Umumiy o'rta ta'lim sifatini oshirish: mazmun, metodologiya, baholash va ta'lim muhiti

222

 

 

"Umumiy o'rta ta'lim sifatini oshirish: mazmun, metodologiya, baholash va ta'lim muhiti"  

xalqaro onlayn ilmiy-amaliy konferensiya materiallari 

 

5.  Tajribani  tushuntirish  kerakligi.  Har  bir  tajribaning  bilim  qiymati  uning 

tushuntirilgandagina  oshadi.  Tajriba  bu  fokus  emas,  balki  ilmiy  tadqiqotning  bir 

usulidir.  Kо‘rgazmali  tajribaning  asosiy  talablaridan  biri  bо‘lgan  uning  texnikasidir. 

О‘qituvchining arzimagan xatosi о‘quvchilar tomonidan takrorlanadi. 

Kо‘rgazmali tajribalar metodikasida quyidagilarga e’tibor beriladi: 

1. Tajribaning maqsadini aniqlash. 

2.  Tajriba  kо‘rsatiladigan  asbobning  tasviri,  kerakli  sharoitda  reaktivlar  bilan 

tanishtirish. 

3.  О‘quvchilarning  kuzatishini  tashkil  etish.  О‘qituvchi  asbobning  qaysi  tomonini 

kuzatish kerakligini, nimani kutish kerakligini aniqlab berish kerak. 

О‘quv tajribasi. О‘quvchilar tomonidan bajariladigan о‘quv tajribalari mustaqil 

ishning bir turidir. О‘quv tajriba ishlari yangi mavzuni о‘rganish, uni tekshirish va 

puxtalashga  qaratilgan  hamma  bir  xil  (frontal)  tarzda  yoki  gupuhlarga  bо‘lib 

bajariladigan laboratoriya tajribalari va amaliy mashg‘ulotlaridan, dasturning alohida 

mavzularini о‘rganib  bо‘lganidan keyin turli xil tajriba masalalarini yoki amaliyotdan 

iborat bо‘lishi kerak. 

О‘quv tajribaning о‘qitish jarayonida qо‘llanilishi quyidagicha: 

1. 

Ayni darsda о‘tgan mavzuni qaytarishda. Shunda о‘quv tajribaning maqsadi - bu 

о‘tilgan  darsda  moddalarning  xossali  yoki  hodisalari  tо‘g‘risida  bilimlarni 

chuqurlashtirish,  umumlashtirilgan  tushunchalarni  shakllantirish.  Masalan,  suvda 

erimaydigan  asoslarni  о‘rganishda  о‘quvchilarga  quyidagi  vazifalarni  tavsiya  qilish 

mumkin: 

a) 

mis  (II)–gidroksidini  olib,  uning  suvda  eruvchanligini  tekshiring,  indikatorga 

reaksiya berishini kо‘ring, parchalanish reaksiyani о‘tkazing. 

О‘qituvchi bilan birgalikda olib borilgan tajribalar о‘quvchilarning texnik malakasini 

oshirishga yordam beradi. 

2.  Yangi  о‘quv  materialini  о‘rganishdan  oldin  о‘tkaziladigan  о‘quv  tajribalarining 

maqsadi  о‘quvchilarni  yangi  bilim  olishga  tayyorlash,  ayni  darsda  rivojlanadigan 

tushunchalarni eslatish va aniqlashdan iborat. Lekin, bunday о‘quv  tajribalari amalda 

katta  ahamiyatga  ega.  Bunday  darsda  о‘quvchilar  taqqoslash,  olgan  bilim  va 

malakalarni mustahkamlash va umumlashtirishni о‘rganadilar. 

3. Fizika kursining bir qismi о‘tilgandan keyin о‘quv tajribalar, laboratoriya tajribalari, 

amaliy mashg‘ulotlar va amaliyotdan iborat. 

Laboratoriya tajribasining maqsadi — yangi bilim olish, yangi mavzuni о‘rganish. 

Laboratoriya  tajribalari  yangi  о‘quv  materialni  о‘qitishda  kо‘proq  qо‘llaniladi, 

о‘quvchilarning kо‘nikma va malakalar egallashda yordam beradi. 

Amaliy mashg‘ulotlarni о‘quvchilar ayrim mavzularni о‘tgandan keyin mustaqil 

о‘zlari bajaradilar, ya’ni mavzu tamom

 

bо‘lgandan sо‘ng bilimlarni mustahkamlash va 

takomillashtirish, 

konkretlashtirish, 

amaliy 

kо‘nikmalarni 

shakllantirish, 

---