedagogik qobiliyat  va  maxorat  xaqida  fikr  yuritar  ekanmiz, uning  ongliligiga, 

milliy g’oya va mafkuraga sodiqligiga, bilim va fikr doirasining kengligiga, o’z 

vazifasiga  munosabatiga  e’tibor  bermoq  kerak.  Ayniqsa,  pedagogik  maxoratda 

o’qituvchining fikr doirasi keng bo’lishi zarurligini aloxida xisobga olish lozim. 

CHunki  kishida  bilim,  fikr  mukammal  bo’lmasa,  u  kamolotga  erisha  olmaydi. 

Darxaqiqat, kishi u yoki bu masalani, albatta fikr orqali xal etadi. Shuning uchun 

pedagogik  maxorat  soxibi  bo’lishga  intilgan  kishi,  Shubxasiz,  o’z  bilimini 

doimo  kengaytirish, talabaga  ma’naviy-axloqiy  ta’sir  etuvchi g’oya  va fikrlarni 

yangilab  borishi  zarur.  Buning  uchun  ko’p  o’qishi,  o’rganishi  lozim. 

 

38 

O’qituvchining  pedagogik  maxoratiga  baxo  berishda  uni  ta’limni  qay  darajada 

taShkil qila bilishi muxim ahamiyatga egadir. 

Uzluksiz ta’limda dars va ma’ruzalarni mukammal taShkil qilishi o’qituvchining 

birinchi  navbatdagi  vazifasidir.  YUqori  saviyada  o’tilgan  mavzular  Yoshlar 

ongida  uzoq  saqlanadi,  ularning  imon,  e’tiqodi  va  mafkuralarining 

Shakllanishiga  samarali  ta’sir  ko’rsatadi.  Shu  sababli,  o’qituvchining  ilmiy 

saviyasi, o’z burchiga  munosabati, Yoshlarga  murabbiylik  ishtiyoqi, pedagogik 

maxorati,  dastlab  dars  va  ma’ruzalarda  ko’rinadi.  Fan  o’qituvchisining 

faoliyatiga beriladiga baxo darajasini ham dars va ma’ruzaning sifati belgilaydi. 

Dars  berish  man’atini  egallashda  o’qituvchi  uyuShtirgan  o’quv  maShg’uloti, 

chuqur  bilim  berish  vositasi  bo’lishi  bilan  birga,  mustaqil  O’zbekistonning 

ravnaqi,  ertangi  kuniga  bo’lgan  ishonch,  xalqimizning  aql-zakovati  va 

mexnatining  nimalarga  qodirligi,  jamiyatning  munosib  fuqarosi  va  quruvchisi 

bo’lish uchun nimalar qilish zarurligini ko’rsatuvchi ko’zgu bo’lib xizmat qiladi. 

Yoshlarimz  o’z  murabbiylari  darsidan  xar  jixatdan  mamnun  bo’lsinlar.  Ularda 

romantik  orzular  uygonsin,  tafakkuri  rivojlansin,  amaliy  faoliyat,  ijodiy 

qobiliyat,  o’qish-o’rganish  va  mexnatga  xavas  kuchaysin.  Ular  o’quv 

maShg’ulotidan  so’ng  olgan  baxolari  bilan  emas,  balki  bilim  va  malaka    xosil 

qilganliklarini,  ma’naviy  oziq  olganliklarini  xis  qilsinlar.  Ta’limning 

mazmundor,  qiziqarli  va  tuShunarli    bo’lishi  ustozlar  bilan  Shogirdlar  qalbini, 

ruxini  bir-biriga  mustaxkam  bog’laydi,  ular  o’rtasidagi  samimiy  xurmat  va 

o’zaro  ishonchni  mustaxkamlaydi.  Buning  uchun  o’qituvchi  avvalo,  o’z  fanini 

va  uni  o’qitish  yo’l-o’sullarini  mukammal  o’zlashtirib  olishi,  o’qituvchi-

murabbiyga  xos  madaniyatning  yuqoriligi,  o’z  Shogirdlariga  xurmat  va 

muxabbat,  ular  xayotiga  qiziqish  va  ruxiy  xolatlarni  bilish  va  tuShunish, 

bosiqlik,  xis-tuyg’ularini  boshqara  olishlari,  taShqi  ko’rinishi,  kiyinish 

madaniyatiga e’tibor berishlari, nutq madaniyatining yuqoriligi, jamoat ishlarida 

faolliklari,  ayniqsa  omma  o’rtasida  ilmiy-ma’rifiy  va  ma’naviy-madaniy  ishlar 

targ’ibochilari  bo’lishlari  lozim.  Shundagina,  mamlakatimizning  kelajagi 

bo’lgan  Yoshlarimiz  o’z  murabbiylarini  nomini  zo’r  extirom,  chuqur 

 

