Umumiy o'rta ta'lim sifatini oshirish: mazmun, metodologiya, baholash va ta'lim muhiti

296

 

 

"Umumiy o'rta ta'lim sifatini oshirish: mazmun, metodologiya, baholash va ta'lim muhiti"  

xalqaro onlayn ilmiy-amaliy konferensiya materiallari 

 

etishiga  yordam  beradi.  Bir  qator  partada  o‘tirgan  o‘quvchilar  bir  necha  ma’nodosh 

so‘zlar  guruhini  tuzishlari  mumkin.  O‘yinni  o‘quvchilar  ketma-ket  tarzda  davom 

ettirishadi. Masalan, bir qatorda 10 ta o‘quvchi o‘tirgan bo‘lsa uchta, to‘rtta ma’nodosh 

so‘z  guruhini  tuzishi  mumkin.  4-sinf  darsligidagi  304-mashq  bajarilib  bo‘lingach  bu 

o‘yindan foydalanish mumkin. 

  

“Iztopar” o‘yini. O‘qituvchi harflari tushirilgan ma’nodosh so‘zlarni doskaga yoki 

kartochkaga  yozib  o‘quvchilarga  so‘zni  topishlarini  va  ularning  ma’nolarini 

izohlashlarini topshiriq qilib beradi. Masalan, bu o‘yin 4-sinf darsligidagi  

224-mashqni va 236- mashqni bajarish jarayonida o‘tkazilishi mumkin. 

1. Be.or, be.ob, no.ob, no.og‘, xa.ta, og‘.iq. 

2. O . to . , q . yo. , q . ma. , k . n, sha . s.  

  

“Alifbo  bilimdoni”  o‘yini.  O‘quvchilar  alifbodagi  tartib  raqamiga  ko‘ra  sonlar 

o‘rniga  harflarni  qo‘yib,  tartibsiz  berilgan  so‘zlardan  maqollar  tuzadi.  Maqollar 

mazmunini o‘qish darsida o‘qigan asarlari asosida izohlashlari so‘raladi.  

1-guruh 

1) 18, 25,24 27,8,17,8,13 27,8,17,8,13 2,14,11,3,1,13. 

2-guruh 

2) 23,14,17,8,19,1,17 14,23 8,18,8,19,12,1,23,3,8 2,8,17,14,16. 

3-guruh 

3) 23,1,22,27,8 3,25,18,19 23,25,16 10,8,19,14,2,2,1,13. 

4-guruh 

4) 2,4,3,1,13,1 10,25,15 25,19,11,14,16,3,1. 

2,1,7,14,13,1 – 3,1,13,6,1,18,1,3,1. 

Javoblari: 

1.Shirin so‘z boldan shirin.  

2.Oy yoritadi, biroq isitmaydi. 

3.Kitobdan yaxshi do‘st yo‘q. 

4.O‘tloqda bedana ko‘p, 

Dangasada – bahona. 

Ma’lumki, fikrlash jarayoni, ya’ni o‘rganilayotgan  hodisaning muhim belgilarini 

aniqlash,  ularni  taqqoslash,  guruhlash,  umumlashtirish  va  xulosalash  jarayoni  ichki  va 

tashqi  nutq  vositasida  amalga  oshiriladi.  Umumlashma  xulosalar  ham  nutq  orqali 

reallashadi,  ya’ni  yuzaga  kelgan  fikr  nutq  vositasida  tinglovchiga  yetkaziladi.  Bu 

jarayonlarning hammasida o‘quvchi til birliklariga ehtiyoj sezadi. Bunda o‘quvchining til 

materiallarini o‘zlashtirishi uchun darslik materiali, o‘qituvchi nutqi namuna vazifasini 

bajaradi. Shuning uchun darslikdagi o‘quv materiallarining tili, o‘qituvchining nutqi til 

birliklariga boy bo‘lishi kerak.