Umumiy siydik tahlili — me’yoriy ko’rsatkichlar, O’zgarishi sabablari va patologiyasi

UMUMIY SIYDIK TAHLILI — ME’YORIY KO’RSATKICHLAR, O’ZGARISHI SABABLARI VA PATOLOGIYASI

UMUMIY SIYDIK TAHLILI — ME’YORIY KO’RSATKICHLAR, O’ZGARISHI SABABLARI VA PATOLOGIYASI

Umumiy siydik tahlili (analizi)- bugungi kunda deyarli har qanday kasallik tashxisida standart laboratoriya tekshiruvidir. Ushbu tahlil shifokorga kasalliklarini tashxislashda juda foydali bo’ladi. Ma’lum bo’lgan toksik moddalarning aksariyati siydikda, bular tuzlar, organik moddalar va hujayra tarkibidagi moddalar erigan holda bo’ladi. Ushbu elementlarning kontsentratsiyasini o’rganish natijasida buyraklar, yurak-qon tomir tizimi va immunitet tizimining holatini aniqlash mumkin bo’ladi. Ushbu maqolada biz sizni umumiy siydik tahlilining barcha ko’rsatkichlari me’yoriy (normal) qiymatlari bilan tanishtirishga harakat qilamiz va ushbu indikatorlarning buzilgan sabablarini qisqacha bayon qilamiz.

Siydik tahlili (analizi)
Mundarija: [Yashirish]
1 Umumiy siydik tahlilining me’yoriy ko’rsatkichlari

