Umumiy o„rta ta‟limning davlat ta‟lim standarti va o„quv dasturi boshlangich ta`lim ona tili

 
yulduzlarning o‗rni o‗zgarishini, Quyoshning ―chiqishi‖ 
va ―botishi‖ni,
 
Yer yuzidagi tabiiy jarayon va hodisalarga Quyoshning ta‘sirini 
kuzatadi va tushunadi; ufq tomonlarni kompas va mahalliy belgilarga qarab 
aniqlay oladi; daryo, ko‗l, kanal suvlarining yil fasllari davomida o‗zgarishini 
kuzatadi; Respublikamizda qazib olinadigan asosiy foydali qazilmalar, tabiat 

---

246 
zonalaridagi o‗simlik va hayvonot olamiga doir ma‘lumotlarni tushunadi va ayta 
oladi. O‗zbekistonda tabiatni muhofaza qilish hamda tarixiy shaharlar va qadimiy 
obidalarni asrash bo‗yicha amalga oshirilayotgan tadbirlarni kuzatadi va tushunadi. 
A1+
suv omborlarini qurish va ulardan qanday maqsadda foydalanishni tushunadi 
va ayta oladi. 
 
Geografik obyektlar, joy nomlarini to„g„ri qo„llay olish kompetensiyasi: 
A1 
Toshkent shahri, Qoraqalpog‗iston Respublikasi va viloyatlaridagi joy va 
geografik obyekt nomlarini to‗g‗ri qo‗llay oladi. 
A1+ 
o‗zi yashaydigan hudud joy nomlarini (shahar, tuman, mahalla) to‗g‗ri ayta 
oladi. 
 
Globus, geografik atlas va xaritalardan amaliyotda foydalana olish 
kompetensiyasi: 
A1 
Yer yuzasidagi materik va okeanlar, tog‗ va tekisliklarni, O‗zbekiston 
Respublikasining tabiiy xaritasidan tog‗lar, tekisliklar, suv havzalarini aniqlab, 
ko‗rsata oladi. O‗zbekistonning ma‘muriy xaritasidan Qoraqalpog‗iston 
Respublikasi, Toshkent shahri va viloyatlarning joylashgan o‗rnini, tarixiy 
shaharlarini xaritadan aniqlab ko‗rsata oladi. 
A1+
xaritalardan foydalanib, o‗zi yashaydigan hudud (shahar, viloyat)ga tavsif 
bera oladi.
 
Tabiatni muhofaza qilish va ekologik madaniyat kompetensiyasi:
. 
A1 
o‗zi yashaydigan joyda suv havzalarini tozalash va suvni tejash tadbirlarida 
ishtirok eta oladi, ichimlik suvlarini ifloslantirish sog‗lik uchun zararli ekanligini 
anglaydi. O‗zi yashaydigan joyda o‗simlik va hayvonlarni muhofaza qilishda o‗z 
hissasini qo‗sha oladi.