Umumiy lot p65

Rezorbtiv ta’sir. Alkogol kichik dozalarda qo‘zg‘alish davr- larisiz umumiy qo‘zg‘alish jarayonini susaytiradi va sezuvchi aqliy bo‘limlar qo‘zg‘alishi susayib ketadi. Shuning uchun tashqi muhitdan kelayotgan axborot va og‘riq chaqiruvchi taassurotlar me’yorga nisbatan kamroq qabul qilinadi, ayniqsa, ko‘rish, eshitish va xotiralash ko‘proq ta’sirlanadi. Aqliy fikr yuritish ham susayadi. Alkogol buyrak orqali 4—7 % chiqib ketadi. Bunda buyrak parenximalarini qitiqlab, peshob ajralishini oshiradi.

Alkogolning konsentratsiyasi oshishi bilan eyforiya holati yuzaga chiqadi: bemor kundalik g‘am-tashvishdan xoli bo‘ladi, hayotiy quvnoqlik, harakatchanlik va hamdardlashish kabi holatlar yuzaga chiqadi, tanqidiy mulohazalar yuzaki bo‘ladi. Ba’zilarida o‘z kuchiga ortiqcha baho berish, zo‘ravonlik holati, ulug‘ ishlarni yuzaga chiqarish, ayrimlarda esa, g‘amginlik, birovdan qasd olish, hattoki o‘ch olish holatlari yuzaga chiqadi.
Yuqoridagi holatlar hammada turlicha kuch va sifatda o‘tadi. Bu esa, alkogolni qabul qilish vaqti, tashqi harorat, asosan, inson
madaniyatiga bog‘liqdir. Shu bilan birga etil spirti ta’sirida odam- ning sezuvchanligi, aql-idroki, ma’naviyati, diqqat-e’tibori va o‘ziga nisbatan tanqidiy qarash xususiyatlari kamayib ketadi.
Etil spirtining organizmga bo‘lgan ta’sirida quyidagi davrlar yuzaga chiqadi:

1. 
   Analgeziya davri;
   
2. 
   Qo‘zg‘alish davri;
   
3. 
   Narkoz davri;
   
4. 
   Agonal-falajlik davri.
   

Etil spirtining qo‘zg‘alish davri ancha uzoq davom etadi, narkoz davri esa, juda qisqa bo‘lib, tezda agonal-falajlik davriga o‘tib ke­tadi. Etil spirti analgeziyani yuzaga chiqaruvchi preparat sifa- tida deyarli ishlatilmaydi. Etil spirtini qabul qilinganda, tezlik bilan MASni tormozlovchi mexanizmlar ishga tushadi va ular tor- mozlanadi. Natijada, MASda qo‘zg‘alish jarayoni kuchayib ke­tadi, ya’ni miya po‘stlog‘i ostidagi markazlar qo‘zg‘aladi.
Organizmga tushgan etil spirtining 90 % jigarda parchalanadi va CO₂ va H₂O bilan birga katta miqdorda energiya ajralib chiqadi. Doimiy iste’mol qilishda surunkali gastrit, sirroz (jigarda), yog‘li distrofiya (buyrak va yurakda), keyinchalik esa, alkogol psixozi, koma va kollaps holatlari paydo bo‘ladi.