2 Siydik ranggi

2.1 Siydik rangining o’zgarishi sabablari

3 Siydikning shaffofligi

3.1 Siydik shaffofligi me’yori

3.2 Xira siydik sabablari

4 Siydikning maxsus zichligi

4.1 Siydik zichligi me’yori

4.2 Siydik zichligining oshishi sabablari (1030 g/l ko’p)

4.3 Siydik zichligining pasayishi sabablari (1010 g/l dan kam)

5 Siydik nordonligi

5.1 Siydik nordonligi me’yori

5.2 Siydil nordonligining kamayishi sabablari (pH >7)

5.3 Siydil nordonligining ortishi sabablari (pH >7)

6 Siydikdagi oqsil miqdori

6.1 Siydikda oqsil miqdori normasi

6.2 Siydikdagi oqsilning mavjudligi sabablari

7 Siydikdagi glyukoza(qand) miqdori

7.1 Siydikdagi glyukoza miqdori me’yori

7.2 Siydikda glyukoza(qand)ning bo’lishi sabablari

8 Atseton tanalar — Keton tanalar

8.1 Atseton(keton) tanalarning me’yoriy ko’rsatkichi

8.2 Siydikda keton tanalarning bo’lishi sabablari

9 Siydikdagi bilirubin miqdori

9.1 Siydikdagi bilirubin me’yori

9.2 Siydikda bilirubinning bo’lishi sabablari:

10 Siydikdagi urobilinogen miqdori

10.1 Siydikdagi urobilinogen miqdori me’yoriy ko’rsatkichlari

10.2 Siydikda urobilinogenning bo’lishi sabablari:

11 Siydikda gemoglobin bo’lishi

11.1 Siydikdagi gemoglobin miqdori me’yori

11.2 Siydikda gemoglobin bo’lishi sabablari

12 Siydik cho’kmasi

13 Siydikda leykotsit bo’lishi

13.1 Siydikdagi leykosit miqdori me’yori

13.2 Siydikdagi leykotsitlarning uchrashi sabablari

13.3 Siydikda leykotsitlar miqdori yuqori bo’lsa nima qilish kerak?

14 Siydikda eritrosit bo’lsihi

14.1 Siydikdagi eritrositlar miqdorining me’yoriy ko’rsatkichlari

14.2 Siydikda eritrotsitlar miqdorining ko’payishining sabablari:

15 Siydikda epiteliy miqdori

15.1 Siydikda epiteliy miqdori me’yori

16 Siydikdagi silindrlar

16.1 Siydikdagi silindrlar miqdori me’yori

16.2 Silindrlarning miqdorini oshishi va patologik shakllarning paydo bo’lishining sabablari

16.3 Gialin silindlarining sonini ko’payishi (1 ml da 20 gacha)

16.4 Donador silindirlar (har qanday miqdorda bu silindrlarni aniqlanishi patologiya hisoblanadi)

16.5 Mumsimon silindrlar (har qanday miqdorda bu silindrlarni aniqlanishi patologiya hisoblanadi)

16.6 Eritrotsitar silindrlar (bu silindrlarni har qanday sonda aniqlanishi patologiyadir)

16.7 Epitelial silindrlar (bu silindrlarni har qanday sonda aniqlanishi patologiyadir)

17 Siydikdagi tuzlar miqdori

17.1 Siydikdagi tuzlar miqdori me’yori

17.2 Siydik tarkibida siydik kislotasi tuzining ko’payishi sabablari

17.3 Siydikda urata miqdorini qanday kamaytirish mumkin?

17.4 Siydik tarkibidagi oksalatning ortishi sabablari

17.5 Siydikda oksalat konsentratsiyasini qanday kamaytirish mumkin?

17.6 Kristallar uchrashi sababi

18 Siydikdagi bakteriyalar

18.1 Siydikdagi bakt

eriyalarning mavjudligi sabablari

19 Siydikda zamburug’larning uchrashi

19.1 Siydikdagi zamburug’lar me’yori

19.2 Siydikda zamburug’ mavjudligi sabablari

20 Sidyikdagi amilaza(diastaza) miqdori me’yori

20.1 Sidyikdagi amilaza(diastaza) konsentratsiyasi me’yori

20.2 Siydikda diastazaning oshishi sabablari

UMUMIY SIYDIK TAHLILINING ME’YORIY KO’RSATKICHLARI
Umumiy siydik tahlili- me’yoriy ko’rsatkichlar

Siydik rangi	Sariq somon rang
Siydik shaffofligi	Shaffof
Siydik hidi	O’tkir emas
S iydik reatsiyasi
yoki pH	рН 4-7 oralig’ida
Siydik zichligi	1012 gr/l – 1022 gr/l oralig’ida
Siydikdagi oqsil	bo’lmaydi , 0,033 gr/l gacha
Siydikdagi glyykoza	bo’lmaydi, 0,8 mmol/l gacha
Siydikdagi keton tanalar	bo’lmaydi
Siydikdagi bilirubin	bo’lmaydi
Siydikdagi urobilinogen	5-10 mg/l oralig’ida
Siydikdagi gemoglobin	bo’lmaydi
Siydikdagi eritrotsitlar kuzatuv maydonida 0-1 ta(erkaklarda)	kuzatuv maydonida 0-3 ta(ayollarda)
Siydikdagi leykotsitlar kuzatuv maydonida 0-3 ta(erkaklarda)	kuzatuv maydonida 0-6 ta(ayollarda)
Siydikdagi epitelial hujayralar	kuzatuv maydonida 10 tagacha
Siydikdagi silindrlar	bo’lmaydi
Siydikdagi tuzlar	bo’lmaydi
Siydikda bakteriyalar	bo’lmaydi
Siydikda zamburug’lar	bo’lmaydi
Siydikda parazitlar	bo’lmaydi

SIYDIK RANGGI

Normada siydik ranggi sarg’ish, somon rang, shaffof

Siydik rangi iste’mol qilingan oziq-ovqat, dori-darmonlar, suyuqliklar sabab o’zgarishi mumkin. Ammo siydikning to’q rangi jigar kasalliklari (gepatit C, gepatit A, xolesistit) yoki qon (gemolitik anemiya, Villebrand kasalligi) haqida guvohlik berishi mumkin.

