Umumiy fizika fanidan laboratoriya mashg’ulotlari

_{Umumiy fizika fanidan laboratoriya mashg’ulotlari}
Kirish. Texnika xavfsizligi. Elektr o'lchov asboblari. Xatoliklar nazariyasi. Tajribalar o'tkazilishi tartib-qoidalari

1. 
   O'zgarmas tok ko'prigi yordamida qarshiliklarni o'lchash
   
2. 
   Chog'lanma lampaning quvvatini va qarshiligini aniqlash
   
3. 
   O'zgaruvchan tok ko'prigi yordamida kondensator sig'imini aniqlash
   
4. 
   Misning elektrokimyoviy ekvivalentini aniqlash
   
5. 
   Linzalarning fokus masofasini aniqlash
   
6. 
   Mikroskopning kattalashtirishini aniqlash
   
7. 
   Fotometriya qonunlarini o'rganish
   

Kirish. Texnika xavfsizligi. Elektr o'lchov asboblari. Xatoliklar nazariyasi. Tajribalar o'tkazilishi tartib-qoidalari

K I R I SH
Elektr va magnetizmga oid laboratoriya ishlarida uchraydigan elektr zanjirlarining ba'zi bir holatlarini va ularning elementlarini umumiy holda eslatib o‘tish foydali deb hisoblaymiz. Bularga ampermetr va voltmetrlarni ulash, ular yordamida noma’lum qarshiliklarni o‘lchash, shunt va qo‘shimcha qarshiliklarni tanlash va ulash, tok manbalarini potensiometrik, ya'ni taqsimlagich yordamida ulash sxemalari va ularni qo‘llanishi haqidagi ma'lumotlar kiradi. Bundan tashqari, tajribada olingan o‘lchash natijalarini turli matematik usullarda hisoblashlar haqidagi ma'lumotlarni umumlashgan holda qo‘llanmaning kirish qismida bo‘lishi maqsadga muvofiqdir.
1.1 Elektr o'lchov asboblari va ularning xatoliklari
Absolyut aniq o‘lchov asbobi yo‘q, shuning uchun ham o‘lchov asboblarining xatoliklari mavjud. Xatoliklar – absolyut, nisbiy va keltirilgan xatoliklarga bo‘linadi.
Absolyut xatolik – bu o‘lchov asbobining ko‘rsatgan qiymati bilan uning haqiqiy qiymatlari orasidagi farqidir.
(1)
Nisbiy xatolik deb, absolyut xatolikni o‘lchanayotgan kattalikning haqiqiy qiymati nisbatiga aytiladi (ko‘pincha bu % larda beriladi).
(2)
Keltirilgan xatolik – absolyut xatolikni o‘lchov asbobning maksimum shkala qiymati nisbatiga teng ( bu ham % larda ) bo'lgan kattalikdir.
(3)
O‘lchov qurulmalarining aniqlik sohasi uning aniqlik klasslari bilan xarakterlanadi. Aniqlik klasslari :0,05 ; 0,1; 0,2 ; 0,5 ; 1,0 ; 1,5 ; 2,5 ; 4. Aniqlik klassi (1), (2) va (3) ga binoan quyidagicha ifodalaniladi.
(1¹)

(2¹)