39 

minnatdorchilik  bilan  tilga  oladilar.  Buning  uchun  xar  bir  o’qituvchi 

O’zbekiston 

Respublikasining 

«Ta’lim 

to’g’risida»gi 

Qonunida 

ko’rsatilganidek,  o’z  fanlari  bo’yicha  tegishli  ma’lumot  egasi,  yuksak  kasbiy 

tayyorgarligi va yuqori axloqiy fazilat egasi bo’lishlari darkor. 

 

40 

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yhati 

 

I. O’zbekiston Respublikasi Qonunlari 

 

1.O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi.- T.: O’zbekiston, 2009.  – 40 b.  

2.O’zbekiston  Respublikasining  «Ta’lim  to’g’risida»gi  Qonuni.  T.  «Sharq» 

2001. Oliy ta’lim me’yoriy xujjatlari. 3-18 betlar. 

3.Kadrlar  tayyorlash  milliy  dasturi.  –  T.:  Sharq,  2001,  Oliy  ta’lim  me’yoriy 

hujjatlari. 18-52 betlar. 

 

II. O’zbekiston Respublikasi Prezidenti farmonlari va qarorlari 

 

4.“Ta’lim va kadrlarni tayyorlash, barkamol avlodni tarbiyalash tizimini tubdan 

isloh qilish  to’g’risida”  O’zbekiston  Respublikasining  Vazirlar  Mahkamasining 

1997 yil 6 oktyabrdagi PF-1869- sonli  Qarori. 

5.O’zbekiston 

Respublikasida 

 

o’rta  maxsus,  kasb-hunar  ta’limini 

tashkillashtirish  bo’yicha  choralar  to’g’risida”  O’zbekiston  Respublikasi 

Vazirlar Mahkamasining 1998 yil 13 maydagi 204-sonli Qarori. 

6.“Uzluksiz  ta’lim  tizimi  uchun  Davlat  ta’lim  standartlarini  ishlab  chiqish  va 

kiritish to’g’risida” O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1998 yil 

yanvardagi 5- sonli Qarori. 

7.“Akademik  litsey  va  kasb-hunar  ta’limi  faoliyatini  tashkillashtirish  va 

boshqarish to’g’risida” O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1998 

yil 24 fevraldagi 77-sonli Qarori. 

8.“O’rta maxsus, kasb-hunar ta’limini rivojlantirish” loyihasini amalga oshirish 

choralari  to’g’risida”  O’zbekiston  Respublikasining  Vazirlar  Mahkamasining  

2000 y. 07.03. 82 –sonli Qarori.    

9.“O’rta  maxsus,  kasb-hunar  ta’limi  tuzilishini  takomillashtirish  bo’yicha 

choralar  to’g’risida”  O’zbekiston  Respublikasining  Vazirlar  Mahkamasining  

2001 yil 12.06. 253-sonli Qarori.    

10.«O’rta  maxsus,  kasb-hunar  ta’limi  tizimi  uchun  darsliklar  va  o’quv 

adabiyotining  yangi  avlodini  yaratish  to’g’risida»  O’zbekiston  Respublikasi 

Vazirlar Mahkamasining 2001 yil 16 avgustdagi 341-sonli Qarori. 

11.Axborot 

texnologiyalari 

sohasida 

kadrlar 

tayyorlash 

tizimini 

takomillashtirish  to’grisida»  O’zbekiston  Respublikasi  Prezidenti  Qarori.  Xalq 

so’zi  gazetasi, 2005, 3-iyun. 

12.«O’rta  maxsus,  kasb-hunar  ta’limi  tizimi  uchun    pedagogik  kadrlarni 

tayyorlash  tizimini  takomillashtirish  bo’yicha  choralar  to’g’risida”  O’zbekiston 

Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2001 yil 4 oktyabrdagi 400-sonli Qarori.  