SIYDIK RANGINING O’ZGARISHI SABABLARI

• 
  To’q rangdagi siydik (achchiq qora choy rangi) Jigar kasalliklari (gepatit, tsiroz, jigar yetishmovchiligi, xolesistit), qizil qon hujayralarining ommaviy nobud bo’lishi (qon quyishdan keyin, infektsiyalarning ko’pligi, bezgak).
  

• 
  To’q sariq rang Suvsizlanish, ich ketishi, suyuqlikni kam ichish, yurak yetishmovchiligi fonida tananing suvsizlanishi.
  
• 
  Oqish yoki rangsiz Qandli diabet, qandsiz diabet, ko’p suv ichish, buyrak patologiyasi.
  
• 
  Qizg’ish rang siydik Pigmentli meva va sabzavotlarni (chernika, sabzi, lavlagi, uzum) iste’mol qilish.
  
• 
  Qizil rang siydik To’yingan qizil rang siydikda qon mavjudligini ko’rsatishi mumkin. Ushbu alomatlar siydik tosh kasalliklari, qovuq saratoni, buyrak infarkti, pielonefrit, glomerulonefritda kuzatilishi mumkin.
  
• 
  Go’sht yuvindisi rangida Jigarrang kulrang siydik, xira. Mumkin bo’lgan sabablar: o’tkir glomerulonefrit, surunkali glomerulonefrit, buyrak toshlari, buyrak infarkti, buyraklar va siydik yo’llarining tuberkulyozi, eritrotsitlarni tezda nobud bo’lishi, dori vositalaridan foydalanish (streptotsid, sulfonal, antipirin, piramidon, trional).
  
• 
  Qizil-jigarrang Preparatlarni qo’llash: metronidazol, sulfonilamid preparatlari, yong’oqdan olingan dorilar.
  
• 
  Qora rang Bunga Makiyafa Mikelli kasalligi, alkaptonuriya, melanoma kabi kasalliklar sabab bo’ladi
  

SIYDIKNING SHAFFOFLIGI

SIYDIK SHAFFOFLIGI ME’YORI

Siydik shaffof

Odatda siydik to’lganidan keyin bir necha soat davomida tiniq bo’lishi kerak. Unda kam miqdorda epitelial hujayralar yoki shilliq borligi sababli biroz xiralashishi mumkin.
XIRA SIYDIK SABABLARI

• 
  Qizil qon hujayralarining mavjudligi (buyrak toshi, pielonefrit, glomerulonefrit, qovuq saratoni, prostatit)
  
• 
  Leykotsitlar mavjudligi (pielonefrit, sistit)
  
• 
  Siydik tarkibidagi bakteriyalarning yuqori darajasi (pielonefrit, sistit)
  
• 
  Siydik tarkibida oqsil mavjudligi (pielonefrit, glomerulonefrit, amiloidoz)
  
• 
  Siydikdagi epiteliya miqdori (pielonefrit)
  
• 
  Tuzlar (urat, fosfat, oksalat)
  

SIYDIKNING MAXSUS ZICHLIGI

SIYDIK ZICHLIGI ME’YORI

• 
  Yangi tug’ilgan chaqaloqlar(10 kunlikakcha) 1008-1018 g/l
  
• 
  2-3 yoshli bolalar 1010-1017 g/l
  
• 
  4-12 yoshli bolalar 1012 – 1020 g/l
  
• 
  12 yoshdan katta bolalar va kattalar 1010 – 1022 g/l
  

Siydikning nisbiy zichligi undagi moddalarning konsentratsiyasiga bog’liq. Siydik tanadan qanchalik konsentratsiyalangan bo’lib ajralib chiqsa, shunchalik zichroq bo’ladi. Siydikning zichligini uning tarkibidagi tuzlar, shuningdek organik moddalar (oqsil, shakar, bilirubin) va hujayralar (bakteriyalar, leykotsitlar, eritrotsitlar) mavjud bo’lishi aniqlaydi.