Umumiy o‘rta ta'lim maktablarining 4- sinfi uchun darslik

^5. Fabrikada birinchi kun 30 ta bir xil yostiq jildi,

ikkinchi kun esa 40 ta shunday yostiq jildi tikil- di. Hammasi bo‘lib 140 m gazlama sarflandi. Birinchi kun necha metr gazlama sarflangan?

6. 2 340^80 - 164 840 16 130 : 10^9

2 943 + 205 480 : 8 5 600 : 700^4

1.

Qoldiqli bo‘lish qanday bajarilganini ko‘rib chi- qing:

1. 
   274:10 2) 4 570:1 000
   

274:10 = 27 (qold. 4). 4 570:1 000 = 4 (qold. 570).

Tushuntirish:

274soni 10ga qoldiq- siz bo‘linmaydi. 270 ni 10gabo‘lsak, bo‘linma 27, qoldiq 4 bo‘ladi.

4570soni1000gaqol- diqsiz bo‘linmaydi. 4000 ni 1000 ga bo‘l- sak, bo‘linma 4, qoldiq 570bo‘ladi.

Tekshirish:

27^10 + 4 = 274 4 • 1 000 + 570 = 4 570

2. 
   Bo‘linma va qoldiqni toping. Tekshiring:
   

386:10

1254:10

6247:100

53913:100

72 835 : 1 000

263 924 : 1 000 Har bir bo‘linuvchida, bo‘linmada bo‘ladigan ra- qamlarning tagiga bittadan, qoldiqda bo‘ladigan raqamlarning tagiga ikkitadan chiziq chizing. Ni- mani sezdingiz?

3. 
   x :20 = 180:9 100 + x-20 = 240 60 + 360:x=100
   
4. 
   Agar a = 300 bo‘lsa, 160 •a - a^8 ifodaning qiy- matini toping.
   
5. 
   Novvoyxonaga tushgacha 4200 kg va tushdan keyin 2 800 kg un keltirildi. Hamma un 100 qop bo‘ldi. Novvoyxonaga tushgacha necha qop va tushdan keyin necha qop un keltirilgan?
   
6. 
   Qoldiqli bo‘lishni bajaring va tekshiring:
   

2 783 :10 48 509 : 100 317 461 : 1 000

1.



1) Yechishni tushuntiring vanatijani hisoblang:

540 : 90 = 540 : (9 • 10) = 540 : 10 : 9 =

7 200 : 800 = 7 200 : (8 • 100) = 7 200 : 100 : 8 =

Tushuntirish:

418 ni 60 ga bo‘lish kerak.