 

III. O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi qarorlari va 

O’zbekiston Respublikasi vazirliklarining huquqiy-me’yoriy hujjatlari 

 

 

41 

13.”O’rta  maxsus,  kasb-hunar  ta’limi  tizimi  uchun    pedagogik  kadrlarni 

tayyorlash  tizimini  takomillashtirish  bo’yicha  choralar  to’g’risida”  O’zbekiston 

Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2001 yil 4 oktyabrdagi 400-sonli Qarori.  

14.Islom  Karimov.  “Erishilgan  yutuqlarni  mustahkamlab,  yangi  marraralar  sari 

izchil  xarakat  qilishimiz 

lozim”. 

O’zbekiston  Respublikasi  Vazirlar  

Mahkamasidagi 2005 yil yakunlariga bag’ishlangan ma’ruzasi. 10 fevral, 2006. 

15.O’zbekiston  Respublikasi  oliy  va  o’rta  maxsus  ta’lim  vazirligining  “Oliy 

ta’limga oid me’yoriy hujjatlarni tasdiqlash to’g’risida”gi 2000 yil 22 sentyabr 

251 sonli buyrug’i. 

16.O’zbekiston Respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligining “Ijtimoiy 

gumanitar  fanlar  bo’yicha  ma’ruza  matnlarini  tayyorlash  va  nashr  etish 

to’g’risida”gi 2000 yil 19 iyun 176 sonli buyrug’i. 

 

 

 

 

IV. O’zbekiston Respublikasi Prezidenti asarlari 

 

17. I. A. Karimov “O’zbekiston mustaqillikka erishish ostonasida”–T:  2011  

18.  I.  A.  Karimov.  2010  yilda  mamlakatimizni  ijtimoiy-iqtisodiy  rivojlantirish 

yakunlari  va  2011  yilga  mo’ljallangan  eng  muxim  ustuvor  yo’nalishlariga 

bag’ishlangan Vazirlar Maxkamasining majlisidagi ma’ruzasi Xalq so’zi, 2011 

y. 22 yanvar, № 16 (5183) 

19.  I.A.Karimov.  “Asosiy  vazifamiz  –  Vatanimiz  taraqqiyoti  va  xalqimiz 

farovonligi yanada yuksaltirishdir”– Toshkent: «O’zbekiston», 2010. 34-50 b.  

20.I.A.Karimov. “Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi, O’zbekiston sharoitida uni 

bartaraf etishning yo’llari va choralari”-T.: O’zbekiston, 2009.-56 b. 

21.I.A.Karimov.  “2008  yilda  respublikani  ijtimoiy  –  iqtisodiy  rivojlantirish 

yakunlari  va  2009  yilda  iqtisodiyotni  barqaror  rivojlantirishning  ustuvor 

vazifalariga  bag’ishlangan  Vazirlar  Mahkamasi  majlisidagi  ma’ruza”  “Xalq 

so’zi”, 2009 y.14 fevral, № 33-34 (4696-4697) 

22.Karimov 

I.A. 

“YUksak 

ma’naviyat-engilmas 

kuch”-Toshkent: 

«O’zbekiston», 2010. –48-56 b.  

23.  Karimov  I.A.  “Bizning  bosh  maqsadimiz–jamiyatni  demokratlashtirish  va 

yangilash,  mamlakatni  modernizatsiya  va  isloh  etishdir”.–T.:  O’zbekiston, 

2005.–136b. 

24.Karimov I.A. Erishilgan yutuqlarni mustahkamlab, yangi marralar sari izchil 

harakat qilishimiz lozim. Xalq so’zi, 2006 yil 11 fevral. 

 

V. Darsliklar 

 

25. Azizxo’jaeva N.N.Pedagogik texnologiyalar va pedagogik mahorat.T- 2003. 

26.Farberman  B.L,  Musina  R.G,  Jumaboeva  F.A.  Oliy  o’quv  yurtlarida 

o’qitishning zamonaviy usullari.T-2002. 

27.Avliyoqulov N. Zamonaviy o’qitish texnologiyalari. Toshkent 2001.y. 

 

42 

28.  Slastenin  V.A.,  Migaeko  A.I.  professionalьno  –  pedagogicheskaya 

podgotovka sovremennogo uchitelya.-Sov. Pedagogika, 1991, №10, s. 79-84. 

29.Pidkasistoy  P.I.  Samostoyatelьnaya  poznavatelьnaya  deyatelьnostь 

shkolьnikov v obuchenii. - M.: Pedagogika, 1980. - 238 s. 

