Umumiy o'rta ta’lim makt4&larining 3- sinfi uchun пАЫгЫк

95

266. 
     mashq. 0‘qing. So‘roqlar o‘rniga otlarga mos si- fatlar topib, birinchi qatordagidek qilib ko'chiring.
     

qanday qatiq?- quyuq qatiq

qanaqa osmon?-

qanday tog‘?~

qanday uy?-

qanaqa ayiq?-

Foydalanish uchun so‘zlar: tiniq, oq, baland, katta.

266. 
     mashq. 0‘qing. Sifatlarni aniqlang. Sifatlarni o‘zi bog‘lanib kelgan ot bilan birgalikda ^lyting.
     

KAPALAKLAR

Bahor kunlari edi. «S^M^quyosh olamga nur sochmoqda. ChamanrorafAhamxil kapalaklar uchib o‘ynaydi. Gul, cheKbaKTarga qo‘nib, ularning shirasidan oziqlanidiV

Mana, oaV^ujJa oq Й<ара1ак, qizil gulga ola- bula kapafakV sariq gulga sariq kapalak qo‘ndi. Uzoqdan Ььг qushcha uchib keldi. U qizil gul- dagi ola-bula kapalakni ko‘rib, uni osongina tu- tib oldi.

fjHt268- mashq. 0‘qing. Berilgan sifatlar qanday otlarga xos belgi bo'lishi mumkin. Shu otiarni topib, nuqtalar o'rniga yozing.

Keng, katta, chuqur ...; ko^£m-ko^£k, sershox...; oppoq, qalin, yumshoq ...; tiniq, sof, salqin ...; yam-yashil, bepoyon ... .

Foydalanish uchun so‘zlar: qor, daryo, havo, o'rmon, daraxt, suv.

SIFAT YASOVCHI QO‘SHIMCHALAR

269. 
     mashq. Ajratib ko'rsatilgan so'zlarni bir-biri bilan qiyoslang.
     

1. Birlashgan kuch yengilmas. 2. Kuchli sha­mol daraxtlarni qattiq silkitdi. 3. ,,Ha“ degan tu- yaga mador. 4. Bir qo‘zg‘alib madorsiz shamol, yaproqlarni yelpidi xushhol. (Uyg‘un) 5. Dovul keli- shidan xabardor cho‘pon qo‘ylarni qo‘raga qamadi.

6. 
   Xabar keldi aytganingiz bo'lsin deb.
   

Asosi bir xil so'zlarni yonma-yon yozina, so'z yasovchi qo'shimchalarni tegishlicha belgilang. ./^OTdosh so'zlarni bir-biri bilan qiyoslab, ularning rntfmTjwiatdan farqiga e’tibor bering.

269. 
     mashq. O'qing. so'z yasovchilari yordamida hosil bo'lgan ^mWlaMi aniqlang va ko'chiring.
     

1. 
   Rejasiz i^Q*Jlipsiz g‘isht.
   
2. 
   Boborr^NmSrH esli, hushli bo‘tam derlar.
   
3. 
   ZarbdoV-mehnat qaynar Bahor, yoz,| kuz va qishda.
   
4. 
   Bahor chog‘i bog‘imda Turli gullar kulgandi.
   

Atrof uning yoqimli Hidi bilan to‘lgandi.

Ilyos Muslim

^®So‘z asosiga so‘z yasovchi -li, -siz, -dor ■ qo‘shimchalarining qo‘shilishi bilan sifat hosil qilinadi: kuch - kuchli shamol; mador - madorsiz bemor; xabar - xabardor cho‘pon. I

5. 
   
   97
   Ona tili, 3-sinf
   

iff 271-mashq. Otlardan sifatlar hosil qiling, so‘z yasov­chi qo'shimchalarni namunada ko'rsatilgandek belgilang.