Umumiy o'rta ta'lim sifatini oshirish: mazmun, metodologiya, baholash va ta'lim muhiti

67

 

 

"Umumiy o'rta ta'lim sifatini oshirish: mazmun, metodologiya, baholash va ta'lim muhiti"  

xalqaro onlayn ilmiy-amaliy konferensiya materiallari 

 

 

Samarali  o‘qituvchilar  ko‘proq  moderatorlarga  o‘xshab,  ular  o‘quvchilarga 

rahbarlik  qilishadi.  O‘qituvchilar  o‘quvchilarga  o‘z-o‘zini  o‘rganish  qobiliyatiga  ega 

bo‘lishlari hamda o‘rganilgan chet tili kelajak hayotida kerakligini kafolatlaydi. 

 

So‘rovnomaga  asoslangan  sinf  muhiti  yaratish  –  bunda  o‘quvchilar  o‘qishlariga 

rahbarlik qilishlari uchun ular savol bera olishlari va keyin ularga javob berishlari muhim 

rol  o‘ynaydi.  Misol  uchun:  ushbu  usullardan  foydalanib  dars  mashg‘ulotlarini  tashkil 

etishda o‘quvchilarga “nimani bilasiz?”, “nimani o‘rganishni xohlaysiz?” va “siz nimani 

o‘rgandingiz?” kabi o‘quvchilarni haqiqiy o‘zini o‘zi qiziqtirishga yo‘naltirish mumkin. 

Hamkorlikni rag‘batlantirish – bu usul orqali faol va ovozli sinf hisoblanadi. Bunda 

o‘quvchilar  ijtimoiy  mavjudot  ma’lumotlariga  asoslangan  chet  tili  sinfida  bo‘lishadi. 

O‘qituvchilar  chet  tilni  o‘qitishda  o‘quvchilarga  imkon  berishlari  uchun  barcha 

imkoniyatlardan  to‘liq  foydalanishi  kerak.  Darslarda  juft  va  kichik  guruhlar 

shakllantiriladi.  Bu  nafaqat  nutqni  rivojlantirishga  yordam  beradi,  balki  tinglash 

qobiliyatiga  ega  bo‘lish  bilan  birga,  o‘quvchilar  birgalikda  maqsadlarga  qanday  qilib 

samarali erishishni ham o‘rgatadi. 

 

Tanqidiy  fikrlash  ko‘nikmalari  yordamida  chet  tilini  rivojlantirishda  o‘rganish 

nafaqat eslab qolishni, balki tanqidiy fikrlash qobiliyatini ham talab etadi.  

Chet  tilini  o‘rganishni  XXI  asr  ko‘nikmalari  bilan  birlashtirish  maqsadida 

o‘qituvchilar  va  o‘quvchilar  ikkala  yoki  multimodal  kommunikativ  bilan  ishlashlari 

mumkin.  O‘quvchilarni  turli  xil  muhokamalarda  qatnashishga  tayyorlaydi  va  ularni 

qo‘llab-quvvatlaydi.  Boshqa  tomondan,  o‘quvchilarning  multimodal  kommunikativ 

kompetensiyasini  rivojlantirish  bilan  birga,  o'quvchilarni  vizual  savodxonlikni 

rivojlantirishga e’tiborni qaratish lozim.  

 

Yuqorida  keltirilgan  natijalar  va  tahlillarga  asoslanib,  tadqiqotlar  quyidagilarni 

taqdim etadi. 

 

1.  Chet  tillarni  o‘rganish  haqidagi  qarashlarni  qayta  qurish  va  ko'rishni  davom 

ettirish o‘quvchilarni muvaffaqiyatli bo‘lishga tayyorlash uchun maktablarda XXI asrga 

asoslangan o‘quv dasturlarini yaratish. 

 

2. XXI asr ko‘nikmalarini chet tillar o‘quv dasturlariga hamda xalq ta’limi tizimiga 

kiritishda XXI asr uchun zarur bo‘lgan ko‘nikmalarni chuqur tahlildan so‘ng global va 

mahalliy ehtiyojlarni hisobga olish. 

 

3. Chet tillardagi ta'limga yaxlit qarashni tarafdorlari XXI asrda tadqiqotlar, tajriba 

almashish, salohiyatni oshirish va barcha o‘qituvchilar uchun ehtiyoj atrofida targ‘ibot 

qilish. 

 

4. Chet tili darslarida XXI asr ko‘nikmalaridan foydalanish o‘rganishni yaxshilaydi 

hamda dars jarayonlarining qiziqarliligini ta’minlaydi.  

 

5.  O‘qituvchilarni  XXI  asr  ko‘nikmalaridan  xabardorligini  oshirish  eng 

ahamiyatlisi hisoblanadi. 

---