30.Pidkasistoy P.I., Xaydarov J.S. Texnologiya igro’ v obuchenii i razvitii: 

Uch. posobieG’ Mosk. ped. un-t. - M.: Ros. ped. agentstvo, 1996.-268 s. 

31.Podlasoy  V.P.  Pedagogika:  Uchebnik.  -M.:  Vo’sshee  obrazovanie,  2006,  – 

540s. 

32.Slastenin  V.A.,  Migaeko  A.I.  professionalьno  –  pedagogicheskaya 

podgotovka sovremennogo uchitelya.- Sov. Pedagogika, 1991, №10, s. 79-84. 

33.Slastenin  V.A.,  L.S.Podemova.  P-ka:  Innovatsionnaya  deyatelьnostь.  M.: 

1998. 

 

 

VI. O’quv qo’llanmalar 

 

34.  O’zbekiston  Respublikasi  Prezidenti  I.  A.  Karimovning  O’zbekiston 

Respublikasi  Oliy  Majlisi  Qonunchilik  palatasi  va  Senatining  2010  yil  12-

noyabrdagi  qo’shma  majlisidagi  “Mamlakatimizda  demokratik  isloxotlarni 

yanada  chuqurlashtirish  va  fuqarolik  jamiyatini  rivojlantirish  kontseptsiyasi” 

mavzusidagi  ma’ruzasini  o’rganish  bo’yicha  o’quv-uslubiy  majmua.  Toshkent: 

“Iqtisodiyot”, 2010. -281 bet.  

35.O’zbekiston  Respublikasi  Prezidenti  I.A.Karimovning  “Mamlakatimizni 

modernizatsiya  qilish  va  kuchli  fuqarolik  jamiyati  barpo  etish–ustuvor 

maqsadimizdir” hamda  “Asosiy  vazifamiz  –  Vatanimiz  taraqqiyoti va xalqimiz 

farovonligini  yanada  yuksaltirishdir”  ma’ruzalarini  o’rganish  bo’yicha  O’quv-

uslubiy majmua. – Toshkent: Iqtisodiyot. – 2010. – 340 b. 

36.Golish  L.V.  Texnologii  obucheniya  na  lektsiyax  i  seminarax.:Uchebnoe 

posobie G’G’Pod obh. red. Akad. S.S. Gulyamova. - T.: TGEU, 2005. 

37.Djumabaeva  F.A.,  Sufixodjaev  N.,  Tursunova  Z.M.  Razvitie  tvorcheskogo 

mo’shleniya  studentov:  Uchebno-metodicheskoe  posobie.-Andijan,  2002,  – 

103s. 

38. Inomov I. Iqtisodiy tarbiya nazariyasi. O’quv qo’l.–T.,2005.–325 b 

39.  U.  Mahkamov,  N.  Tilyabova,  “Pedagogik  mahorat”  o’quv  qo’llanma  T: 

2003 

Upravlenie  proektami:  uchebnoe  posobie  dlya  studentov,  obuchayuhixsya  po 

spetsialьnosti  061100  «Menedjment  org»  G’  I.I.Mazur,  V.D.Shapiro, 

N.G.Olьderogge. G’Pod obh.red. I.I.Mazura. -M.: Omega-L., 2007, – 664s. 

40.Farberman B.L. Peredovo’e pedagogicheskie texnologii. – T.: FAN, 2000 

41.Xajieva K.N. Iqtisodiy oliy o’quv yurtidagi ta’limning loyihali texnologiyasi.  

O’quv-uslubiy qo’llanma  – T.: TDIU, 2009, – 148 bet. 

42.Effektivno’e  texnologii  v  ekonomicheskom  i  biznes  -  obrazovanii: 

proektnaya texnologiya obucheniya. Sb-k proektno’x texn. obucheniya. CH.1. -

T.:TGEU, 2009, – 190 s. 

43.Xo’jaev N. Iqtisodiy pedagogika. Toshkent-2008, 256-b 

 

43 

44.Pedagogika professionalьnogo obrazovaniya. G’Pod. red. V.A.Slastenina 

– M.: Akademia, 2007. – 267 s. 

45.Tojiboeva D. Maxsus fanlarni o’qitish uslubiyoti. – T., 2008.– 434 b. 

