Umumiy o’rta ta’lim maktabi 4-“ ” -sinf rahbari

MMIBDO`: ___________________

Sana:_________________

Mavzu: Yo‘lning qatnov qismidagi belgilar.(yo‘l harakati qoidalari)

I.Kirish:

Sinf soat mashg`ulotning maqsadi: O`quvchilarniga yo‘lning qatnov qismidagi belgilar haqida tushuncha berish

Tarbiyaviy mashg`ulotning jihozi:mavzuga oid rasm,DVD

Tarbiyaviy mashg`ulotning borishi:

Tayanch kompetensiya elementlari:

Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi: televizor, radiyo, telefon orqali berilgan xabarlarni gapirib bera olish.

O’z-o’zini rivojlantirish kompetensiyasi: kattalarni hurmat qilish, ularning nasihatiga amal qilish, jamoat joylarga o’zini tuta bilish.

Milliy va umummadaniy kompetensiyasi: milliy bayramlarni, milliy qadriyatlarni, o’zi yashab turgan tarixiy obidalarni bilish va bir-biridan farqlash.

Tashkiliy qism:

O`quvchilarni darsga hozirlash

II.Asosiy qism:

«Yo‘l harakati qoidalari» bizning hayotimizda muhim o‘rin tutadi.Hohlaymizmi-yo‘qmi, har bir harakatlanish ishtirokchisi (yosh bolalar,o‘smirlar, kattalar) qatnov qismlarida harakatlanadi. Shu bilan birga ularyo‘l harakati qoidalariga rioya qilishdan manfaatdordirlar.Yo‘l harakati qoidalarining asoslaridan biri bo‘lgan yo‘l belgilaritransport vositalarining haydovchilariga, piyodalarga va umuman barchaharakatlanish ishtirokchilariga taalluqlidir.Yo‘llarda sodir etilayotgan yo‘l-transport hodisalarining aksariyatibelgilarga qaramay yoki ahamiyat bermay harakatlanayotgan yo‘lishtirokchilariga tegishlidir. Shu bois, ularni yaxshi o‘rganish inson hayotiuchun juda muhim.

Y o‘l belgilari quyidagi yettita guruhga bo‘linadi:

1) ogohlantiruvchi belgilar;

2) imtiyoz belgilari;

3) taqiqlovchi belgilar;

4) buyuruvchi belgilar;

5) axborot-ishora belgilari;

6) servis belgilari;

7) qo‘shimcha axborot belgilari.

Ogohlantiruvchi belgilar haydovchiga yo‘lning xavfli qismigayaqinlashayotganligi, xavfning turi va shakli haqida axborot beradi.Ogohlantiruvchi belgilarning asosi oq, hoshiyasi qizil rangda bo‘lganaksari teng tomonli uchburchak shaklidan iborat.Imtiyoz belgilari chorrahalarda, yo‘lning qatnov qismlari kesishgan

joylarda, shuningdek, yo‘lning tor qismida yo‘l harakati qatnashchilariningharakatlanish navbatini belgilash uchun qo‘llaniladi. Bundaybelgilar boshqa guruh belgilaridan olingan bo‘lib, ularning shakllari

turlichadir.Taqiqlovchi belgilarning asosiylari foni oq, hoshiyasi qizil,doirasimon shakldan iborat bo‘lib, harakatlanishni ma’lum darajadacheklaydi yoki umuman taqiqlaydi.Buyuruvchi belgilar asosi havo rang, belgisi oq, ko‘rinishidoirasimon shaklda bo‘lib, transport vositalarining muayyan tartibbo‘yicha harakatlanishini talab etadi.Axborot-ishora belgilari harakatlanishga muayyan tartib kiritadi yoki

uni bekor qiladi, shuningdek, aholi yashaydigan joylar va manzillarningjoylashuvi haqida axborot beradi. Bu belgilarning shakli to‘rtburchakbo‘lib, yashil, ko‘k, sariq va oq ranglardan iboratdir.Servis belgilari transport vositalari, yo‘lovchilar va haydovchilargayo‘l yoqasida joylashgan xizmat ko‘rsatish joylari haqida ma’lumotberadi.Qo‘shimcha axborot belgilarining asosi oq rangda bo‘lib, yakka

holda qo‘llanilmaydi. Ular doimo boshqa belgilar bilan birga qo‘llaniladiva ularning ta’sirini muayyanlashtiradi yoki cheklaydi.