Umumiy o'rta ta'lim sifatini oshirish: mazmun, metodologiya, baholash va ta'lim muhiti

225

 

 

"Umumiy o'rta ta'lim sifatini oshirish: mazmun, metodologiya, baholash va ta'lim muhiti"  

xalqaro onlayn ilmiy-amaliy konferensiya materiallari 

 

Fizika faniga ,,Event and Reason”(hodisa va sabab) innovatsion texnologiyasi 

Ushbu texnologiya tinglovchiga tarqatilgan oddiy qog‘ozga o‘z fikrini aniq qisqa 

holatda ifodalab tasdiqlovchi va inkor etuvchi fikrlarni bayon etishga yordam beradi. Bu 

innovatsion o‘yin biror bobni yoki bo‘limni takrorlashda o‘tkazish ma’qul. Turli hayotiy 

misollar bilan hodisani yoki qonunlarni tushuntirishda samaradorligi yuqori. O‘quvchi bu 

o‘yinda  qatnashib  tezkor  fikrlashga,  fikrlash  tezkorligini  oshiribgina  qolmay,  o‘z 

xotirasini  mustahkamlaydi.  O‘yin  tezkor  savol-javoblar  asosida  o‘tkaziladi.  Masalan 

o‘qituvchining  ,,tosh  yerga  tushdi  sabab?”  degan  savoliga  o‘quvchi  yerning  tortishish 

kuchini anglab yetadi.  

O‘qituvchi savollarni va javoblarni bir marta o‘qib beradi va uni yodlab qolish 

orqali  xotirasini  mustahkamlaydi.  Javob  berishda  ikkilansa,  ortiqcha  va  xato  aytilgan 

so‘zlar, turli xil to‘xtalishlar uning o‘yinda mag‘lub bo‘lganini bildiradi. 

1-jadval 

№ 

Hodisa 

Sabab 

1 

Yuqoriga otilgan tosh yerga tushdi, 

sabab? 

Chunki, yerning tortish kuchi 

2 

Koptok dumalab to‘xtadi, sabab? 

Chunki, unga ishqalanish ta’sir etadi 

3 

Paxta suvda cho‘kmaydi, sabab? 

Chunki,  paxtaning  zichligi  suvnikidan 

kichik 

4 

Jism energiyasi kamayadi, sabab?  Chunki, u ish bajargan 

5 

Jism impulsi ortadi, sabab? 

Chunki, jism massasi yoki tezligi ortgan 

6 

Kamazning 

to‘xtashi 

yengil 

mashinaga nisbatan qiyin, sabab? 

Chunki,  massasi  katta  ya’ni  inersiyasi 

katta 

7 

Muz erigan, sabab? 

Chunki, muz issiqlik miqdori olgan 

8 

Radio ovozi eshitilmadi, sabab? 

Chunki, bu muhit vakuum 

9 

Isitgichlar  pastga  joylashtiriladi, 

sabab? 

Chunki,  sovuq  va  og‘ir  havo  pastda 

bo‘ladi 

10  Kunduz kuni yer isiydi, sabab? 

Chunki,  quyoshdan  yerga  issiqlik 

nurlanish orqali yerga yetib keladi 

 

Bu  innovatsion  texnologiyaning  afzalliklarini  dars  jarayonida  qo‘llab  samaradorligi 

sinab ko‘rildi. Bu yo‘l orqali bir vaqtning o‘zida o‘tilgan mavzularni takrorlash, bilimini 

va xotirasini mustahkamlash kabilarni bir vaqtning o‘zida olib boradi. O‘qituvchi vaqtdan 

yutadi va bir darsning o‘zida sinfda 80-90% o‘quvchi bilan takrorlash va mustahkamlash 

ishlarini  olib  boradi.  Mualliflarning  fizika  va  geografiya  fanlarida  o‘tkazilgan 

tadqiqotlarida 

(1-jadvaldagiga  o‘xshash 

tajribalarda)  innovatsion  texnologiya 

effektivligi,  fizika  fani  N.X.Tursunmuratova,  U.K.Safayev,  F.X.Raximova  goegrafiya 

fani  S.K.Norbekova,  fanlarga  joriy  qilganda  o‘rtacha  80-90%ni  samaradorlikka 

erishilgani  ko‘rsatdi.  1-jadvalni  har  bir  fanga,  darsga  moslashtirish  mumkin.  Bu 

---