46.Xakimova  M,  Xo’jaev  N,  Axmedov  D.  Pedagogik  texnologiyalar.O’quv 

qo’llanma T, TDIU.- 2007. 166 b. 

47.  Xo’jaev  N,  Tojiboeva  D.  Mamaraximov  B,Shomuratova  N.  Kasbiy  ta’lim 

metodikasi. O’quv qo’llanma T, TDIU.- 2007. 190 b. 

48.  Xo’jaev  N.,  Xoshimova  M.,  Xakimova  M.,  Ochilova  G.,  Musaxonova  G. 

Pedagogika.  O’quv qo’llanma T, TDIU.- 2007. 370 b. 

49.K.  Turg’unboev,  A.  Y.  Teshaboev  “Pedagogik  mahorat  asoslari”  Ma’ruza 

matni “Andijon nashriyoti ” 2002 

50.  O’.  Orziqulov  “Pedagogik  maxorat”  fanidan  o’quv-uslubiy  majmua  A: 

AndMI - 2011 

 

VII. Statistika to’plamlari  ma’lumotlari  

 

51.  Bershadskiy  M.E.,  V  kakix  znacheniyax  ispolьzuetsya  ponyatie 

«texnologiya» v pedagogicheskoy literature? G’G’Shkolьnoe texnologii- 2002.- 

№ 1. - S.3 - 18. 

52.Bogolyubov  V.I.  Evolyutsiya  pedagogicheskix  texnologiy  G’G’Shkolьnoe 

texnologii - 2004. - №  4.-S.12 

53.Zevin  L.V.  Obrazovatelьno’e  texnologii  i  texnologicheskaya  kulьtura 

uchitelya G’G’ Shkolьnaya texnologiya.-M.: 2002.- № 5.-B. 22. 

54.Klarin  M.V.  Pedagogicheskaya  texnologiya  v  uchebnom  protsesse.  Analiz 

zarubejnogo opo’ta.- G’G’ M.: Znanie, 1989 G’ Novoe v jizni, nauke, texnike. 

Ser. «Pedagogika i psixologiya». № 6. 

55.Kushnir  A.M.  Metodicheskiy  plyuralizm.  G’G’Shkolьnoe texnologii.- 2004. 

№  4. - S.3 - 11.Izd-vo APN RSFSR, 1956. - 234 s. 

56.Netraditsionnoe  formo’  i  metodo’  obucheniya  i  kontrolya  kachestva 

znaniy:   Mejvuzovskiy sbornik nauchno’x trudovG’Pod red. 

57.N.P.Makarkina. - Saransk: Izd. Mordovskogo un-ta, 1994. - 218 s. 

58.Nechaev N.N. Modelirovanie i tvorchestvo. - M.: Znanie, 1987. -90 s. 

59.Saidaxmedov N.S. Pedagogik amaliyotda yangi pedagogik texnologiyalarni 

qo’llash namunalari. -T.: RTM, 2000.-46 b.  

 

VIII. Internet saytlari 

 

60.Afonina 

M.V.Metod 

proektov 

v 

rabotax 

zarubejno’x  ucheno’x 

http:G’G’www.eidos.ruG’journalG’2005G’0530.htm. 

61.Gorlitskaya  S.I.  Metod  proektov  v  informatiztsii  obrazovaniya  -  obzor  i 

realizatsiya 

http:G’G’vio.fio.ruG’vio_03G’cd_siteG’ArticlesG’art_4_4.htm

 

62.Erogina 

N.N. 

Proektnoe 

obuchenie 

v 

texnologii 

http:G’G’festival.1september.ruG’articlesG’513518.

 

 

44 

63.Kralya  N.A.Metod  uchebno’x  proektov  kak  sredstvo  aktivizatsii  uchebnoy 

deyatelьnosti 

uchashisya 

G’Uchebno-metodicheskoe 

posobie 

http:G’G’window.edu.ruG’window_catalogG’pdf2txt?p_idq10785&p_pageq1

. 

64.Ojogina  E.M.  Kompetentnostno-orientirovanno’y  podxod  v  obrazovanii 

http:G’G’www.tarmpi.kzG’nichG’n_publG’ppkG’sekciya1G’ojogina.doc

. 

65.

www.glef.org

. Djordj Lukasning Ta’limning fondi. 

66.

www.newhorizons.org

. Ta’limning yangi ufqlari. 

67.

www.rhecherswithoutborders.org

. CHegarasiz o’qituvchilar.