Umumiy o'rta ta'lim sifatini oshirish: mazmun, metodologiya, baholash va ta'lim muhiti

KIMYO FANLARINI O‘QITISHDA INNOVATSION 

TEXNOLOGIYALARDAN VA INTERFAOL METODLARDAN 

FOYDALANISH. 

 

Salomat Maniyazova Ziyotboevna,  

Namangan viloyati Pop tumani 11-IDUM kimyo fani o‘qituvchisi 

 

Bugungi  kunda  ta’lim  tizimida  bir  qator  islohotlar  amalga  oshirilmoqda. 

Mamlakatimizda  kompetensiyaviy  yondashuvga  asoslangan  yangi  davlat  ta’lim 

---

 

212

 

 

"Umumiy o'rta ta'lim sifatini oshirish: mazmun, metodologiya, baholash va ta'lim muhiti"  

xalqaro onlayn ilmiy-amaliy konferensiya materiallari 

 

standartlarining  joriy  etilishi  umumiy  o‘rta  ta’lim  maktabi  kimyo  fani  o‘qituvchilari 

zimmasiga  qator  dolzarb  vazifalarni  qo‘ymoqda.  Shu  bilan  birga,  2017-2018-o‘quv 

yilidan boshlab maktablarda 11 yillik o‘rta ta’limning joriy etilishi ham, o‘z navbatida, 

kimyo  o‘qituvchilarining  o‘quvchilar  bilimini  oshirishga  bo‘lgan  yangi  ehtiyojlarini 

keltirib chiqardi.  

SH.  Mirziyoyevning  2020-yil  24-yanvar  kuni  Oliy  Majlisga  qilgan 

Murojaatnomalarida  ilm-fan  va  texnologiyalar, xususan, kimyo  sohasi  rivojiga  alohida 

ahamiyat qaratdilar. 

Umumiy  o‘rta  ta’lim  maktablari  kimyo  fani  o‘qituvchilarining  zamonaviy 

innovatsion  pedagogik  texnologiyalar  va  metodlardan  foydalanish  kompetensiyalarini 

rivojlantirishdan iborat.  

 Kimyo   fani   o‘qituvchilarining  zamonaviy   pedagogik texnologiyalar va metodlar 

haqidagi  bilim,  ko‘nikma  va  malakalarini  rivojlantirib  borish  hamda  kimyo  fani 

o‘qituvchilarida  dars  jarayonida  samarali  metodlarni  qo‘llash  ko‘nikmalarini 

shakllantirib borish zarur. 

 O‘qituvchida barcha insoniy fazilatlar mujassam bo‘lishi lozim.  

Albatta, o‘qituvchi ma’naviyatli, bilimdon, siyosiy bilimlarga ega bo‘lsagina, 

o‘quvchilarga zamonaviy ta’lim-tarbiya bera oladi. 

 Dars jarayonida o‘quvchilarni kimyo faniga qiziqtira olish zarur. Chunki o‘quvchilarda 

kimyo faniga qiziqish bo‘lsa, o‘rganishi oson va samarali bo‘ladi. Albatta, qiziqish bilan 

o‘rganilgan bilim esa o‘quvchilar xotirasida uzoq yillar saqlanib qoladi. Kimyo darslarida 

o‘quvchilarning kimyoviy bilimlarini rivojlantirishga alohida e’tibor berish zarur.  

 Masalan: men dars boshida o‘quvchilarga bugungi kun sanasini kalendar sana bilan birga 

kimyoviy sana yozishlarini taklif qilaman:  

12.02.2020  Mg.  Ne.Sa  ya’ni  kimyoviy  elementlar  davriy  jadvalida  12-tartib  raqamli 

magniy, 2- tartib raqamli geliy, 20- tartib raqamli element kalsiy ekanini yana bir bor esga 

oladi va eslab qoladi.  

  

Kimyo darslarida o‘quvchilarni o‘z ismlari bilan ( Nodir, Laylo, Jasur) emas balki 

kimyoviy  elementlar  (  Natriy  –Na,  Xlor-  Cl,  Temir  -Fe)  bo‘lib  ishtirok  etishlari  ham 

kimyo faniga o‘quvchilarni qiziqishlarini orttiradi. Bunda guruhlarga ajratish ham oson 

bo‘ladi.  

Masalan: Metallar birinchi guruh, Metalmaslar ikkinchi guruh, Amfoter elementlar esa 

uchinchi guruh bo‘lib qatorlarga joylashadilar. 

 Dars jarayonida o‘quvchilar doskagacha bo‘lgan masofani shunchaki bosib o‘tmasdan 

balki “Qadamma-qadam” metodidan foydalanib chiqadilar. Bunda o‘quvchilar kimyoviy 

elementlarni  nomlarini  har  bir  qadamlarida  bittadan  (Mg, Ca, Al, Cu, Fe, Cr….) aytib 

yoki o‘tilgan mavzuga oid kimyoviy moddalar, tayanch so‘zlarni, kimyoviy atamalarni 

nomlarini : masalan oksidlar mavzusi o‘tilganda CaO, ZnO, NO, FeO, SO

2

, CO, CO

2

, 

K

2

O,….. aytib chiqadilar.  

---