Umumiy psixologiya kafedrasi eksperimental psixologiya

Faraz (gipoteza) (qadimgi grek tilidan - asos, taxmin) — oldindan o’rganilgan faktlar, hodisalar, 
jarayonlarning  muayyan  majmuiga  asoslangan,  ularni  izohlash  uchun  ilgari  suriladigan  va 
tasdiqlanishi yoki inkor etilishi lozim bo’ladigan nazariy taxmin. 

---

Tadqiqot  farazi –  bu  bevosita  kuzatilayotgan  hodisa,  o’rganilayotgan  hodisaning  tuzilishi  yoki 
uning  tarkibiy  qismlari  o’rtasidagi  aloqalar  xususiyati  haqidagi  ilmiy  asoslangan  taxmindir. 
Farazlar mavjud faktlar asosida ishlab chiqiladi. 
Xulosa  sifatidagi  faraz obyektiv  voqyelikda  o’z  ildizlariga  ega  bo’ladi,  fikrning  bevosita 
kuzatilayotgan hodisalardan ularning sababli izohlanishigacha bo’lgan harakati hisoblanadi. 
Farazning tabaqalashtiruvchi belgilari 
 
farazning uni yaratish uchun asos bo’lgan va asoslanishi uchun yaratilgan faktlarga muvofiqligi 
 
tekshiriluvchanligi 
 
imkoni boricha kengroq hodisalar doirasiga nisbatan nisbat berilishi mumkinligi 
 
nisbatan soddaligi 
 
mazmunida muammoni hal etish usullari va natijalari haqidagi taxminning mavjudligi 
 
mantiqan zid kelmasligi 
 
natijaga yo’naltirilganligi 
Gipotеzа – bu o’rgаnilаyotgаn ob’еkt xususiyatlаri hаqidа ilmiy tаhlil. Gipotеzа: а) tа’riflovchi, b) 
tushuntiruvchi, v) oldindаn аytib bеruvchi, ya’ni gipotеzа – prognozlаr bo’linаdi: