Umumiy o'rta ta'lim maktabi direktori: Farg ona

XI-Yangi  mavzu  bayoni:

КоЧ-u  tog‘lik,

Bog‘-u rog‘lik o‘zbek elim.

Momo  yurti,

Bobo yurti, chambilbelim.

Zar-u  gavhar  — yaltiroq  tosh, 

nedir  olmos,

Sen biz uchun ham  non,  ham  osh, 

mangu  meros.

0 ‘quvchining xotirasiga bir o‘qishdayoq mixlanib qoladigan bu quyma 

satrlar  0 ‘zbekiston  xalq  shoiri  Mirtemir  qalamiga  mansubdir.

Mirtemir  Tursunov  1910-yilda,  o£zi  yozganidek,  Qoratog£  etakla- 

rida— Turkiston  shahrining  Iqon  qishlog‘ida  tug‘ilgan.  Awal  bobosi 

qo‘lida va eski maktabda tahsil olgan. So‘ng Toshkentga kelib, «Almaiy» 

nomidagi bolalar namuna ish maktabida tarbiya ko£radi. Samarqanddagi

23

---

0 ‘zbekiston Davlat pedagogika akademiyasida o‘qiydi.  0 ‘qishni bitirib 

maktablarda muaUimlik qiladi, nashriyotlarda, Yozuvchilar uyushmasida 

ishlaydi.

Shoiming  birinchi  she’d  «Tanburim  ovozi»  1926-yili,  16  yoshida 

e’lon  qilinadi.  1928-yili  uning  «Shu’lalar  qo‘ynida»  nomli  ilk  she’riy 

to‘plami nashr etiladi. Keyin «Zafar», «Qaynashlar», «Tong» to‘plamlari 

dunyo  yuzini  ko‘radi.

30-yillarda u juda ko‘p vaqtini taijimalarga bag‘ishlaydi. A.  S.  Push­

kin,  M. Y.  Lermontov,  N. A. Nekrasov, T.  G.  Shevchenko she’rlarini, 

dostonlarini o‘zbekchaga o‘giradi.  Umuman taijima sohasida Mirtemir 

nihoyatda barakali ijod qilgan. Antik dunyo shoiri Homer, shuningdek, 

Shota  Rustaveli,  Henrix  Heyne,  Tagor,  Maxtumquli,  Berdaq,  Nozim 

Hikmat  she’riy  asarlari,  «Manas»  qirg‘iz  xalq  eposi,  «Qirq  qiz» 

qoraqalpoq  xalq  dostoni  Mirtemir  domla  zahmatlari  tufayli  o‘zbek 

o‘quvchisiga yetib kelgan.

Shoir umri davomida o‘nlab she’rlar va dostonlar to‘plamlarini chop 

ettirdi.  «Bong»,  «Poytaxt»,  « 0 ‘ch»,  «Surat»,  «Qoraqalpoq  daftari», 

«Tingla,  hayot!»,  «Izlaganim»,  «Tog‘day tayanchim»,  «Yodgorlik»  ka- 

bilar ulaming ichida eng mashhurlaridir.  Bu to‘plamlaming mundarijasiga 

qarasangiz, inson hayotining barcha pallalaridagi kechmishlar, tuyg‘ular, 

taassurot  va  xotiralar jamuljam  bolganini  ko£rasiz.  Chunki  Mirtemir 

xoh  yirik  doston  yozsin,  xoh  sahna  asarlari  yoki  katta-katta  asarlami 

taijima qilsin,  qat’i nazar, biron kun ham she’r yozishni tark etmagan.

Shoiming ijodidagi bosh mavzu  nima deb so£ralsa,  yurtga,  tabiatga 

oshiqlik, bolalik xotiralariga sadoqat,  o‘z xalqidan faxrlanish,  uni chin 

dildan sevish va ardoqlash deb aytish mumkin.  Mirtemir she’rlarida bu 

mavzular ko‘pincha birikib,  omuxtalashib keladi.  Bir she’ming o‘zida 

ham tabiat go‘zalligi, ham xotiralar, ham iftixor tuyg'usi va yarn hayotga 

muhabbat  kabi  tushunchalaming  ifodalanishini  ko'rish  mumkin.

Shoir umrining oxirida «Yodgorlik» deb nomlangan she’riy to‘plam 

tayyorladi. Va unga so‘nggi yillardagi eng sara she’rlarini jamlab, o‘zidan 

keyingi avlodlariga ma’naviy tuhfa qilib qoldirdi.

Mirtemir  1978-yil 24-yanvarida 68 yoshida vafot etdi.